Jump to content

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Սամուել Բենքմեն-Ֆրիդի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Սամուել Բենքմեն-Ֆրիդի
Մեղադրյալ(ներ)Sam Bankman-Fried?
Երկիր ԱՄՆ
ԴատարանUnited States District Court for the Southern District of New York?
ՆախադրյալներFTX financial crisis?

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ Սամուել Բենքմեն-Ֆրիդի, դաշնային քրեական դատավարություն 2023 թվականին Նյու Յորքի Հարավային շրջանի Միացյալ Նահանգների շրջանային դատարանում։ Ֆինանսական ձեռնարկատեր Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը, որը սովորաբար հայտնի է որպես «SBF», դատապարտվել է խարդախության և դավադրության յոթ մեղադրանքով 2022 թվականի նոյեմբերին իր կրիպտոարժույթի «FTX» բորսայի փլուզումից հետո[1]։ Բենքմեն-Ֆրիդի դատավարությունն ու դատապարտումը Միացյալ Նահանգներում սպիտակ օձիքի հանցագործության ամենահայտնի դեպքերից մեկն էր և բարձրացրեց գործարար համայնքի իրազեկությունը կրիպտոարժույթների շուկայում հանցավոր գործունեության վերաբերյալ։ Դատավարությունը մի քանի հետևանքներ ունեցավ, երբ ֆինանսիստ Էնթոնի Սկարամուչին Բենքմեն-Ֆրիդին անվանեց «կրիպտո Բերնի Մեդոֆը»[2]։

Դատավարությունը արժանացավ ԶԼՄ-ների զգալի ուշադրությանը, խոշոր լրատվականներն ամեն օր լուսաբանում էին այն։ Մինչ իր ընկերության փլուզումը, Բենքմեն-Ֆրիդը համարվում էր «կրիպտոարժույթի ցուցապաստառի մի բան», իսկ «FTX»-ը համաշխարհային ներկայություն ուներ ավելի քան 130 միջազգային մասնաճյուղերով[3]։ Որոշ մեկնաբաններ ասացին, որ կրիպտոարժույթների ամբողջ արդյունաբերությունը «նրա հետ է դատվում», մինչդեռ մյուսները պնդում էին, որ այս գործը խարդախության, այլ ոչ թե կրիպտոարժույթների մասին է[4][5][6][7]։

2023 թվականի նոյեմբերին երդվյալ ատենակալների դատավճռից հետո՝ 2024 թվականի մարտի 28-ին, Բենքմեն-Ֆրիդը դատապարտվեց 25 տարվա դաշնային բանտարկության։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Բահամյան կղզիներում, «FTX»-ը ժամանակին աշխարհում երրորդ խոշորագույն կրիպտոարժույթի շուկան էր՝ ըստ ծավալի[8]։ Նրա հաճախորդներից մեկը՝ «Alameda Research»-ը, եղել է նաև Բենքմեն-Ֆրիդի համահիմնադիր և մեծամասնական բաժնետեր, և երկու ընկերությունների գործադիր տնօրենները պարբերաբար հանդիպել են մինչև 2022 թվականի ապրիլ[9]։

Կանխիկացման կտրուկ աճից և դրան հաջորդած իրացվելիության ճգնաժամից հետո «FTX»-ը և ավելի քան 130 հարակից կազմակերպություններ սնանկության դիմում են ներկայացրել 2022 թվականի նոյեմբերի 11-ին։ Բենքմեն-Ֆրիդը հեռացավ գլխավոր տնօրենի պաշտոնից և նրան փոխարինեց Ջոն Ջ. Ռեյ III-ը, ով ղեկավարում էր սնանկության գործընթացը[10]։

2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ին դատախազները Բենքմեն-Ֆրիդին մեղադրանք առաջադրեցին խարդախության և դավադրության ութ հոդվածներով, որոնցից մեկը հետագայում հանվեց[11]։ Նույն օրը նա ձերբակալվել է թագավորական Բահամյան կղզիների ոստիկանության կողմից, իսկ տասը օր անց համաձայնվել է արտահանձնվել ԱՄՆ՝ դատարանի առաջ կանգնելու համար։ Նա ազատ է արձակվել 250 միլիոն դոլար գրավի դիմաց մինչև 2023 թվականի օգոստոսի 11-ը, երբ նա պահվում էր Բրուքլինի Մետրոպոլիտեն կալանավայրում՝ վկաների կեղծման մեջ մեղադրվելուց հետո[12]։

Երկրորդ դատավարությունը նշանակված էր 2024 թվականի մարտին, որի ժամանակ Բենքմեն-Ֆրիդը կանգնց ևս հինգ մեղադրանքի, այդ թվում՝ ենթադրյալ 40 միլիոն դոլար կաշառք չինական իշխանություններին՝ «Alameda»-ի առևտրային հիմնադրամներից 1 միլիարդ դոլար բացելու համար[13][14] Դատախազներն այնուհետև որոշեցին չգործել տուժողների շահերից, որոնք ցանկանում էին ավելի արագ լուծում տալ առաջին դատավարության դատավճռի փուլին։ Ավելին, երկրորդ դատավարությունը չազդեց այն բանի վրա, թե որքան ժամանակ Բենքմեն-Ֆրիդը կարող է բանտարկվել՝ համաձայն առաջարկվող դաշնային ուղեցույցների[15]։

Գանձումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի հոկտեմբերի դատավարության ժամանակ Բենքմեն-Ֆրիդը բախվել է յոթ մեղադրանքի, որոնք առաջադրվել են ԱՄՆ արդարադատության նախարարության կողմից[16]՝

  • Հաճախորդներին խաբելու դավադրություն
  • Հաճախորդների խարդախություն
  • Պարտատերերին խաբելու դավադրություն
  • Պարտատիրոջ խարդախություն
  • Ապրանքային խարդախություն կատարելու դավադրություն
  • Արժեթղթերի խարդախություն կատարելու դավադրություն
  • Փողերի լվացում կատարելու դավադրություն։

Մեղադրական եզրակացության մեջ ասվում է, որ սխեման սկսվել է 2019 թվականին և ներառում է կեղծիքներ «Alameda»-ի պարտատերերի և «FTX» ներդրողների և հաճախորդների վերաբերյալ[17]։ Բենքմեն-Ֆրիդին սպառնում է մինչև 110 տարվա ազատազրկում[18]։

Բենքմեն-Ֆրիդն իրեն մեղավոր չի ճանաչել բոլոր յոթ մեղադրանքներում[19]։ Ըստ Մայքլ Լյուիսի՝ ֆինանսական լրագրող, ով հարյուր անգամ հանդիպել է Բենքմեն-Ֆրիդի հետ, Բենքմեն-Ֆրիդը «իսկապես կարծում է, որ անմեղ է»[20]։ (Լյուիսը նաև հայտնել է, որ «[մեղադրող կողմի վկաներից] ինձ ասել են. «Կարծում եմ՝ Սեմն անմեղ է»)[21]) «Vox»-ի գրող Քելսի Փայփերի հետ մասնավոր զրույցում FT«FTX»X-ի հիմնադիր Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը (SBF) փորձել է բացատրել իր տեսակետը ֆինանսական վատ կառավարման վերաբերյալ, որը հանգեցրել է իր կրիպտոարժույթի բորսայի փլուզմանը։ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում էր, որ ինքը չի գիտակցել իր որոշումների կուտակային ազդեցությունը, քանի դեռ շատ ուշ չէր։ Յուրաքանչյուր որոշում՝ առանձին վերցրած, թվում էր արդարացված կամ անվնաս, բայց նա չկարողացավ բացատրել, թե ինչպես են այդ որոշումները միավորվել և ստեղծել էական խնդիր։ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում էր, որ իր հրապարակային հայտարարությունները այն մասին, որ «FTX»-ը չի ներդրում հաճախորդների ավանդները, «իրականում ճշգրիտ» են, քանի որ դա ոչ թե «FTX»-ն է ուղղակիորեն կատարում այդ ներդրումները, այլ «Alameda Research»-ը։ Երբ Փայփերը շարունակեց՝ հարցնելով, թե արդյոք «FTX»-ը պարզապես հաճախորդի փող է տվել «Alameda»-ին, որն այնուհետև խաղացել է և պարտվել, և արդյոք Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը չի գիտակցել դրա ծանրությունը, քանի որ նա տեղյակ չի եղել ներգրավված ընդհանուր գումարի մասին, Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը հաստատել է այս ըմբռնումը։ Նա նաև կարծում էր, որ Ալամեդան բավականաչափ գրավ ունի վարկերը ծածկելու համար՝ ակնարկելով, որ կարծում է, որ ռիսկերը մեղմված են, և որ իրավիճակը վերահսկելի է[22]։

Բացման հայտարարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Daniel Patrick Moynihan U.S. Courthouse
Դենիել Պատրիկ Մոյնիհան ԱՄՆ դատարանի շենք

Դատավարությունը սկսվել է 2023 թվականի հոկտեմբերի 3-ին Դանիել Պատրիկ Մոյնիհան Միացյալ Նահանգների դատարանում՝ Մանհեթենում, Նյու Յորքի շրջանային դատավոր Լյուիս Կապլանի նախագահությամբ։ Մեղադրանքը ղեկավարում են ԱՄՆ փաստաբանների օգնականներ Նիկոլաս Ռուսը և Դանիել Սասունը։ Պաշտպանությունը գլխավորում է փաստաբան Մարկ Քոհենը[23]։

Մեղադրանքը բացվեց՝ Բենքմեն-Ֆրիդին ներկայացնելով որպես չարագործ, ագահ ստահակ։ Նրանք պնդում էին, որ նա մոլորեցրել է ներդրողներին և ասել, որ «FTX» հաճախորդների ավանդները «Alameda»-ին փոխառելիս նա «միլիարդներ է գողացել հազարավոր մարդկանցից»։ Իրենց մեղադրանքները պաշտպանելու համար նրանք վկայակոչեցին «FTX»-ի ծառայության պայմանները, որոնք հաճախորդներին ասում էին. «Ձեր թվային ակտիվների տիտղոսը միշտ մնում է ձեզ մոտ և չի փոխանցվում «FTX Trading-ին»[24][25]։

Պաշտպանական կողմը Բենքմեն-Ֆրիդին ներկայացրեց որպես «մաթեմատիկական խելագար, ով չէր խմում և խնջույքներ չէր անում»։ Պաշտպանությունը պնդում էր, որ Բենքմեն-Ֆրիդը «հիմնավոր կերպով կարծում էր, որ ծառայության պայմաններում չկան օրենքներ կամ դրույթներ, որոնք արգելում են «FTX»-ին այդ ավանդները փոխառել»։ Կենտրոնանալով ծառայության պայմանների վրա՝ պաշտպանական կողմն ընդգծել է, որ այս պայմանները թույլ են տալիս հաճախորդների ավանդները փոխառել։ Նրանք նշել են, որ ծառայության պայմանների համաձայն, հաճախորդները, ներառյալ «Alameda Research»-ը, որոնք զբաղվում են մարժայի առևտրով, կարող են գումար վերցնել «FTX»-ից։ Այս փաստարկը ենթադրում է, որ «Alameda»-ի փոխառու միջոցները եղել են «FTX»-ի բիզնես գործառնությունների սովորական մասը և իրենց էությամբ ոչ պատշաճ կամ համաձայնեցված կանոններից դուրս չեն եղել[24][25]։

