Ամերիկյան բալետի թատրոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox masks.png
Ամերիկյան բալետի թատրոն
American Ballet Theatre
American Ballet Theatre logo.png
Ամերիկյան բալետի թատրոն
Տեսակբալետի ընկերություն
ՏնօրենՌեյչել Մուր
ԵրկիրFlag of the United States.svg ԱՄՆ
Գտնվելու վայրըՆյու Յորք, ԱՄՆ
Հիմնադրման ամսաթիվ1956 թ
Նախկին անվանումներՄորդկինի թատրոն, Բալետի թատրոն
Գեղարվեստական ղեկավարՔևին ՄակՔենզի
Կայքabt.org(անգլ.)
Commons-logo.svg American Ballet Theatre Վիքիպահեստում

Ամերիկյան բալետի թատրոնը (անգլ.՝ American Ballet Theatre) գտնվում է Նյու Յորք քաղաքում, 20-րդ դարի գլխավոր բալետային կենտրոններից էր և դեռևս շարունակում է մնալ աշխարհի առաջատար պարային թատրոննեից մեկը։ Լոնդոնյան «The Observer» թերթի լրագրողը նշում է, որ «Ամերիկյան բալետի թատրոնը» Նյու Յորքի և Սան Ֆրանցիսկոյի բալետի թատրոնների հետ միասին հանդիսանում են «մեծ դասական թատերախմբեր, որոնք այսօր սահմանում են ամերիկյան ոճը համաշխարհային բեմում»[1]։ Թատրոնում գործում են 3 մակարդակի պարողներ՝ բալետախումբ (կորդեբալետ)[2], մենակատարներ[3], և առաջատար պարող[4], գործում է նաև այլ խումբ, որը նախկինում հայտնի էր որպես Ամերիկյան բալետի թատրոնի ստուդիա[5]։

Թատրոնի պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միխայիլ Մորդկինը՝ Բոլշոյ բալետի նախկին պարողը, ռուսական հեղափոխության ընթացքում տեղափոխվեց արևմուտք և 1924 թ հաստատվեց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում։ Մորդկինն առաջինն էր, ով բեմադրեց «Կարապի լիճը» 1924 թ ԱՄՆ-ում։ 1937 թ նա ստեղծեց «Մորդկին բալետ»-ը՝ Լյուսիա Չեյզի՝ իր ուսանողուհու հետ, ով դարձավ թատրոնի առաջատար պարուհին։ 1939 թ նախկին հոլիվուդյան ագենտ Ռիչարդ Փլեզանթը ժամանեց Նյու Յորք որպեսզի ղեկավարի թատրոնը։ 1939 թ ամռանը Չեյզը և Փլեզանթը մեծ գաղափարներ առաջ քաշեցին, թե ինչպես թատրոնը դարձնեն լիարժեք բալետային թատրոն։ Ավելի ուշ Մորդկինը հեռացավ թատրոնից՝ զգալով իրեն միայնակ այնտեղ։

Չեյզը սկսեց զարգացնել թատրոնի խաղացանկը լիամետրաժ բալետներով մինչև 1945 թ Օլիվեր Սմիթը միացավ թատրոնին և Չեյզի հետ դարձավ թատրոնի համաղեկավարը։ 1957 թ թատրոնը կոչվեց «Ամերիկյան բալետի թատրոն», շարունակեց կենտրոնանալ դասական բալետային ներկայացումների վրա, սակայն ի հայտ եկան ֆինանսական խնդիրներ։ 1960-1970-ական թվականներին թատրոնի ֆինանսական վիճակը փոքր-ինչ բարելավվեց մասնավոր ֆինանսավորման շնորհիվ։ 1960 թ թատրոնը դարձավ առաջին ամերիկյան բալետային խումբը, ում հրավիրեցին ԽՍՀՄ։

1977 թ թատրոնը բացեց առաջին խաղաշրջանը Մետրոպոլիտեն օպերայի բեմում։ 1980 թ Միխայիլ Բարիշնիկովը դարձավ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարը։ Բարիշնիկովին փոխարինեցին Ջեյն Հերմանը և Օլիվեր Սմիթը 1989 թ, ովքեր մնացին իրենց պաշտոններում մինչև 1992 թ, երբ այդ պաշտոնը ստանձնեց Կևին Մակկենզին։ Նա 2004 թ հիմնեց Ժակլին Քենեդի Օնասիսի դպրոցը և որպես պարուսույց նշանակեց Ալեքսեյ Ռատմանսկուն։

Թատրոնը կազմավորվել է 1937 թ որպես Միխայիլ Մորդկինի բալետ, այնուհետև վերակազմավորվել է 1940 թ նոր անվամբ՝ որպես բալետի թատրոն։ 40 տարի շարունակ թատրոնը ղեկավարել է Լյուսիա Չեյզը՝ աշխատելով բազմաթիվ պարուսույցների և բալետի վարպետների հետ։ 1956 թ թատրոնը անվանվեց «Ամերիկյան բալետի թատրոն» և մինչ այժմ գործում է այդ անվանումով։ Թատրոնը հանդես է գալիս Մետրոպոլիտեն օպերայի բեմում։ 1960 թ թատրոնը դարձավ առաջին ամերիկյան բալետային խումբը, ում հրավիրեցին ԽՍՀՄ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]