Ամոթ (վեպ, Ռուշդի)
| Ամոթ անգլ.՝ Shame | |
|---|---|
| Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
| Ժանր | վեպ |
| Ձև | վեպ |
| Հեղինակ | Սալման Ռուշդի |
| Երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Բնագիր լեզու | անգլերեն |
| Տեսարան | Պակիստան |
| Հրատարակչություն | Jonathan Cape |
| Հրատարակվել է | սեպտեմբերի 8, 1983 |
| Հաջորդ | Սատանայական բանաստեղծություններ |
«Ամոթ» (անգլ.՝ Shame), Սալման Ռուշդիի երրորդ վեպը, որը հրատարակվել է 1983 թվականին։ Այս գիրքը գրվել է երկրների «արհեստական» (ուրիշների կողմից) բաժանման, նրանց բնակիչների մեղսակցության և հետգաղութատիրության խնդիրներին մոտենալու ցանկությունից ելնելով, ինչպես օրինակ՝ Պակիստանը ստեղծվել է մուսուլմաններին հնդիկներից բաժանելով, երբ Անգլիան հրաժարվել է Հնդկաստանի վերահսկողությունից։
Վեպը գրված է մոգական ռեալիզմի ոճով։ Դրանում պատկերված է Իսկանդեր Հարապպայի (նախատիպը Զուլֆիկար Ալի Բհուտտոն է) և գեներալ Ռըզա Հայդերի (նախատիպը գեներալ Մուհամմադ Զիա-ուլ-Հաքն է) կյանքը, նրանց փոխհարաբերությունները։ Վեպի գլխավոր թեման այն է, որ «ամոթ» առաջացնելը բերում է բռնության։ «Ամոթ» և «անամոթություն» հասկացությունները ուսումնասիրվում են բոլոր կերպարների միջոցով, հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած է Սուֆիա Զինոբիայի և Օմար Խայամի վրա։
Կերպարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շաքիլ ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Օմար Խայամ Շաքիլ՝ պատմության գլխավոր հերոսը, որին մեծացրել են Չհուննին, Մուննին և Բուննին
- Չհուննի, Մուննի և Բուննի՝ Օմար Խայամի մայրերը, որոնք հղիանում են միաժամանակ
- Բաբուր Շաքիլ՝ Չհուննի, Մուննի և Բուննի Շաքիլների երկրորդ որդին
Հայդեր ընտանիքի անդամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ռըզա Հայդեր՝ զինվորական, որը Բիլքիսի հետ ամուսնանում է կապիտան, ի վերջո դառնում է գեներալ։ Նա նաև Բաբուր Շաքիլին սպանողն է։
- Բիլքիս Հայդեր՝ Ռըզա Հայդերի կինը, Սուֆիա Զինոբիայի և Նավիդ Հայդերի մայրը
- Սուֆիա Զինոբիա Հայդեր՝ Ռըզա Հայդերի և Բիլքիս Հայդերի դուստրը։ Հիվանդության պատճառով աճի խնդիրներ է ունենում։ Ամոթի մարմնավորումն է։
- Նավիդ Հայդեր՝ Սուֆիա Զինոբիայի կրտսեր դուստրը, որը նշանվում է Հարուն Հարապպայի հետ, բայց ամուսնանում է կապիտան Թալվար Ուլհաքի հետ։ Ունեցել են 27 երեխա։
Հարապպա ընտանիքի անդամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իսկանդեր Հարապպա՝ քաղաքական գործիչ և «փլեյբոյ», որն ամուսնացած է Ռանի Հումայունի հետ
- Ռանի Հարապպա՝ Ռըզա Հայդերի զարմուհին և Իսկանդեր Հարապպայի կինը
- Արջումանդ Հարապպա՝ Իսկանդերի և Ռանիի դուստրը
- Հարուն Հարապպա՝ Փոքր Միր Հարապպայի ավագ որդին, որը նշանվել է Նավիդ Հայդերի հետ
Լրացուցիչ կերպարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Աթիյա «Մարալ» Աուրանգզեբ՝ նախագահ մարշալ Աուրանգզեբի այրին, եղել է Իսկանդեր Հարապպայի սիրուհին
- Կապիտան Թալվար Ուլհաք՝ ոստիկանության սպա և պոլո խաղացող, որն ամուսնացել է Նավիդ Հայդերի հետ։
- Էդուարդու Ռոդրիգեշ՝ դոմինիկյան ուսուցիչ, որը դառնում է Օմար Խայամ Շաքիլի անձնական մասնավոր ուսուցիչը։ Նա նաև խնամել է երեխային, որը Օմարն ունեցել է Ֆարահից՝ Օմարի մանկության սիրեցյալից։
- Ֆարահ Զրադաշտ՝ մաքսավորի դուստր։ Երեխա է ունեցել Օմարից, որին խնամքի տակ է վերցրել Էդուարդու Ռոդրիգեշը, Օմար Խայամ Շաքիլի մանկության անպատասխան սերն է։
- Մոլանա Դավուդ՝ մոլլա և Ռըզա Հայդերի քաղաքական մտերիմը
Դիպաշար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վեպի իրադարձությունների կատարման վայրը «Ք.» քաղաքն է, որն իրականում Պակիստանի Կվետտա քաղաքի փոփոխված ձևն է։ Ք.-ում երեք քույրերից (Չհուննի, Մուննի և Բուննի) մեկը ծնունդ է տալիս Օմար Խայամ Շաքիլին, բայց նրանք հանդես են գալիս որպես ընդհանուր մայրեր՝ երբեք չբացահայտելով, թե իրենցից ով է Օմարին մայրը։ Բացի այդ, Օմարը երբեք չի իմանում, թե ով է իր հայրը։ Մեծանալով Օմարն իր մայրերի և սպասավորների հետ ապրում է փակված տանը՝ չառնչվելով դրսի աշխարհի հետ։ Որպես ծննդյան նվեր՝ Օմար Խայամ Շաքիլի «մայրերը» թույլ են տալիս գնալ քաղաք։ Նա ընդունվում է դպրոց, իսկ նրա մասնավոր ուսուցիչ Էդուարդու Ռոդրիգեշը համոզում է բժիշկ դառնալ։ Ժամանակի ընթացքում նա կապ է հաստատում և՛ Իսկանդեր Հարապպայի, և՛ գեներալ Ռըզա Հայդերի հետ։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ֆրանսիական Prix du Meilleur Livre Étranger-ի հաղթող (Լավագույն օտարալեզու գիրք մրցանակ)[1]
- 1983 թվականին ընտրվել է Բուքերյան մրցանակի կարճ ցանկում
- Պարսկերեն թարգմանությունը ստացել է պաշտոնական ժյուրիի մրցանակ, որը նշանակված էր Իրանի Իսլամական կառավարության նախարարության կողմից[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ PORTRAIT SALMAN RUSHDIE - Actualité Celebre - EVENE
- ↑ Daniel Pipes: The Rushdie Affair: The Novel, the Ayatollah, and the West (1990), p.49
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Rushdie, Salman. Shame. Vintage: London, 1995.
- Bentley, Nick. "Salman Rushdie, Shame". In Contemporary British Fiction, 52–61. (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2008), 66–75. 978-0-7486-2420-1.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Listen to Salman Rushdie discussing Shame with Tariq Ali - a British Library recording.
| ||||||