Խնդիրները, ըստ պաշտպանական կողմի, ծագել են նրա գործադիր տնօրեն Քերոլայն Էլիսոնի կողմից «Alameda»-ի վատ կառավարումից։ Դատարանին ասացին, որ Էլիսոնը մերժել է Բենքմեն-Ֆրիդի խորհուրդը՝ նվազեցնելու իր ռիսկային առևտրային ռազմավարությունները։ Մեղադրող կողմը, այնուամենայնիվ, ծրագրել էր ցույց տալ, որ Բենքմեն-Ֆրիդը «կառավարում էր» Ալամեդայի ռազմավարության հարցում[24][25]։

Մեղադրող կողմի նկարած ընդհանուր պատկերը հարստության և իշխանության կուտակման պատկերն էր՝ «կառուցված ստի վրա», մինչդեռ պաշտպանական կողմն ասաց. «Հանցագործություն չէ լինել մի ընկերության գործադիր տնօրեն, որը հետագայում սնանկության դիմում է ներկայացրել»[24][25]։

Մեղադրող կողմի վկաները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քերոլայն Էլիսոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քերոլայն Էլիսոնը Բենքմեն-Ֆրիդի «Alameda Research» ընկերության նախկին գործադիր տնօրենն է։ Իր ցուցմունքում նա նկարագրել է, թե ինչպես է Բենքմեն-Ֆրիդը «ուղղորդել» իրեն «հանցագործություններ կատարել» «Alameda»-ում աշխատելու ընթացքում՝ հավելելով, որ «Alameda-ն քանի միլիարդ դոլար է վերցրել «FTX»-ի հաճախորդներից և օգտագործել այն իր ներդրումների համար և վերադարձնել իր փոխատուներին»[26]։ Էլիսոնը, ով իրեն մեղավոր է ճանաչել խարդախության և դավադրության յոթ հոդվածներում, որպես դատախազների հետ համագործակցության համաձայնագրի մաս, դատարանին ասաց, որ նա «անազնիվ» հաշվեկշիռներ է ուղարկել այս վարկատուներին՝ թաքցնելու հաճախորդի միջոցների գողությունը[27]։ Նա նաև ասաց, որ անհանգստացած է, որ «ներքին մարդիկ» «Alameda»-ից մոտ 5 միլիարդ դոլարի սպառողական վարկեր են վերցրել՝ ասելով. «Սեմը մեզ ասաց, որ պարտք վերցնենք որքան կարող ենք, ինչ պայմաններով կուզենք»[28]։

Սկզբում «Alameda»-ն և «FTX»-ը ղեկավարվում էին նույն թիմի կողմից։ Էլիսոնը դատարանին ասաց, որ հենց սկզբում Բենքմեն-Ֆրիդը «ստեղծել է համակարգ, որը թույլ է տվել Ալամեդային վարկ վերցնել «FTX»-ից»։ Նախքան «FTX»-ն ուներ իր բանկային հաշիվը, «Alameda»-ն ստանում էր «FTX» հաճախորդների որոշ միջոցներ իր բանկային հաշվին, իսկ հետո այդ միջոցների մի մասը ծախսվում էր ծախսերի, վարկերի մարումների և ներդրումների վրա։ «Alameda»-ն նաև ուներ 65 միլիարդ դոլարի վարկային գիծ «FTX»-ում և ստիպված չէր գրավ դնել վարկ վերցնելիս, ասաց նա։ «Alameda»-ն որոշ ժամանակ եղել է «FTX»-ի իրացվելիության առաջին և միակ մատակարարը, սակայն բորսայի աճը գրավել է մյուսներին, և ի վերջո «Alameda»-ն հետագայում կազմել է գործարքների ընդամենը 2%-ը։ Ոչ մի այլ հաճախորդ չուներ 1 միլիարդ դոլարից ավելի վարկային գիծ, և որքան նա գիտեր, «Alameda»-ի, ըստ էության, անսահմանափակ վարկային գիծը երբեք չի բացահայտվել հաճախորդներին, աուդիտորներին կամ ներդրողներին։ Այնուամենայնիվ, հետագա նպատակն այն էր, որ «FTX»-ն իրեն կվաճառի որպես «անվտանգ» և «աուդիտի ենթարկված» բորսա։ Էլիսոնը նաև վկայել է այն մասին, որ «Alameda»-ն ստացել է «FTX»-ի նշանի սկզբնական բաշխման 60-70%-ը անվճար[26]։

2021 թվական-ին Էլիսոնը և Բենքմեն-Ֆրիդը քննարկեցին «10-րդ տոկոսային» սցենարը. նրանք կարծում էին, որ 10% հավանականություն կա, որ գոնե այս վատ իրավիճակն իրականանա։ Ըստ Էլիսոնի հաշվարկների, եթե նրանք կատարեին ևս 3 միլիարդ դոլարի վենչուրային ներդրումներ, բայց նաև փոխարկեին իրենց վարկերը «Genesis Digital Assets»-ով հաստատագրված ժամկետի, ապա նրանց ընդհանուր հավանականությունը, որ նրանք չկարողանան մարել իրենց բոլոր վարկերը, կազմում էր 3%։ Հաղորդվում է, որ այնուհետև Բենքմեն-Ֆրիդը խնդրեց Էլիսոնին փորձել փոխել «Genesis»-ի վարկերը որոշակի ժամկետով և ասաց, որ դեռ ցանկանում է շարունակել ներդրումները։ Էլիսոնին հաջողվել է միայն փոխարկել վարկերի մի մասը[26]։

Էլիսոնը վկայել է, որ հիմնական որոշումների համար նա միշտ խորհրդակցել է Բենքմեն-Ֆրիդի հետ և հետաձգել նրա դատողությունը, թեև նա իր վրա է վերցրել որոշ կարևոր որոշումների պատասխանատվությունը[26]։ 2022 թվականի հունիսին կրիպտո վթարի ժամանակ, երբ երրորդ կողմի վարկատուները սկսեցին հետ կանչել իրենց վարկերը, «Alameda»-ն պարտավոր էր անմիջապես մարել դրանք, սակայն նրա կրիպտո ակտիվները նոր էին կորցրել զգալի արժեքը[29]։ Էլիսոնը վկայել է, որ Բենքմեն-Ֆրիդը «բարձրաձայն և խիստ» մեղադրել է իրեն Ալամեդայի անկայուն ֆինանսական վիճակի համար, և նա խոստովանել է, որ նա պետք է հեջավորեր նրա պորտֆելը, ինչպես նա էր առաջարկում, թեև հենց նա էր «որոշել կատարել բոլոր ներդրումները»[30]։ Էլիսոնը խոստովանեց, որ հեջավորման իր ձախողումը սխալ էր, բայց նշեց, որ Բենքմեն-Ֆրիդը կայացրել է ներդրումային որոշումները։ Երբ Բենքմեն-Ֆրիդը նրան առաջարկեց նոր համա-գործադիր տնօրեն ներգրավել նախորդ համա-գործադիր տնօրենի հեռանալուց հետո, նա մերժեց այդ գաղափարը և որոշեց մնալ որպես միակ գործադիր տնօրեն։ Էլիսոնը և նրա գործադիր տնօրենը ստանձնել էին «Alameda»-ի ամենօրյա գործունեության մեծ մասը մինչև 2020 թվականը, իսկ մինչև 2021 թվականը Բենքմեն-Ֆրիդը հիմնականում դադարեցրել էր Ալամեդայի գրասենյակ այցելել[31]։ Էլիսոնը նաև մեղադրեց «Binance»-ի գործադիր տնօրեն Չանգպեն Չժաոյին «FTX»-ի և «Alameda»-ի սնանկացման մեջ իր դերի համար՝ մեղադրելով նրան երկու կազմակերպություններին վնաս հասցնելու նպատակադրման մեջ[32]։

Իր ցուցմունքի ժամանակ մի պահ Էլիսոնը լաց եղավ, երբ վերհիշեց իր թեթևությունը, երբ «FTX»-ը սնանկացավ, քանի որ «այլևս պետք չէր ստել»[33]։

Խաչաձև հարցաքննության ժամանակ Էլիսոնը խոստովանել է, որ ասել է դատախազներին, որ Բենքմեն-Ֆրիդը «հնարավոր է տեղյակ չի եղել» Ալամեդայի բանկային հաշիվներում առկա որոշ հաճախորդների միջոցների մասին, և որ եղել են «ժամանակահատվածներ, երբ նա ուշադրություն չի դարձրել «Alameda»-ին»[34]։ Նա նաև խոստովանեց, որ «Alameda»-ն փորձել է մի քանի հոգու վարձել՝ վերահսկելու նրանց հաշվապահությունը, բայց նրանք բոլորը հեռացել են[31]։

Գարի Վանգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գարի Վանգը՝ Բենքմեն-Ֆրիդի երկարամյա ընկերը և «FTX»-ի նախկին գլխավոր տեխնոլոգիական տնօրենը, նույնպես համաձայնության է եկել կառավարության հետ և հույս ունի խուսափել բանտարկությունից։ 2022 թվականի նոյեմբերի 7-ին, երբ «FTX»-ը բախվեց «հաճախորդների ակտիվների 8 միլիարդ դոլարի պակասի» և հաճախորդների դուրսբերումների աճի, Բենքմեն-Ֆրիդը Twitter-ում վստահեցրեց, որ «FTX-ը լավ է։ Ակտիվները լավն են», և որ դրանք «բավականաչափ ունեն՝ ծածկելու բոլոր հաճախորդների ունեցվածքը»։ Դա ճիշտ չէ, ասաց Վանգը, թեև խաչաձև հարցաքննության ժամանակ նա խոստովանեց, որ նախկինում դատախազներին ասել է, որ դա տեխնիկապես ճիշտ է, քանի որ «FTX»-ը դեռ վճարունակ է, այլ ոչ հեղուկ։ Երբ մի քանի օր անց Բենքմեն-Ֆրիդը որոշեց փոխանցել իր մնացած ակտիվները Բահամյան կարգավորող մարմիններին, ենթադրյալ շարժառիթն այն էր, որ Բահամյան իշխանությունները ավելի պատրաստ էին թույլ տալ նրան պահպանել վերահսկողությունը «FTX»-ի նկատմամբ, քան ԱՄՆ իշխանությունները[35][36][37]։

2019 թվականին «FTX»-ի համահիմնադիր Գարի Վանգը փոփոխել է բորսայի կոդը՝ «Alameda Research»-ին հնարավորություն տալու անսահմանափակ միջոցներ հանել՝ առանց ավտոմատ լուծարման։ Այս ճշգրտումը «Alameda»-ին զգալի առավելություն տվեց՝ ապահովելով, որ այն կարող է պահպանել իրացվելիությունը «FTX»-ի համար։ Վանգը վկայել է, որ այս փոփոխությունն իրականացրել է Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի (SBF) ղեկավարությամբ, թեև Բենքմեն-Ֆրիդը ինքը չի գրել կամ վերանայել կոդը։ «Alameda»-ին տրված այս հատուկ արտոնությունը հիմնավորված էր «Alameda»-ի կողմից «FTX»-ին իրացվելիություն մատակարարելու անհրաժեշտությամբ՝ փոխանակումը դարձնելով ավելի գրավիչ թրեյդերների համար՝ ապահովելով, որ այն ունի բավարար միջոցներ սահուն գործելու համար[38][39]։

