Առնոլդ Չիկոբավա

Առնոլդ Չիկոբավա; վրաց.՝ არნოლდ სტეფანეს ძე ჩიქობავა
Ծնվել է	մարտի 14 (26), 1898; Սաչիքոբավո, Քութայիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	նոյեմբերի 5, 1985 (87 տարեկան); Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Q12867911?
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Անդրկովկասյան ԴՖՀ, Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանասեր և հասարակական գործիչ
Հաստատություն(ներ)	Թբիլիսիի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտ	լեզվաբանություն, բանասիրություն և կովկասագիտություն
Անդամակցություն	Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Թբիլիսիի պետական համալսարան
Գիտական աստիճան	բանասիրական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	վրացերեն և ռուսերեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Ալեքսանդր Մագոմետով և Գեորգի Կլիմով
Պարգևներ	; և
	Ստորագրություն;
	Arnold Chikobava Վիքիպահեստում

Առնոլդ Չիկոբավա (վրաց.՝ არნოლდ ჩიქობავა, մարտի 14 (26), 1898, Սաչիքոբավո, Քութայիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 5, 1985(1985-11-05), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային լեզվաբան և բանասեր, որը հայտնի է կովկասյան լեզուների հետազոտական աշխատանքներով և եղել է Նիկողայոս Մառի լեզուների միածագումնաբանական վիճելի տեսության հետևողական քննադատներից մեկը^[1]^[2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չիկոբավան ծնվել է արևմտյան Վրաստանի (այդ ժամանակ Ռուսական կայսրության կազմում) Մեգրելիա նահանգի Սենակիի մունիցիպալիտետի փոքրիկ գյուղերից մեկում։ 1922 թվականին ավարտել է Թբիլիսիի նորաբաց պետական համալսարանը (ԹՊՀ), ստացել գիտական աստիճան, ստացել դոցենտի (1926–33), ապա պրոֆեսորի կոչում (1933-85)։ Այդ տարիներին գլխավորել է համալսարանի Կովկասյան հետազոտությունների ամբիոնը (1933–60), Վրացական ԽՍՀ Թբիլիսիի լեզվաբանական ինստիտուտի Իբերո-կովկասյան լեզուների ամբիոնը (1936–85)։ Այս ինստիտուտը, որը Չիկոբավան գլխավորել է 1950-1952 թվականներին, այժմ կրում է նրա անունը^[3]։ 1941 թվականին նա դարձել է Վրացական ԽՍՀ նոր ձևավորված Գիտությունների ակադեմիայի անդամ, նախագահության անդամ է ընտրվել 1950—1963 թվականներին։ Իր բեղմնավոր աշխատանքի համար պարգևատրվել է Խորհրդային Միության և միջազգային մրցանակներով ու կոչումներով^[4]։ Հեղինակել է վրացերեն բառարանների շարք և կովկասյան լեզուների կառուցվածքին ու պատմությանը նվիրված խոշոր գործեր։

Շնորհիվ իր դիրքի Չիկոբավան ճանաչում է ունեցել ԽՍՀՄ լեզվաբանների շրջանում, 1950-ականներին կարճ ժամանակ շատ բուհերի ուսանողներ սովորում էին նրա «Լեզվաբանության տեսություն» դասագրքով։ Հատկապես ուժեղ էր Չիկոբավայի ազդեցությունը խորհրդային կովկասագիտության վրա 1950-1960-ական թվականներին^[5]։

Չիկոբավան մահացել է Թբիլիսիում 87 տարեկան հասակում։ Թաղված է Թբիլիսիի համալսարանի այգում։

Հիմնական աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մենագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

А. С. Чикобава, «Проблемы родства иберийско-кавказских языков». Махачкала, 1965

Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

А. С. Чикобава, Основные тенденции развития синтаксического механизма простого предложения в грузинском языке, II, Сообщения АН Груз. ССР, т. II, № 6, 1941;
А. С. Чикобава, Пермансив и место, занимаемое им в истории спряжения грузинского глагола, там же, т. IV, № 1, 1943
А. С. Чикобава, Несколько замечаний об эргативной конструкции, в сборнике «Эргативная конструкция предложения», 1950

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Dahrendorf, Ellen (2005), The Unknown Stalin, p. 205. I.B.Tauris, ISBN 1-85043-980-X.
↑ Smith, Graham (1998), Nation-building in the Post-Soviet Borderlands: The Politics of National Identities, p. 178. Cambridge University Press, ISBN 0-521-59968-7.
↑ ИНСТИТУТ ЯЗЫКОЗНАНИЯ ИМ. А. ЧИКОБАВА
↑ Mikaberidze, Alexander (ed., 2007), Chikobava, Arnold Արխիվացված 2020-06-28 Wayback Machine. Dictionary of Georgian National Biography. Accessed on July 3, 2007.
↑ Я. Г. Тестелец Воспоминания о Сергее Старостине. 26.10.05

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առնոլդ Չիկոբավա. Մատենագրություն, Թբիլիսի, 1979 Արխիվացված 2011-07-21 Wayback Machine, Վրաստանի ԳԱԱ կայք
Առնոլդ Չիկոբավայաի անվան լեզվաբանական ինստիտուտ
Առնոլդ Չիկոբավա Լեզվաբանության փիլիսոփայական հարցերի շուրջ Արխիվացված 2020-02-23 Wayback Machine
Առնոլդ Չիկոբավա Լեզուն ու «լեզվի տեսությունը» փիլիսոփայության և լեզվաբանության մեջ Արխիվացված 2021-11-29 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առնոլդ Չիկոբավա» հոդվածին։

[1] Dahrendorf, Ellen (2005), The Unknown Stalin, p. 205. I.B.Tauris, ISBN 1-85043-980-X.

[2] Smith, Graham (1998), Nation-building in the Post-Soviet Borderlands: The Politics of National Identities, p. 178. Cambridge University Press, ISBN 0-521-59968-7.

[3] ИНСТИТУТ ЯЗЫКОЗНАНИЯ ИМ. А. ЧИКОБАВА

[4] Mikaberidze, Alexander (ed., 2007), Chikobava, Arnold Արխիվացված 2020-06-28 Wayback Machine. Dictionary of Georgian National Biography. Accessed on July 3, 2007.

[5] Я. Г. Тестелец Воспоминания о Сергее Старостине. 26.10.05

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]