Այնուամենայնիվ, պաշտպանական կողմը ուշադրություն հրավիրեց ռիսկերի կառավարման և հեջավորման հարցերին, հատկապես՝ կապված Քերոլայն Էլիսոնի դերի վրա՝ «Alameda»-ի պորտֆելի կառավարման գործում։ Վանգը հայտարարեց, որ չգիտի, թե արդյոք Էլիսոնը համարժեք հեջավորել է Ալամեդայի ներդրումները։ Այս մանրամասնությունը դարձավ պաշտպանության ռազմավարության առանցքային կետը, քանի որ նրանք ընդգծեցին Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի կողմից 2022 թվականի սեպտեմբերին գրված հուշագրից վերցված հայտարարությունը։ Հաղորդագրության մեջ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը քննարկեց «Alameda»-ի փակումը և ընդունեց զգալի ֆինանսական կորուստը, որը առաջացել է ոչ համարժեք հեջավորման արդյունքում։ Նա գրել է. «Այն փաստը, որ մենք չենք պաշտպանել այնքան, որքան պետք է ունենայինք, արժե ավելի շատ EV-ում, քան այն բոլոր գումարները, որոնք երբևէ արել կամ կանի «Alameda»-ն, և դա այն կրիտիկական սխալն է, որը մենք, հավանաբար, թույլ ենք տվել։ Ես դա կանեմ, եթե ես իրականում ղեկավար չլինեմ այնտեղ ամեն ինչի համար»[35]։

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի այս հայտարարությունը ենթադրում էր, որ արդյունավետ հեջավորման բացակայությունը զգալի սխալ էր և ենթադրում էր, որ նման սխալներ տեղի են ունեցել, քանի որ նա ուղղակիորեն չէր ղեկավարում «Alameda»-ի գործառնությունները։ Պաշտպանական կողմը սա օգտագործեց՝ պնդելու, որ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդն գիտակցում էր հեջավորման կարևորությունը և դրա անտեսման հետևանքները, սակայն նշեց, որ այդ հարցերը կարող էին չառաջանալ, եթե նա ավելի շատ ներգրավված լիներ Ալամեդայի ամենօրյա կառավարման մեջ։

Նիշադ Սինգհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկին տեխնոլոգիական գործադիր Նիշադ Սինգհը FTX-ի երրորդ գործադիրն է, ով համաձայնության է եկել դատախազության հետ և նաև հույս ունի խուսափել բանտարկությունից։ Նա ցուցմունք տվեց, որ տեղյակ չէր «Alameda»-ի կողմից հաճախորդների միջոցների օգտագործման մասին, մինչև որ Վանգը 2022 թվականի սեպտեմբերին նրան ասաց, որ Ալամեդան 13 միլիարդ դոլար է փոխառում FTX-ից։ Այնուհետև Սինգհը հանդիպում էր խնդրել Բենքմեն-Ֆրիդի հետ, որտեղ Սինգհը հայտնել էր, որ իրեն «իրոք զայրացրել է» Ալամեդայի զուտ ակտիվների արժեքը (NAV)։ Հաղորդվում է, որ Բենքմեն-Ֆրիդը Սինգհին ասել է, որ «Alameda»-ի զուտ ակտիվների արժեքը իրականում «գերդրական է» և որ թեև դրանք «մի փոքր պակաս են արդյունքներից», նա կարծում է, որ «Alameda»-ն կարող է 5 միլիարդ դոլար արագ և «էականորեն ավելի շատ» բերել շաբաթների կամ ամիսների ընթացքում՝ «Alameda»-ի կողմից ակտիվներ վաճառելով։ Սինգհը նոր հանդիպում խնդրեց այն բանից հետո, երբ Բենքմեն-Ֆրիդը վերադարձավ Մերձավոր Արևելքում միջոցներ հայթայթելու փորձից։ Այս հանդիպմանը, ըստ Սինգհի, Բենքմեն-Ֆրիդը դեռևս պնդել է, որ իրենք կարող են ստանալ ևս 5 միլիարդ դոլար, բայց նաև ասել է, որ «Alameda»-ն կկարողանա վերադարձնել իր վարկերը FTX-ի հաջողակ աշխատելու միջոցով[40][41]։

Սինգհը նկարագրել է, թե ինչպես Բենքմեն-Ֆրիդը «շռայլորեն» ծախսել է «ահռելի գումարներ» ներդրումների, քարոզարշավի նվիրատվությունների, հայտնի մարդկանց հավանության և անշարժ գույքի վրա։ Դատարան ներկայացված օրինակները ներառում էին 1,5 միլիարդ դոլար՝ Ղազախստանում ընկերության հետ բիթքոյն մայնինգի գործարքի համար, 205 միլիոն դոլար՝ «NBA»«Մայամի Հիթ» բասկետբոլի թիմի արենայի անվանման իրավունքի համար և 30 միլիոն դոլար արժողությամբ բնակարան իր և իր գործընկերների համար՝ բնակարանի համար։ Սինգհը դատապարտեց այդ ծախսերը որպես «չար» և մի կոնկրետ ներդրում բնութագրեց որպես «արժեք արդյունահանող»։ Խաչաձև հարցաքննության ժամանակ Սինգհը խոստովանել է, որ օգտվել է ընկերության ավելորդություններից։ Նա վերցրեց 30 միլիոն դոլար արժողությամբ բնակարանի գլխավոր ննջասենյակը և 3,7 միլիոն դոլար պարտք վերցրեց «FTX»-ից՝ տուն գնելու համար, նույնիսկ այն բանից հետո, երբ իմացավ հաճախորդների միջոցների չարաշահման մասին։ Եվ նա խոստովանեց, որ սկզբում կարծում էր, որ Alameda-ի «FTX»-ի որոշ արտոնություններ «լավ են հաճախորդների համար»[42][43][44][45]։

Սինգհը խոստովանեց, որ 2021 թվականի դեկտեմբերին հետաձգել է գործարքները՝ արհեստականորեն բարձրացնելու FTX-ի եկամուտը՝ ապահովելով, որ այն գերազանցի 1 միլիարդ դոլարի նշաձողը[46]։ Այնուհետև 2022 թվականի նոյեմբերին, զգալով «ինքնասպանություն», քանի որ ճգնաժամը սաստկացավ, Սինգհն առաջարկեց հետաձգել առևտուրը, որպեսզի դուրս գրի իր սեփական պարտքը, ինչին Բենքմեն-Ֆրիդը պատասխանեց. «Կարծում եմ, որ հավանաբար լավ է»։ Միևնույն ժամանակ դատարանին ցույց տրվեց հաղորդագրությունների փոխանակում, որտեղ Սինգհն ասում էր Բենքմեն-Ֆրիդին, որ իրեն «վայրի եսասեր» է զգում իր առաջարկի համար, բայց ընդգծեց, որ «FTX» իրավաբանները պետք է հասկանան, որ միայն փոքր թվով մարդիկ են կազմակերպում կասկածելի գործունեությունը։ Նա կարծում էր, որ այս պարզաբանումը փաստաբաններին ավելի պատրաստակամ կդարձնի՝ աջակցելու ընկերության փրկությանն ու մյուս աշխատակիցներին։ Սինգհի ճշգրիտ խոսքերն էին. «Սա իմ կողմից կատաղի եսասիրություն է, բայց [FTX իրավաբանները] գուցե պետք է իմանան, որ դա շատ մարդիկ չեն կազմակերպել։ Կարծում եմ, դա նրանց ավելի հավանական է դարձնում այստեղ լինել՝ փրկելու համար։ իրավիճակը և մյուսները գոնե»։ Բենքմեն-Ֆրիդը պատասխանեց «այո»՝ նշելով, որ համաձայն է Սինգհի գնահատականի հետ։ Նա ավելացրեց, «[ինչ արժե] ես չեմ կարծում, որ դա գերեսասիրական է, կարծում եմ, որ դա հավանաբար ճիշտ է»[47]։

Ադամ Եդիդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անձեռնմխելիության հրամանի համաձայն՝ «FTX»-ի ծրագրային ապահովման ինժեներ Ադամ Եդիդիան կարևոր ցուցմունք է տվել «Alameda Research»-ի՝ «FTX»-ին ունեցած զգալի պարտքի հայտնաբերման և Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի (SBF) հետ ընկերությունների ֆինանսական առողջության վերաբերյալ իր փոխգործակցության վերաբերյալ։ 2022 թվականի հունիսին, երբ ուղղում էր «FTX»-ի կոդի վրիպակը, որն ի սկզբանե գերագնահատում էր «Alameda»-ի պարտավորությունը 8 միլիարդ դոլարով, Եդիդիան պարզեց, որ նույնիսկ սխալը շտկելուց հետո «Alameda»-ն դեռ «FTX»-ին պարտք է 8 միլիարդ դոլար։ Սա ցույց էր տալիս զանգվածային և համառ պարտավորություն։ Մտահոգված լինելով զգալի պարտքով, Եդիդիան հարցը քննարկել է Բենքմեն-Ֆրիդի հետ։ Թեև նրա տարածած մանրամասն հետմահու զեկույցում չի նշվում պարտավորության չափը, Եդիդիան զգաց, որ գումարը տագնապալի մեծ է։ թենիս խաղից հետո Եդիդիան ուղղակիորեն հարցրեց Բենքմեն-Ֆրիդին. «Մենք լա՞վ ենք»։ Բենքմեն-Ֆրիդի պատասխանն էր. «Մենք անցած տարի զրահակայ էինք, բայց այլևս զրահակայուն չենք», ինչը ենթադրում է «FTX»-ի և «Alameda»-ի ֆինանսական կայունության կտրուկ անկում[48][49]։

Նոյեմբերին Եդիդիան «լսեց, որ Alameda Research-ն օգտագործել է «FTX»-ի հաճախորդների շահույթը՝ վարկատուներին վերադարձնելու համար» և հրաժարական տվեց[50]։

Այլ վկաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղադրող կողմի մյուս վկաները ներառում էին «FTX»-ի հաճախորդ Մարկ-Անտուան Ջուլիարդը, «FTX»-ի գլխավոր խորհրդական Քան Սունը, «Alameda»-ի ծրագրային ապահովման ինժեներ Քրիստիան Դրապպին, «BlockFi»-ի գործադիր տնօրեն Զաք Պրինսը, հրեշտակ ներդրող Մեթ Հուանգը, հաշվապահության պրոֆեսոր Փիթեր Իսթոնը, հետաքննող վերլուծաբան Շամել Մեդրանոն, Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի գործակալ Մարկ Տրոյանոն, Էլիորա Կացը և Քորի Գադիսը[51][52][53][54][55]։

Պաշտպանության վկաները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի որոշումը՝ ի պաշտպանություն ցուցմունք տալու դատավարության ընթացքում, նշանակալի իրադարձություն էր, հատկապես հաշվի առնելով նախնական անորոշությունը՝ կապված նրա մասնակցության ունակության հետ՝ կապված ADHD դեղամիջոցի սահմանափակումների հետ, երբ գտնվում էր բանտում։ Սակայն հոկտեմբերի 27-ին նա արտահայտեց իր դիրքորոշումը։ Նրա ցուցմունքները կենտրոնացած էին մի քանի հիմնական թեմաների վրա՝ փորձելով որոշակի պատասխանատվություն բաշխել այլ ղեկավարների վրա և պարզաբանել իր գործողություններն ու մտադրությունները[56]։

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդն ընդգծել է, որ «FTX»-ի և «Alameda»-ի մյուս ղեկավարներն ունեին որոշումներ կայացնելու նշանակալի լիազորություններ։ Նա առաջարկել է, որ միայն ինքը չէ պատասխանատու այն կարևոր որոշումների համար, որոնք հանգեցրել են ընկերությունների փլուզմանը։ Նա մասնավորապես մատնանշեց Քերոլայն Էլիսոնին, Գարի Վանգին և Նիշադ Սինգհին, որպես գործողությունների տարբեր ասպեկտների էական վերահսկողություն։ Նա պնդում էր, որ կար կարևոր տեղեկություն, որին ինքը ժամանակին տեղյակ չէր։ Ընդհանուր առմամբ, Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում էր, որ միայն աղոտ պատկերացում ունի այն մասին, թե ինչպես են իրականում միջոցները շարժվում «FTX»-ի և «Alameda»-ի միջև, քանի դեռ շատ ուշ չէր։ Ըստ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի, Ալամեդայի շատ խնդիրներ առաջացել են այն բանից, որ Քերոլայն Էլլիսոնը հրաժարվեց հետևել հեջավորման վերաբերյալ իր խորհուրդներին։ Նա պնդում էր, որ պատշաճ հեջավորումը կարող էր մեղմել որոշ ֆինանսական ռիսկեր, որոնք, ի վերջո, նպաստեցին ընկերության անկմանը։ Նա նշեց, որ «Alameda»-ին գործնականում անսահմանափակ վարկային գիծ տրամադրելու որոշումը կայացվել է Գարի Վանգի և Նիշադ Սինգհի կողմից։ Այս քայլը Ալամեդային թույլ տվեց մեծ գումարներ վերցնել «FTX»-ից՝ առանց լուծարման սովորական սահմանափակումների։

Բենքմեն-Ֆրիդը ափսոսանք հայտնեց իր սխալների ազդեցության համար՝ ընդունելով, որ ընկերության փլուզման արդյունքում «շատ մարդիկ են տուժել»։ Նա պնդում էր, որ իր առաջնային նպատակը «շուկայում լավագույն արտադրանքը կառուցելն է»՝ ենթադրելով, որ իր նպատակները համահունչ են արժեք ստեղծելու, այլ ոչ թե վնաս պատճառելուն[54]։

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի ցուցմունքները փորձում էին հավասարակշռել իր սխալների ճանաչումը և որոշակի պատասխանատվություն փոխանցել այլ հիմնական ղեկավարների վրա։ Նրա պաշտպանական ռազմավարությունն ընդգծում էր որոշ կարևոր մանրամասների իրազեկ չլինելը և իր գործողությունների բացասական արդյունքների համար ափսոսանքը։ Այս մոտեցումը նպատակ ուներ նրան ներկայացնել որպես բարեխիղճ առաջնորդի, ով բախվել է զգալի մարտահրավերների և կատարել որոշ սխալ քայլեր, այլ ոչ թե որպես մեկը, ով դիտավորյալ ներգրավված է խարդախության մեջ։

«Alameda»-ի "back door" վարկային գիծը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդի ցուցմունքները ցույց տվեցին նրա ըմբռնումն ու պատկերացումներն այն մասին, թե ինչպես են կառավարվում միջոցները «FTX»-ի և «Alameda»-ի միջև, ինչպես նաև ընկերության գործառնական մարտահրավերների հետ, երբ այն արագ աճում էր։

Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը բացատրեց, որ Ալամեդան «FTX»-ից փոխառված գումարը ստացվել է «մարժային թրեյդերներից» կամ բորսայում գտնվող ակտիվներից, որոնք տոկոսներ են վաստակում։ Նա պնդում էր, որ «FTX»-ը սահմանափակումներ չունի փոխառու միջոցների օգտագործման վերաբերյալ՝ պայմանով, որ ռիսկը կառավարվի, այսինքն՝ ակտիվներն ավելի մեծ են, քան պարտավորությունները։ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդն ընդգծել է, որ քանի դեռ «FTX»-ը կարծում էր, որ օգտատիրոջ ակտիվներն ավելի մեծ են, քան իրենց պարտավորությունները, ընկերությունը չի մտահոգվել, թե ինչպես են օգտագործվել փոխառու միջոցները՝ անձնական ծախսերի, բիզնես ծախսերի կամ ներդրումների համար[54][57]։

«FTX»-ն ուներ մի համակարգ, որն ավտոմատ կերպով լուծարում էր դիրքերը բացասական դառնալու վտանգի տակ։ Այնուամենայնիվ, երբ ընկերությունը ընդլայնվեց, համակարգը բախվեց ավելացած լարվածության հետ, ինչը հանգեցրեց լուրջ անսարքության։ Այս անսարքության պատճառով բորսան մեկ ժամով փակվեց, և գրեթե հանգեցրեց «Alameda»-ի լուծարմանը, որը ծառայում էր որպես իրացվելիության առաջնային մատակարար։ Խափանումից հետո Բենքմեն-Ֆրիդը հանձնարարեց Գարի Վանգին և Նիշադ Սինգհին ստեղծել մեխանիզմ՝ կանխելու սխալ ավտոմատ լուծարումները, ինչպիսիք են ահազանգի կամ ուշացման իրականացումը։ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում էր, որ ինքը չգիտի ճշգրիտ մեխանիզմը, որը նրանք ընտրել են կիրառել, քանի որ Վանգը և Սինգհը լիազորված էին ինքնուրույն որոշումներ կայացնել։ Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը ընդհանուր առմամբ տեղյակ էր Ալամեդայի կողմից օգտագործվող վարկի չափի մասին՝ նշելով, որ այն «միլիոնավոր էր 2019 թվականին» և մինչև 2022 թվականը աճել էր մինչև «մոտ 2 միլիարդ դոլար»[54][58]։

Fiat@ հաշիվը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«FTX»-ն օգտագործում էր հաճախորդների դրամապանակների «օմնիբուս» համակարգ, որտեղ հաճախորդների թվային ակտիվները փոխանցվում էին մեկ կենտրոնական դրամապանակին՝ յուրաքանչյուր տեսակի ակտիվի համար։ Բենքմեն-Ֆրիդըը հայտարարեց, որ շատ կենտրոնացված փոխանակումներ օգտագործում են omnibus հաշիվներ, քանի որ յուրաքանչյուր հաճախորդի համար առանձին պահեստ պահելը «անիրագործելի» կլինի։ Թեև թվային ակտիվները համախմբվել են omnibus դրամապանակներում, հաճախորդների զուտ ակտիվները պահվել են առանձին բանկային հաշիվներում՝ շահույթ ստեղծելու համար[54]։

Fiat արժույթը սկզբում ստացվել է «Alameda»-ի և վճարային այլ պրոցեսորների միջոցով։ Բենքմեն-Ֆրիդըը խոստովանեց, որ վստահ չէ կոնկրետություններին, ենթադրելով, որ նա կամ կարծում էր, որ դրամական միջոցները պահվում են բանկային հաշվի վրա, կամ ուղարկվում են անմիջապես «FTX»-ին։ Նա պնդեց, որ կարծում է, որ «կամ միջոցները պարզապես պահվում են բանկային հաշվի վրա», կամ դրանք «ուղարկվում են FTX» և որ եթե «Alameda»-ն վարկ վերցներ և օգտագործեր այդ միջոցները, նրանք, անշուշտ, կգրանցեին այն «info@» հաշվում, որը կհետևեր, թե որքան վարկ է օգտագործել Ալամեդան[54]։

Ընկերության քաղաքականությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաշտպանական կողմը մատնանշեց «FTX»-ի ծառայության պայմանների մի կետ, որը թույլ է տալիս հարթակին հետ վերցնել հաճախորդների մնացորդները՝ որոշակի սցենարներում կորուստները ծածկելու համար, ներառյալ ֆյուչերսների առևտրի ժամանակ։ Այս դրույթը ենթադրում է, որ հաճախորդների միջոցները կարող են օգտագործվել ուրիշների կրած վնասները մեղմելու համար, ինչը կարևոր ռիսկի գործոն է բորսայի օգտագործողների համար։ Ծառայության պայմանները հստակորեն զգուշացնում էին հաճախորդներին, որ ֆյուչերսների առևտուրը «բարձր ռիսկային է»։ Այս նախազգուշացումը ստանդարտ բացահայտում է, որի նպատակն է տեղեկացնել հաճախորդներին նման առևտրային գործունեության հետ կապված զգալի ֆինանսական կորուստների հնարավորության մասին։ Բենքմեն-Ֆրիդը վկայում է, որ ինքը «մի քանի անգամ անցել է [ծառայության պայմանները]» և դրա թողարկումից հետո ավելի մանրամասն ուսումնասիրել է դրա մասերը։ Բենքմեն-Ֆրիդը հաստատեց իր գիտակցությունը տեսանելի ապագայի համար որոշակի տվյալների պահպանման անհրաժեշտության մասին։ Սա ներառում էր փոխգործակցություն կարգավորիչների հետ, պաշտոնական հաղորդակցություններ և բիզնես գրառումներ[54][57]։

Նվիրատվություններ և քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կային խնդիրներ, որոնք հուզում էին ինձ,- ասաց Բենքմեն-Ֆրիդը,- դրանցից գլխավորը համաճարակի կանխարգելումն էր։ Ես համոզված էի, որ աշխարհին ապագա համաճարակներին նախապատրաստելու ամենաարդյունավետ միջոցը քաղաքականությունն է»[57]։ Բայց համաճարակի կանխարգելումից և այլ ոչ բիզնես խնդիրներից բացի, նա խոսել է Կոնգրեսի անդամների հետ կրիպտոարժույթների կարգավորման մասին (նա ԱՄՆ-ում փոքր առանձին բորսա է հիմնել) և խոստովանել, որ իր քաղաքական նվիրատվությունների փոքրամասնությունը կապված է FTX-ի հետ։ Նա հերքեց Սինգհին կամ Ռայան Սալամեին քաղաքական նվիրատվություններ անելու խնդրանքը և ասաց, որ վարձել է քաղաքական խորհրդատու, քանի որ ցանկանում է արդյունավետ և համապատասխան կերպով նվիրատվություններ կատարել։ Նրա խոսքերով, իր նվիրատվությունների համար միջոցների աղբյուրը «Alameda»-ի փոխառություններն էին[54]։

Դատարանը լսեց «Alameda»-ի ծագման մասին որպես առևտրային ընկերություն, որը մասամբ համալրված է արդյունավետ ալտրուիզմի շարժման անդամներով, որը պաշտպանում է հնարավորինս շատ գումար վաստակել՝ այն բարեգործությանը տրամադրելու համար։ Այնուամենայնիվ, Էլիսոնի միանալուց քիչ առաջ «Ընկերության երկու խմբերի միջև եղան կտրուկ տարաձայնություններ, և, ի վերջո, նրանցից մեկը հրաժարական տվեց և իր հետ վերցրեց կապիտալի մեծ մասը»։ Բենքմեն-Ֆրիդը նաև պատմեց, թե ինչպես է ինքը և Էլիսոնը «փիլիսոփայական» բանավեճեր վարելու, որոնք հաճախ նրա կողմից են սկսվել, որոնցում նա, ընդհանուր առմամբ, ինչ-որ «հակառակ» դիրքորոշում է արտահայտում[54]։

Շռայլ ծախսեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Բենքմեն-Ֆրիդի, «FTX»-ը տեղափոխվեց Բահամյան կղզիներ հիմնականում այն ​​պատճառով, որ նրանց անհրաժեշտ էր մի վայր, որտեղ նրանք կարող էին ստանալ լիարժեք լիցենզիա, և միայն մի քանի երկրներ ունեին կրիպտոարժույթների ամբողջական կարգավորող շրջանակներ։ Նա տեղափոխվեց 30 միլիոն դոլար արժողությամբ բնակարան, երբ «FTX»-ի մյուս աշխատակիցները սկսեցին ապրել հանգստավայրում, քանի որ նա ցանկանում էր կրկնել այն կյանքի փորձը, որը նրանք ունեցել են քոլեջում։ Մեծ բնակարանը նաև ծառայել է որպես «գրասենյակից հեռու»[54][57]։ Նա այնուհետև բացատրեց, որ շքեղ կացարաններում ընդհանուր ներդրումները նպատակ ուներ գայթակղելու «Facebook»-ի և «Google»-ի ինժեներներին տեղափոխվել այլ երկիր և փոխարենը աշխատել «FTX»-ում[59]։

Նա պաշտպանեց մարքեթինգային բյուջեն՝ նշելով, որ այն կազմում է իրենց եկամտի միայն 10-20%-ը, մինչդեռ իրենց մրցակիցների մարքեթինգային բյուջեները «կազմում էին իրենց եկամտի 100%-ը», և որ «Coinbase»-ը նաև ցուցադրում էր «Super Bowl»-ի գովազդները։ Նա «սկզբում պատահաբար» դարձավ ընկերության դեմքը. նա «ինչ-որ չափով ինտրովերտ» էր, բայց մեծ մարքեթինգային մղումների վերաբերյալ նախնական տատանվելուց հետո նա ի վերջո գտավ, որ այն ընդհանուր առմամբ արդյունավետ է «FTX»-ը աշխարհի քարտեզի վրա դնելու համար[54]։

Բենքմեն-Ֆրիդը ընդգծեց իր «զգալի ներդրումը» «Solana»-ում, որը «Ethereum»-ից ավելի արագ, ավելի էժան բլոկչեյն է, «մոտ 20 ցենտ» (Սոլանան ցուցմունքի պահին առևտուր էր անում մոտ $32): Եվ նա «պատճառ չտեսավ», որ չէր կարող անձամբ պարտք վերցնել Ալամեդայից, երբ ներդրումների համար կապիտալ էր անհրաժեշտ. նա հիմնական սեփականատերն էր, և Ալամեդան «մի քանի միլիարդ դոլար արբիտրաժային շահույթ ուներ», - ասաց նա։ Այնուամենայնիվ, Ռամնիկ Արորան, ըստ երևույթին, ամենաշատ ներգրավված մարդն էր «FTX»-ի վենչուրային գործարքներում[54]։

2022 թվականի մայիսից հոկտեմբեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2022 թվականի մայիսին կրիպտոարժույթների գները կտրուկ ընկան։ Բենքմեն-Ֆրիդը կարողացավ օգնել փրկել որոշ ձախողված ընկերություններին, սակայն «Alameda»-ն նույնպես ծանր հարված ստացավ։ Նրա ակտիվներից շատերը փոխկապակցված էին կրիպտոարժույթների շուկայի հետ, մինչդեռ նրա շատ պարտավորություններ դոլարով էին։ Երբ բիթքոյնն ընկավ, «Ալամեդայի զուտ արժեքն իջավ մոտավորապես 40 միլիարդ դոլարից մինչև մոտավորապես 10 միլիարդ դոլար, ի վերջո 2022 թվականի հունիսին»[54]։

2022 թվականի հունիսին Էլիսոնը Բենքմեն-Ֆրիդին ասաց, որ «Alameda»-ն կարող է հենց նոր սնանկացել»։ Նա, ըստ երևույթին, «շատ զարմացավ»՝ լսելով դա և «բավականին մտահոգված»՝ չեղյալ համարելով Վաշինգտոն DC ուղևորությունը, որը նա ծրագրել էր այդ կեսօրին։ Մի քանի ժամ անց Վանգը, Սինգհը և Եդիդիան հայտնաբերեցին վրիպակ, որն առաջացրել էր Ալամեդայի պարտավորությունների 8 միլիարդ դոլարի գերագնահատում. Էլիսոնն այժմ հայտնում է «Alameda»-ի NAV-ը 8-10 միլիարդ դոլար[54]։

Էլիսոնն առաջարկել է «Alameda»-ին «հաշիվ ուղարկել այն վարկատուներին, ովքեր պահանջում էին» և վերադարձնել վարկեր երրորդ կողմի վարկատուներին, ովքեր խնդրել էին դրանք։ Բենքմեն-Ֆրիդը համաձայնել է «հրատապ» ֆինանսավորում տրամադրել «BlockFi»-ին և փոքր քանակությամբ «արտակարգ կապիտալ» Voyager-ին։ Նա հիշեց, որ Էլիսոնն ասում էր, որ նա պատրաստվում էր ուղարկել «նման բան», բայց նա չէր հիշում, որ տեսել է հաշվեկշռի յոթ նախագծերից յուրաքանչյուրը։ «Չեմ հիշում, որ մանրամասներ են քննարկվել»,- հայտարարեց նա։ «Հիշում եմ, որ նայում էի դրան, և դա խելամիտ թվաց»[54]։

2022 թվականի հուլիսին Բենքմեն-Ֆրիդը պատմեց՝ ասելով Եդիդիաին, որ շուկայի վթարի հետևանքով Ալամեդայի ռիսկային պրոֆիլը «արժանապատիվ էր, բայց այլևս ոչ զրահապատ», ինչով նա նկատի ուներ «այդ պահին Ալամեդայի հետ կապված որոշակի ռիսկ կար» և այնտեղ։ կլինի «լուրջ ռիսկ ճանապարհին, եթե միջոցներ չձեռնարկվեն»։ «Alameda»-ն չէր պաշտպանվել շուկայի վթարներից, չնայած նրանց «բազմաթիվ» խոսակցություններին դրա մասին, դատարանին ասաց Բենքմեն-Ֆրիդը։ «Ես շատ մտահոգված էի, որ եթե դրանից հետո ավելի շատ շուկայի վթարներ լինեն, «Alameda»-ն կարող է սնանկանալ»։ Նա Էլիսոնի հետ կրկին խոսեց հեջավորման մասին 2022 թվականի օգոստոսին և սեպտեմբերին։ Հարցին, թե ինչպես է նա արձագանքել, Բենքմեն-Ֆրիդը հայտնել է. «Հըմ, նա սկսեց լաց լինել, նա համաձայնեց, որ «Alameda»-ն պետք է հեջավորեր»[54][60]։

2022 թվականի սեպտեմբերին նա մտածում էր «Alameda»-ի փակման մասին։ Առևտուրը շարունակեց շահութաբեր լինել, բայց պոտենցիալ նորակոչիկները հակված էին «փոխարենը գնալ դեպի FTX», ինչի պատճառով մշակույթը անկում ապրեց, և ղեկավարության կողմից հեջավորման ձախողումը ընկերությանը արժեցավ իր զուտ ակտիվների արժեքի 75%-ը։ Ամենակարևորը, Բենքմեն-Ֆրիդի կարծիքով, վտանգ էր, որ Էլիսոնը նորից նման սխալներ թույլ տա։ Այնուամենայնիվ, Էլիսոնը, իբր, դեմ էր Alameda-ի փակմանը, և, ի վերջո, Բենքմեն-Ֆրիդը եզրակացրեց, որ «Alameda»-ն «դեռևս զուտ դրական արժեք ունի»[54][57]։

Վանգը և Նիշադը բացատրել էին, որ հունիսյան սխալ հաշվարկը առաջացել է «ինչ-որ բանով, որը կոչվում է fiat@»: Պաշտպանական կողմը ցուցադրեց «առաջնահերթության ցուցակը», որը պատրաստել էր Բենքմեն-Ֆրիդը 2022 թվականի սեպտեմբեր/հոկտեմբեր ամիսների համար, որը ներառում էր «ճիշտ հաշվառում FTX-ում», և Bankman-Fried-ն ասաց, որ նախագիծը ամիսների աշխատանք էր։ Սեպտեմբերի դրությամբ քննարկվող պարտավորությունների վերջին թիվը 10 մլրդ դոլար էր։ Բայց Բենքմեն-Ֆրիդը դեռ սա «ճգնաժամ» չէր համարում, նա ասաց, որ եթե նույնիսկ այդ թիվը ճիշտ էր, նա կարծում էր, որ «Alameda»-ի NAV-ն նույնպես 10 միլիարդ դոլար է, գումարած, որ «ավելի քան ուրախ է գրավադրել այն ամենը, ինչ ուներ»։«Fiat@», նա ավելի ուշ իմացավ, վերաբերում է Fiat ավանդներին, որոնք «Alameda»-ն ստացել է FTX հաճախորդների անունից։ 2022 թվականի հոկտեմբերին կամ նոյեմբերին Բենքմեն-Ֆրիդը վերջապես մուտք գործեց համապատասխան տվյալների բազա և, հակառակ մեղադրող կողմի պատմությանը, ասաց, որ միայն այդ ժամանակ է իմացել, որ «Alameda»-ն FTX-ին ընդհանուր առմամբ 10 միլիարդ դոլար է պարտք։ Նրա մոտ նախկինում տպավորություն էր ստեղծվել, որ «Alameda»-ի պարտավորությունները FTX-ի նկատմամբ ամբողջությամբ արտացոլված են info@ հաշվում, որը ցույց է տալիս մոտավորապես 2 միլիարդ դոլար[54][61][62]

2022 թվականի նոյեմբեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն բանից հետո, երբ «CoinDesk»-ը հրապարակեց «Alameda»-ի հաշվեկշիռը, Էլիսոնը թվիթերում գրեց, որ զեկույցը չի ներառում ավելի քան 10 միլիարդ դոլար լրացուցիչ ակտիվներ։ Բենքմեն-Ֆրիդը վկայել է, որ ինքը կարծում է, որ դա «ճշմարիտ է», քանի որ նա և Վանգը ունեին «Paper Bird»-ի բաժնետոմսերին։ Բայց հետո մրցակից կրիպտոարժույթների բորսան «Binance»-ը հայտարարեց, որ կվաճառի 500 միլիոն դոլար արժողությամբ իր սեփական «FTX» թոքենը՝ գործարկելով «FTX»-ով։ Նոյեմբերի 8-ին Բենքմեն-Ֆրիդն ասաց, որ անհանգստացած է, որ «FTX»-ը «կարող է մի քանի օր հեռու մնալ իրացվելիության ճգնաժամից», և որ մինչ «Alameda»-ն դեռ վճարունակ էր, «այն ուներ սխալի փոքր հնարավորություն»։ Նա հանեց «FTX-ը լավ է։ Ակտիվները լավ են» թվիթը նախորդ առավոտից և սկսեց Ալամեդային լիկվիդացման երկար գործընթացը[62][63]։

«Binance»-ը ստորագրել է «FTX»-ը ձեռք բերելու մտադրության մասին նամակ, բայց հետո հրաժարվել է։ «Apollo»-ն, իբր, մտածում էր միլիարդավոր դոլարներ ներդնելու մասին, բայց երբ Բենքմեն-Ֆրիդը նրանց հայտնեց 8 միլիարդ դոլարի պարտավորությունների մասին fiat@ հաշվից, «Apollo»-ն ցանկացավ ավելին իմանալ հաշվի հետ կապված համապատասխանության համակարգի մասին. Պատասխանելուց առաջ Բենքմեն-Ֆրիդը խորհրդակցեց «FTX»-ի գլխավոր փաստաբանի և դատախազության վկա Քանգ Սունի հետ։ Սանը կիսեց իր հասկացողությունը այն մասին, թե ինչ ակտիվներ կարելի է և ինչ չի կարելի փոխառել, ինչը ընդհանուր առմամբ համահունչ էր Բենքմեն-Ֆրիդի ըմբռնմանը[62]։

Հաշվի առնելով Սինգհի ինքնասպանության ռիսկը, Բենքմեն-Ֆրիդն ասաց այն, ինչ կարող էր հանգստացնել իր գործընկերոջը, բայց, ի վերջո, ոչ մի գրառում չկար հետին թվագրված։ «Ես վստահ չէի, թե կոնկրետ ինչ էր նա ուզում», - ասաց նա Սինգհի հաղորդագրությունների մասին և պարզաբանեց, որ Սինգհին ուղղված իր «այո»-ն նախատեսված էր միայն որպես համաձայնություն, որ փաստաբանները հավանաբար ավելի հարմարավետ կաշխատեն Սինգհի հետ, եթե հավատային, որ նա պատասխանատվություն չի կրում ներկայիս ճգնաժամի համար[47]։

Խաչաձև հարցաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալամեդայի առևտրային որոշումների վերաբերյալ «ներածություն» տրամադրելուց հետո դատարանը լսեց հարցազրույցի հատվածներ, որոնցում Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում էր, որ ինքը «անջատված է» «Alameda»-ի առևտրից և տարիներ շարունակ «ներքաշված» չի եղել դրանում։ Մեղադրող կողմը վիճարկեց նրան, թե ինչպես է նա հրապարակայնորեն պատկերում Ալամեդայի հարաբերությունները «FTX»-ի հետ, մասնավորապես՝ կապված դրա մուտքի և առևտրային պրակտիկայի հետ։ Բենքմեն-Ֆրիդը հրապարակայնորեն հավաստիացրել էր, որ «Alameda»-ն ունի նույն հասանելիությունը, ինչ մյուս հաճախորդները և չի կատարել նրանց առաջնահերթությունը (իր շահերից ելնելով ուրիշներից առաջ պատվերներ է կատարում)։ Նա նշեց, որ «Three Arrows Capital»-ի հետ կապված ընկերությանը թույլատրվել է նաև օգտագործել արտաքին ներդրումները որպես գրավ «FTX»-ում։ Հարցին, թե արդյոք նա թափանցիկ է եղել հաճախորդների հետ՝ կապված «Alameda»-ի կողմից «FTX»-ի համար 2022 թվականի նոյեմբերին հաճախորդի միջոցների ծախսման հետ կապված ռիսկերի հետ, նա պատասխանեց, որ «համաձայն չէ հարցի այդ ձևակերպման հետ»[62]։ Կարևորվեցին Բենքմեն-Ֆրիդի անձնական մեկնաբանությունները, ինչպիսիք են «ֆաք կարգավորիչները» և ծպտյալ Twitter-ում մարդկանց համար նվաստացնող պայմանները։ Նա պարզաբանեց, որ այս մեկնաբանությունները վերաբերում են միայն անհատների ենթախմբին[60]։

Ինչ վերաբերում է «Alameda»-ի՝ «FTX»-ից պարտք վերցնելու ունակությանը առանց գրավ դնելու, Բենքմեն-Ֆրիդը պնդում է. «Դա իմ հասկացողությունը չէր»։ Հարցին, թե արդյոք «FTX»-ից վարկ վերցնելը վարկատուին մարելու համար համարվում է մարժա առևտուր, նա պատասխանեց նմանատիպ երկիմաստությամբ, երբ նրան հարցրեցին, թե արդյոք նա կարծում է, որ 2022 թվականի մայիսին հաճախորդների ֆոնդերում փոս է եղել, ասելով. «Ես միշտ հավատում եմ, որ փոսի վտանգ կա»։ Նա, այնուամենայնիվ, խոստովանեց, որ փաստաթղթեր է ստորագրել դրանց ենթադրյալ ուժի մեջ մտնելուց մեկ տարի անց և թույլ է տվել Բահամյան հաճախորդներին հանել ակտիվները «կարճ ժամկետով»՝ մնացած բոլորի համար դուրսբերումը դադարեցնելուց հետո[62]։

Fiat@ հաշիվը մի քանի անգամ հայտնվել է խաչաձև հարցաքննության ժամանակ։ Բենքմեն-Ֆրիդը պնդեց, որ իմացել է «FTX»-ի հաճախորդների կողմից Fiat արժույթի ներդրման մասին «Alameda»-ին պատկանող բանկային հաշվին միայն այն բանից հետո, երբ գործընթացն արդեն սկսվել է. Նա ասաց, որ քայլեր է ձեռնարկել այդ միջոցները Ալամեդայի սեփական միջոցներից առանձնացնելու ուղղությամբ։ Նա գիտեր, որ «Alameda»-ն և այլ վճարային պրոցեսորները տեխնիկապես ունեին «FTX»-ի հաճախորդների ֆիատ ավանդները ծախսելու հնարավորություն, բայց մինչև 2022 թվականի սեպտեմբերը նա պնդում էր, որ տեղյակ չէր, որ «Alameda»-ն իրականում ծախսել է դրանք։ Հարցին fiat@ հաշվի մասին, Բենքմեն-Ֆրիդը զեկուցել է, որ անձնակազմն իրեն ասել է «որ իրենք զբաղված են, և որ ես պետք է դադարեմ հարցեր տալ, քանի որ դա շեղում է»։ Նա նաև ցուցմունք է տվել, որ Եդիդիան «ի վերջո» իրեն ասել է, որ «Alameda»-ն դեռևս 8 միլիարդ դոլար պարտք ունի «FTX»-ին[62][64]։

Վերահղում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնաբերվել է մոտ 10 միլիոն փաստաթուղթ և ընկերության տվյալների բազան։ Բենքմեն-Ֆրիդը հաստատեց, որ ինքը չի վերանայել յուրաքանչյուր էջ։ Նա չէր կարող հիշել 2022 թվականի վերջին իր մոտ 50 հարցազրույցներում արված հայտարարությունները, մի ժամանակ, երբ նա նշեց, որ հասանելիություն չունի ընկերության ներքին փաստաթղթերին, որոնք կարող էին օգնել իր հիշողությանը։ Նա նաև ասաց, որ Էլիսոնի յոթ հաշվեկշռի նախագծերի վերաբերյալ նա կարող էր հիշել միայն համառոտ հայացք նետել դրանցից մեկին։ Նա իսկապես հիշում էր «fuck կարգավորիչների» մեկնաբանությունը և բացատրեց. «Ես զգում էի, որ այն ամբողջ աշխատանքը, որ ես արել էի կարգավորիչների հետ աշխատելու համար, կարող է ավարտվել լավ կարգավորման փոխարեն վատ կարգավորումների խրախուսմամբ»[22][62][64][65][66]։

Ի վերջո, Բենքմեն-Ֆրիդն ասաց, որ «Alameda»-ի պարտավորությունը «FTX»-ի նկատմամբ մոտավորապես fiat@ հաշվի չափն էր։ Դա այն էր, ինչի մասին ես և մեզանից շատերը տեղյակ չէինք 2022 թվականին, մոտավորապես 8 միլիարդ դոլարի պարտավորություն»[62]։

Այլ վկաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Crystal Rolle»-ը բահամյան իրավաբան է, ով նախկինում ներկայացնում էր Բենքմեն-Ֆրիդի շահերը ոչ քրեական գործերով։ Նա ցուցմունք է տվել, որ «FTX»-ի սնանկության դիմումը ներկայացնելուց հաջորդ օրը Բահամյան իշխանությունները հրամայել են Բենքմեն-Ֆրիդին փոխանցել իր մնացած ակտիվները Բահամյան կղզիների արժեթղթերի հանձնաժողովին, և որ նա համագործակցել է։ Ֆինանսական ռիսկերի կառավարման փորձագետ Ջոզեֆ Փիմբլին վկայում է, որ «FTX»-ի հաճախորդների մեծ մասն ուներ հաշիվներ, որոնք թույլ էին տալիս իրենց միջոցները փոխառել այլ հաճախորդների[25][53]։

Մերժված ցուցմունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երդման տակ, բայց առանց երդվյալ ատենակալների ներկայության, Բենքմեն-Ֆրիդը նկարագրեց, թե ինչպես են ներքին իրավաբանները և արտաքին փաստաբան «Fenwick & West»-ը ներգրավված եղել գործի հիմքում ընկած տարբեր կարևոր որոշումներում։ Դատավոր Կապլանը լսել է, որ գլխավոր կարգավորող սպա Դեն Ֆրիդբերգը կազմել է «FTX»-ի փաստաթղթերի պահպանման քաղաքականությունը, որ պաշտոնական բիզնես հաղորդակցությունը տեղի կունենա առանց ավտոմատ ջնջման ալիքների միջոցով, և որ 2022 թվականի նոյեմբերին Բենքմեն-Ֆրիդն անջատել է ավտոմատ ջնջումը «ցանկացած վայրում, որը ես գտնում եմ։ այն»։ Բենքմեն-Ֆրիդն ասաց, որ ինքը «Alameda»-ի հաշվեկշռի Էլլիսոնի յոթ նախագծերը չի համարում որպես պաշտոնական բիզնես փաստաթղթեր, և որ բիզնեսին առնչվող աղյուսակները ոչ պաշտոնապես փոխանցվել են փաստաբաններին «Signal»-ի միջոցով։ Կապլանին ցույց է տրվել, որ դա Դեն Ֆրիդբերգի անունն է բանկային հաշվի համար դիմումի ձևաթղթում, որը թույլ է տվել «FTX»-ին օգտագործել «Alameda»-ն որպես վճարային պրոցեսոր, և Բենքմեն-Ֆրիդն ասել է, որ Ֆրիդբերգը մասնակցել է «Alameda»-ն հաճախորդների ավանդներ ստանալու վերաբերյալ քննարկումներին։ Բենքմեն-Ֆրիդը նաև բացատրեց, որ քանի որ որոշ մարդիկ չեն ցանկանում, որ վենչուրային ներդրումները ուղղակիորեն գան «Alameda»-ից, իրավաբաններն առաջարկել են նրան վարկ ստանալ «FTX»-ից և կատարել ներդրումը։ Նա այնուհետև ցուցմունք տվեց, որ «FTX»-ի ծառայության պայմանների հիման վրա նա կարծում էր, որ Ալամեդային թույլ է տրվել փոխառու միջոցներ վերցնել «շատ հանգամանքներում». Երբ ճնշում էր բանեցնում Ալամեդայի՝ որպես «FTX» հաճախորդի հատուկ արտոնությունների մասին իր իրազեկման վրա, Բենքմեն-Ֆրիդը միայն խոստովանեց, որ «կարծում էր, որ թույլատրելի է փոխառություններ վերցնել «FTX»-ի ունեցած ակտիվներից, որոնք գործում են որպես երաշխիք կամ գրավ»։ Կապլանը որոշել է մերժել այս ցուցմունքը գրեթե ամբողջությամբ[54]։

Բենքմեն-Ֆրիդի թիմի կողմից առաջարկված առաջին յոթ վկաները սեպտեմբերին մերժվեցին Կապլանի կողմից։ Նրանց թվում էր անգլիացի իրավաբան Լոուրենս Աքկան, ով պետք է վկայեր, որ «FTX»-ի ծառայության պայմանները «վստահության հռչակագիր չեն պարունակում որևէ fiat արժույթի նկատմամբ, այլ ստեղծել են միայն պայմանագրային հարաբերություններ պարտատիրոջ և պարտապանի միջև»։ Կապլանը համաձայնեց մեղադրող կողմի հետ, որ քանի որ Աքկան միայն «իրավական կարծիքներ կառաջարկի խնդրի առարկա պայմանագրի պայմանների իմաստի վերաբերյալ», նրա ցուցմունքը չի ենթարկվի Ապացույցների դաշնային կանոնների 702-րդ կանոնին, որը նշում է, որ վկան կարող է խոսել դատարանի դահլիճում, եթե նրանց փորձը կարող է օգնել երդվյալ ատենակալներին հասկանալ փաստերը[67][68]։ Վկաներին նաև արգելվեց ցուցմունք տալ «Anthropic»-ի հաջող ներդրման մասին, որը պոտենցիալ նշանակում է, որ «FTX»-ի հաճախորդները կարող են ամբողջանալ՝ իբր ցույց տալով Բենքմեն-Ֆրիդի ներդրումային ռազմավարությունը որպես խելամիտ, այլ ոչ թե ռիսկային, կամ Բենքմեն-Ֆրիդի բարեգործական նվիրատվությունների և բարեգործական աշխատանքի մասին[69]։

Փակող փաստարկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղադրող կողմը երդվյալ ատենակալներին ասաց, որ «FTX»-ը «խաբեության բուրգ է, որը կառուցվել է ամբաստանյալի կողմից ստի և կեղծ խոստումների հիմքի վրա՝ բոլորը փող ստանալու համար», և որն իր փլուզումից հետո թողել է «անթիվ զոհեր»։ Նրանք պնդում էին, որ Բենքմեն-Ֆրիդը խաբել է երդվյալ ատենակալներին. «Ուրբաթ օրը տեսա՞ք, թե ինչպես էր նրա ցուցմունքը հարթ, մի քանի անգամ կրկնվել էր»[70]։ Մեղադրող կողմը քննարկեց, որ դատավճիռը հիմնականում հիմնված է այն բանի վրա, թե Բենքմեն-Ֆրիդը որքանով է տեղյակ եղել, թե որտեղ են գնում հաճախորդների միջոցները և արդյոք կարծում է, որ դա սխալ է։ Գլխավոր դատախազ Նիկոլաս Ռուսը եզրակացրեց. «Նա վերցրեց գումարը։ Նա գիտեր, որ դա սխալ է։ Նա ամեն դեպքում արեց դա, որովհետև կարծում էր, որ նա կարող է դուրս գալ դրանից։ Եվ այսօր, դա ավարտվում է»[71]։

«Յուրաքանչյուր ֆիլմի չարագործ է պետք» եղավ հակադարձումը։ Պաշտպանության փաստաբան Մարկ Կոենը պնդում էր, որ քանի որ մեղադրող կողմը չունի իրական ապացույցներ, նրանք դիմել են ահաբեկչության՝ խոսելով Բենքմեն-Ֆրիդի սեռական կյանքի և արտաքինի մասին՝ փորձելով երդվյալ ատենակալներին ստիպել նրան չսիրել։ Մարկ Կոենը ափսոսում էր. «Կառավարությունը բազմիցս փորձել է Սեմին վերածել ինչ-որ չարագործի, ինչ-որ հրեշի»[72]։ Նա շարունակեց. «Իրական աշխարհում, ի տարբերություն կինոաշխարհի, ամեն ինչ կարող է խառնաշփոթ լինել։ Ռիսկերի վատ կառավարումը հանցագործություն չէ»։ Ինչ վերաբերում է այն հարցին, թե ինչու ղեկավարները չվերցրեցին իրենց գումարները և առաջադրվեցին, և ինչու Բենքմեն-Ֆրիդը բազմիցս «ենթարկվում էր հրապարակային հարցաքննության», պաշտպանական կողմը պնդում էր, որ ոչ ոք չի կարծում, որ իրենք «ինչ-որ սխալ են անում»[73]։ Քոհենը նաև նշել է, որ դատավարությունից բացակայում է մի բան. ոչ ոք իրականում չի վկայել, որ Բենքմեն-Ֆրիդը նրանց ասել է փող գողանալ կամ հանցագործություն կատարել[74]։

Երբ եզրափակիչ բանավեճն ավարտվեց, Բենքմեն-Ֆրիդը կարծես լաց էր լինում[73]։

Դատավճիռ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երդվյալ ատենակալները քննարկումները սկսեցին նոյեմբերի 2-ին՝ ժամը 15:15-ի սահմաններում, և ավարտեցին դրանք նույն օրը հինգ ժամ հետո. Բենքմեն-Ֆրիդը մեղավոր ճանաչվեց բոլոր մեղադրանքներով[75]։

Դատավճռից հետո գլխավոր դատախազ Մերրիկ Գարլանդը հայտարարեց. «Սեմ Բենքմեն-Ֆրիդը կարծում էր, որ ինքը օրենքից վեր է։ Այսօրվա դատավճիռն ապացուցում է, որ նա սխալ էր։ Այս գործը պետք է հստակ ուղերձ ուղարկի բոլորին, ովքեր փորձում են թաքցնել իրենց հանցագործությունները նոր փայլուն բանի հետևում։ Նրանք պնդում են, որ ոչ ոք այնքան խելացի չէ, որ հասկանա։ Արդարադատության նախարարությունը ձեզ պատասխանատվության կենթարկի»[76]։ Բենքմեն-Ֆրիդի պաշտպանական թիմը հայտարարել է, որ իրենք, ամենայն հավանականությամբ, կբողոքարկեն՝ հավելելով, որ իրենք մտադիր են «ակտիվորեն պայքարել մեղադրանքների դեմ»[77]։

Բենքմեն-Ֆրիդի դեմ նոր դատավարությունը պետք է սկսվեր 2024 թվականի մարտի 11-ին, նույն դատարանում հինգ կետով, ներառյալ բանկային խարդախությունը և չինացի պաշտոնյաների կաշառքը, այն բանից հետո, երբ 2023 թվականի հունիսին Միացյալ Նահանգների դատավորի կողմից դատախազության խնդրանքը բավարարվեց նրանց որոշ մեղադրանքների առանձին քննության վերաբերյալ[76]։

2023 թվականի դեկտեմբերի 30-ին դատախազները հայտարարեցին, որ իրենք չեն անցկացնի երկրորդ դատավարություն հինգ չմարված մեղադրանքներով՝ պատճառաբանելով, որ «ուժեղ հանրային շահը» գործի արագ հանգուցալուծման նկատմամբ՝ զուգորդված այն փաստի հետ, որ ապացույցները, որոնք կներկայացվեին երկրորդ դատավարությունն արդեն ներկայացվել էր առաջին դատավարության ժամանակ, ինչպես նաև այն փաստը, որ երկրորդ դատավարությունը չի ազդի այն բանի վրա, թե որքան ժամանակ Բենքմեն-Ֆրիդը կարող էր անցկացնել բանտում, նշանակում էր, որ երկրորդ դատավարությունն անհրաժեշտ չէր[78]։

2024 թվականի մարտի 28-ին Բենքմեն-Ֆրիդը դատապարտվեց 25 տարվա դաշնային բանտարկության[79][80]։

Դատավարության դատապարտումից և դատավճիռ կայացնելուց հետո Բենքմեն-Ֆրիդին նշանակեցին բանտարկյալների դաշնային ռեգիստրի համարը 37244-510 և բանտարկվեցին MDC Բրուքլինում[81]։ Հաղորդվում է, որ բանտը FCI Mendota-ին փոխանցելու գործընթացը սկսվել է 2024 թվականի մայիսի 22-ին[82]։

Բողոքարկում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2024 թվականի ապրիլի 11-ին Բենքմեն-Ֆրիդը բողոքարկել է իր 25 տարվա ազատազրկման դատավճիռը։ Ենթադրվում է, որ բողոքարկման գործընթացը կարող է տարիներ տևել։ Բողոքը պետք է համոզի Երկրորդ շրջանի վերաքննիչ դատարանին, որ Բենքմեն-Ֆրիդի օրինական իրավունքները խախտվել են այնքանով, որքանով նրա դատավարությունն անարդար էր։ Բենքմեն-Ֆրիդի բողոքարկման հիմքը դեռ հայտնի չէ, թեև այն կարող է առաջացնել բազմաթիվ պոտենցիալ խնդիրներ, ներառյալ դատավոր Կապլանի որոշումները, երդվյալ ատենակալների վարքագիծը, փաստաբանի վարքագիծը կամ այլ հարցեր[83]։ Եթե այդ ջանքերը ձախողվեն, ապա Բենքմեն-Ֆրիդը կարող է պահանջել Միացյալ Նահանգների Գերագույն դատարան՝ լսել իր գործը։ Եթե նրա գործը ընդունվի Գերագույն դատարանի կողմից, ապա Բենքմեն-Ֆրիդը դեռ պետք է համոզի դատարանին, որ իր բողոքարկման փաստարկը ճիշտ է[84]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Yaffe-Bellany, David; Goldstein, Matthew; Edward Moreno, J. (2023 թ․ նոյեմբերի 2). «Fallen Crypto Mogul Convicted in Collapse That Cost Users Billions». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  2. The Collapse Of FTX: Insiders Tell All | CNBC Documentary (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 6-ին – via www.youtube.com.
  3. Osipovich, Alexander; Saeedy, Alexander; Gladstone, Alexander (2022 թ․ դեկտեմբերի 4). «Clashes Over FTX Bankruptcy Go Global». Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  4. Yaffe-Bellany, David; Goldstein, Matthew (2023 թ․ հոկտեմբերի 2). «Crypto Goes on Trial, as Sam Bankman-Fried Faces His Reckoning». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  5. Chipolina, Scott (2023 թ․ հոկտեմբերի 6). «Crypto goes on trial alongside SBF». Financial Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  6. «'A Galactic Embarrassment': The Crypto World Is Already Sick of SBF's Trial». Wired UK. 2023 թ․ հոկտեմբերի 6. ISSN 1357-0978. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  7. Wolf, Jarett (2023 թ․ սեպտեմբերի 29). «The Sam Bankman-Fried Case Is Not About Crypto, It's About Fraud». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 7-ին.
  8. «The downfall of FTX's Sam Bankman-Fried sends shockwaves through the crypto world». NPR. 2022 թ․ նոյեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  9. Lewis, Michael (2023 թ․ հոկտեմբերի 3). Going Infinite: The Rise and Fall of a New Tycoon. United States: W. W. Norton & Company. էջ 164. ISBN 978-1324074335.
  10. John, Alun; Lang, Hannah; Lang, Hannah (2022 թ․ նոյեմբերի 11). «Crypto exchange FTX files for bankruptcy as wunderkind CEO exits». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  11. Neumeister, Larry (2023 թ․ հուլիսի 27). «Campaign finance charge dropped from case against Sam Bankman-Fried». AP News. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  12. Sullivan, Margaret (2023 թ․ օգոստոսի 15). «Witness tampering? Samuel Bankman-Fried earned a judge's rebuke». The Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  13. Hale, Erin (2023 թ․ հոկտեմբերի 2). «What is FTX founder Sam Bankman-Fried's trial about?». www.aljazeera.com. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  14. Cohen, Luc; Stempel, Jonathan; Cohen, Luc (2023 թ․ մարտի 29). «U.S. charges FTX's Bankman-Fried with paying $40 mln Chinese bribe». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  15. «Sam Bankman-Fried will not face second trial after multibillion-dollar crypto fraud conviction». The Guardian. Reuters. 2023 թ․ դեկտեմբերի 29. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  16. Shamsian, Jacob (2023 թ․ նոյեմբերի 2). «Jurors are deliberating on Sam Bankman-Fried's fate. Here's what they'd have to agree on to convict the FTX founder». Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  17. Goldstein, Matthew (2022 թ․ դեկտեմբերի 13). «Read the Criminal Indictment Against Sam Bankman-Fried». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  18. Morrow, Allison (2023 թ․ հոկտեմբերի 3). «Sam Bankman-Fried's trial has started. Here's what you need to know | CNN Business». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  19. Queen, Jack; Cohen, Luc; Cohen, Luc (2023 թ․ հունվարի 4). «Sam Bankman-Fried pleads not guilty in FTX fraud case; October trial set». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  20. Wertheim, Jon (2023 թ․ հոկտեմբերի 1). «Sam Bankman-Fried, FTX at center of new Michael Lewis book 'Going Infinite'». CBS News. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  21. «Transcript: Michael Lewis, Author, 'Going Infinite'». The Washington Post. 2023 թ․ հոկտեմբերի 6. ISSN 0190-8286. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  22. 22,0 22,1 Piper, Kelsey (2022 թ․ նոյեմբերի 16). «Sam Bankman-Fried tries to explain himself». Vox. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  23. Clifford, Stephanie (2023 թ․ սեպտեմբերի 28). «SBF on trial: The man blamed for crypto's collapse is about to get his day in court». Fast Company. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 Chow, Andrew R. (2023 թ․ հոկտեմբերի 5). «The 3 Key Battle Lines in Sam Bankman-Fried's Trial». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 Morrow, Allison (2023 թ․ հոկտեմբերի 26). «Sam Bankman-Fried takes the stand in his fraud trial—but without jurors». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 «Live: Caroline Ellison Testifies at Sam Bankman Fried's Trial». Bloomberg. 2023 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  27. Morrow, Allison (2023 թ․ հոկտեմբերի 11). «Star witness in Sam Bankman-Fried trial offers insider account of alleged criminal enterprise». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  28. Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 10). «Caroline Ellison took almost 30 seconds to recognize ex-boyfriend Sam Bankman-Fried as testimony begins». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  29. Bekiempis, Victoria; Anguiano, Dani (2023 թ․ հոկտեմբերի 11). «Caroline Ellison says she felt 'relief not to have to lie any more' after FTX collapse». The Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  30. Sigalos, MacKenzie; Giel, Dawn (2023 թ․ հոկտեմբերի 11). «Bankman-Fried was very concerned about his image, including his big hair, ex-girlfriend Ellison testifies». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  31. 31,0 31,1 Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 12). «Prosecutor calls out Sam Bankman-Fried for fidgeting and scoffing during ex-girlfriend's testimony». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  32. Oliver, Joshua; Chipolina, Scott (2023 թ․ հոկտեմբերի 18). «'Crack down on Binance': Sam Bankman-Fried trial illuminates crypto rivalry». Financial Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  33. Godoy, Jody; Cohen, Luc; Godoy, Jody; Cohen, Luc (2023 թ․ հոկտեմբերի 12). «Tearful Caroline Ellison calls FTX collapse a 'relief' at Sam Bankman-Fried trial». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  34. Miller, Hannah; Yang, Yueqi; Dolmetsch, Chris; Van Voris, Bob (2023 թ․ հոկտեմբերի 12). «FTX Latest: FBI Seized Computers Belonging to Mother, Boyfriend». Bloomberg. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  35. 35,0 35,1 Yang, Yueqi (2023 թ․ հոկտեմբերի 13). «Group Chats, Tweets and Audio Tape: The Evidence Against SBF». Bloomberg.com. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  36. Keenan, Alexis (2023 թ․ հոկտեմբերի 15). «Prosecutors' challenge in FTX trial: A scant paper trail left by SBF». Yahoo Finance. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  37. Yaffe-Bellany, David; Goldstein, Matthew; Moreno, J. Edward (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). «Sam Bankman-Fried Trial: Founder of Collapsed Crypto Firm Has His Own Words Turned Against Him». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  38. Godoy, Jody; Cohen, Luc; Godoy, Jody; Cohen, Luc (2023 թ․ հոկտեմբերի 6). «Sam Bankman-Fried's reassurances about FTX were false, ex-lieutenant testifies». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  39. Keenan, Alexis (2023 թ․ հոկտեմբերի 6). «SBF's problem in FTX trial is evidence from his closest friends». Yahoo Finance. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  40. Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 16). «Former FTX engineer tells jury about panicky rooftop meeting where he learned how bad things were». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  41. Oliver, Joshua (2023 թ․ հոկտեմբերի 25). «Can Sam Bankman-Fried argue his way out of trouble?». Financial Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  42. Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 16). «FTX top engineer testifies Bankman-Fried spent $1.13 billion on celebrities and sponsorships». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  43. Lopatto, Elizabeth (2023 թ․ հոկտեմբերի 18). «Sam Bankman-Fried's defense finally woke up». The Verge. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  44. Keenan, Alexis (2023 թ․ հոկտեմբերի 16). «Another member of SBF's inner circle says crimes were committed at FTX». Yahoo Finance. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  45. Oliver, Joshua (2023 թ․ հոկտեմբերի 17). «Sam Bankman-Fried's lawyer rebuts claims of frivolous FTX spending». Financial Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  46. Lopatto, Elizabeth (2023 թ․ հոկտեմբերի 16). «Sam Bankman-Fried was a bad friend, too». The Verge. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  47. 47,0 47,1 Weiss, Ben (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). «Prosecutors say a private message from Sam Bankman-Fried shows criminal intent. SBF says he was just trying to comfort a friend in distress». Fortune. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  48. Oliver, Joshua (2023 թ․ հոկտեմբերի 5). «Sam Bankman-Fried knew FTX wasn't 'bulletproof' months before collapse, witness says». Financial Times. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  49. Clifford, Stephanie (2023 թ․ հոկտեմբերի 5). «FTX insiders testify about misused funds and that $35 million penthouse». Fast Company. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  50. Chao-Fong, Léonie (2023 թ․ հոկտեմբերի 4). «Sam Bankman-Fried trial: 'I may have unwittingly contributed to a crime', FTX developer tells court – as it happened». the Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  51. Jay, Marley (2023 թ․ հոկտեմբերի 14). «A timeline of the biggest moments from the Sam Bankman-Fried trial so far». NBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  52. Cohen, Luc (2023 թ․ հոկտեմբերի 19). «Sam Bankman-Fried sought 'justifications' for missing funds, lawyer testifies». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  53. 53,0 53,1 Cohen, Luc; Godoy, Jody; Cohen, Luc; Godoy, Jody (2023 թ․ հոկտեմբերի 26). «FTX founder Sam Bankman-Fried kicks off fraud trial defense case». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  54. 54,00 54,01 54,02 54,03 54,04 54,05 54,06 54,07 54,08 54,09 54,10 54,11 54,12 54,13 54,14 54,15 54,16 54,17 54,18 Miller, Hannah; Sharif, Olga; Xie, Teresa (2023 թ․ հոկտեմբերի 26). «Live: SBF Takes the Stand in His Own Defense at Trial Over FTX Failure». Bloomberg.com. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  55. Balevic, Katie (2023 թ․ հոկտեմբերի 18). «Judge in Sam Bankman-Fried trial reams out lawyers for having witnesses 'hauled up here' from across the country without much to say». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  56. Skipworth, William (2023 թ․ հոկտեմբերի 16). «SBF's Lawyers Are Asking The Judge For More Adderall». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  57. 57,0 57,1 57,2 57,3 57,4 Bekiempis, Victoria; Montgomery, Blake; Paul, Kari (2023 թ․ հոկտեմբերի 27). «Sam Bankman-Fried asked about co-living at FTX, ex-girlfriend and poker during fraud trial – as it happened». the Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  58. Morrow, Allison (2023 թ․ հոկտեմբերի 27). «Bankman-Fried says he worried his company's management team 'might not be great'». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  59. Levy, Ari; Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 31). «Sam Bankman-Fried has one more shot at avoiding prison as criminal trial set to wrap up». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  60. 60,0 60,1 Montgomery, Blake; Bekiempis, Victoria; Beckett, Lois (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). «Sam Bankman-Fried's defense blames his ex-girlfriend as he takes stand in fraud trial – live». The Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  61. Keenan, Alexis (2023 թ․ հոկտեմբերի 27). «SBF tells jury he didn't take FTX customer money but 'a lot of people got hurt'». Yahoo Finance. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  62. 62,0 62,1 62,2 62,3 62,4 62,5 62,6 62,7 Xie, Teresa; Kharif, Olga; Aarons, Tony (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). «Live: SBF Returns to Witness Stand at Fraud Trial Over FTX Collapse». Bloomberg.com. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  63. Morrow, Allison (2023 թ․ հոկտեմբերի 30). «Live updates: Sam Bankman-Fried's cross-examination begins with a grilling from federal prosecutors». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  64. 64,0 64,1 Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ հոկտեմբերի 31). «Sam Bankman-Fried defense rests in criminal trial, closing arguments kick off Wednesday». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  65. Kolhatkar, Sheelah (2023 թ․ սեպտեմբերի 25). «Inside Sam Bankman-Fried's Family Bubble». The New Yorker. ISSN 0028-792X. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  66. Dale, Brady (2023 թ․ հոկտեմբերի 31). «Defense rests in SBF case, as founder blames employees». Axios. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  67. Newmyer, Tory (2023 թ․ հոկտեմբերի 17). «Sam Bankman-Fried's legal peril deepens as his defense comes up short». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  68. «Rule 702. Testimony by Expert Witnesses». Cornell Law School. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
  69. Roberts, Jeff John (2023 թ․ սեպտեմբերի 26). «Judge in Bankman-Fried trial to allow evidence of Chinese bribe, drug use by FTX execs». Fortune Crypto. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  70. Bekiempis, Victoria (2023 թ․ նոյեմբերի 1). «Sam Bankman-Fried built 'pyramid of deceit', jurors hear in closing arguments». The Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  71. «Sam Bankman-Fried Built 'Pyramid of Deceit,' Jury Is Told as Trial Nears End». Reuters. 2023 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  72. Cohen, Luc; Godoy, Jody (2023 թ․ նոյեմբերի 1). «Sam Bankman-Fried is no 'villain' or 'monster,' defense tells jury». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  73. 73,0 73,1 Morrow, Allison (2023 թ․ նոյեմբերի 1). «In closing arguments, lawyers spin a tale of two very different Sam Bankman-Frieds | CNN Business». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  74. Neumeister, Larry (2023 թ․ նոյեմբերի 1). «Prosecutor cites 'pyramid of deceit' by Sam Bankman-Fried; Defense lawyer says he's no monster». Quartz. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  75. Yaffe-Bellany, David; Goldstein, Matthew; Moreno, J. Edward (2023 թ․ նոյեմբերի 2). «Here's the latest on the trial». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  76. 76,0 76,1 Sigalos, MacKenzie (2023 թ․ նոյեմբերի 2). «Sam Bankman-Fried found guilty on all seven criminal fraud counts». CNBC. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  77. Godoy, Jody (2023 թ․ նոյեմբերի 3). «Explainer: Sam Bankman-Fried's conviction - what's next?». Reuters. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  78. «Sam Bankman-Fried will not face second trial after multibillion-dollar crypto fraud conviction». The Guardian. 2023 թ․ դեկտեմբերի 30.
  79. «Former FTX CEO Sam Bankman-Fried sentenced to 25 years in prison for fraud». United Press International. 2024 թ․ մարտի 28. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  80. «Sam Bankman-Fried sentenced to 25 years in prison for orchestrating FTX fraud». NBC News (անգլերեն). 2024 թ․ մարտի 28. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 28-ին.
  81. «Inmate Locator». Federal Bureau of Prisons.
  82. Osipovich, Alexander (2024 թ․ մայիսի 22). «FTX's Sam Bankman-Fried being transferred to new prison». Wall Street Journal.
  83. De, Ligon (2024 թ․ ապրիլի 11). «FTX Founder Sam Bankman-Fried Appeals Fraud Conviction». CoinDesk. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 11-ին.
  84. Cohen, Luc (2024 թ․ ապրիլի 11). «Bankman-Fried appeals FTX fraud conviction, 25-year sentence». Reuters. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 11-ին – via Yahoo! News.