Ալիս Գի-Բլանշե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալիս Գի-Բլանշե
Ծննդյան թիվ՝հուլիսի 1, 1873(1873-07-01)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝Սեն-Մանդե[4]
Վախճանի թիվ՝մարտի 24, 1968(1968-03-24)[5][1][6][…] (94 տարեկան)
Վախճանի վայր՝Mahwah, Բերգեն շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[7]
Քաղաքացիություն՝Ֆրանսիա[7]
Մասնագիտություն՝կինոպրոդյուսեր, կինոռեժիսոր, սցենարիստ, հեղինակ, ռեժիսոր, կինոդերասանուհի և թատերական ռեժիսոր
Պարգևներ՝
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ
IMDb։ID 0349785

Ալիս Գի-Բլանշե ( ֆր.՝ Alice Guy-Blaché. հուլիսի 1, 1873(1873-07-01)[1][2][3][…], Սեն-Մանդե[4] - մարտի 24, 1968(1968-03-24)[5][1][6][…], Mahwah, Բերգեն շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[7][8]), ֆրանսիացի կինոռեժիսոր և պրոդյուսեր[9]։ Համարվում է կինեմատոգրաֆիայի «ռահվիրա»[10]. եղել է կինոյի պատմության մեջ առաջին կին ռեժիսորն ու պրոդյուսերը։ 1896-1906 թվականներին թերևս միակ կին կինոռեժիսորն էր ամբողջ աշխարհում[11]։ Գոմոն կինոընկերությունում առաջին փորձերն է կատարել քրոնոֆոն ձայնա-հնչյունային համակարգի, գունավոր նկարահանումների, բազմառասսայական ստեղծագործական կազմի, հատուկ էֆեկտների ներդրման, կիրառման ասպարեզներում[12]։

Նա Նյու Յորք նահանգի Ֆլաշինգ քաղաքում գտնվող Solax Studios-ի գեղարվեստական ղեկավարն ու համահիմնադիրն էր։ 1912 թվականին Սոլաքսը $100.000 ներդրեց՝ Նյու Ջերսի նահանգի Ֆորտ Լի քաղաքում հիմնելով նոր ստուդիա, որը դարձավ ամերիկյան կինոյի նախահոլիվուդյան կենտրոնը։ Նույն թվականին նա նկարահանեց «Հիմարն ու նրա փողը» ֆիլմը, որը հավանաբար առաջին ֆիլմն էր՝ նկարահանված ամբողջությամբ աֆրոամերիկացի դերասանական կազմով։ Ֆիլմն այժմ պահվում է Ամերիկյան կինոինստիտուտի ֆիլմերի և տեսաերիզների պահպանման ազգային կենտրոնում՝ որպես պատմական և գեղագիտական առանձնահատուկ արժեք ներկայացնող ստեղծագործություն[13]։

Համառոտ տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալիս Գի-Բլանշեն համարվում է ամենաբեղմնավոր կինեմատոգրաֆիստներից մեկը. նա թողարկել է ավելի քան 300 ֆիլմ։ Ճիշտ է, 20-րդ դարի վերջին նրա որոշ գործեր վերաքննվեցին (վերջնարդյունքում՝ արխիվներում գտնվեցին տվյալներ այլ հեղինակների/ռեժիսորների նկարահանած որոշ ֆիլմերի վերաբերյալ, որոնց հեղինակությունը վերագրվել է Ալիսին, ով պատասխանատու էր Leon Gaumont ստուդիայի ֆիլմերի թողարկման համար: Իրականացված ճշգրտումներից հետո՝ ներկայումս Ալիս Գի-Բլանշեի ստեղծագործությունների ընդհանուր ցանկը հետևյալն է.

Որպես ռեժիսոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես պրոդյուսեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • La flétrissure (1920)
  • «Tarnished Reputations» — USA
  • «Une âme à la dérive» — France
  • What Will People Say? (1916)
  • Barbara Frietchie (1915)
  • My Madonna (1915)
  • The Song of the Wage Slave (1915)
  • The Vampire (1915/I) (producteur)
  • The Shooting of Dan McGrew (1915)
  • The Heart of a Painted Woman (1915)
  • The Woman of Mystery (1914)
  • Shadows of the Moulin Rouge (1913)
  • Matrimony's Speed Limit (1913)
  • A House Divided (1913/I)
  • Beasts of the Jungle (1913)
  • The Girl in the Arm-Chair (1912)
  • A Comedy of Errors (1912/I)
  • Making an American Citizen (1912)
  • A Fool and His Money (1912)
  • Dublin Dan (1912)
  • Treasures on the Wing (1912)
  • The Equine Spy (1912)
  • Fra Diavolo (1912)
  • The Reformation of Mary (1912)
  • The Sewer (1912) (producteur)
  • The Detective's Dog (1912/I)
  • Algie, the Miner (1912)
  • Hubby Does the Washing (1912)
  • Cupid and the Comet (1911)
  • Sage-femme de première classe (1902)

Որպես սցենարիստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • House of Cards (1917)
  • A Man and the Woman (1917)
  • The Empress (1917)
  • My Madonna (1915)
  • The Lure (1914)
  • The Woman of Mystery (1914)
  • The Dream Woman (1914)
  • Beneath the Czar (1914)
  • Shadows of the Moulin Rouge (1913)
  • Kelly from the Emerald Isle (1913)
  • Beasts of the Jungle (1913)
  • Dick Whittington and his Cat (1913)
  • Fra Diavolo (1912)
  • Hubby Does the Washing (1912)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 GeneaStar
  3. 3,0 3,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  4. 4,0 4,1 4,2 La cinéaste Alice Guy, près de mille films et cent ans d’oubli (ֆր.) — 2019.
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.)Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  8. As reported in the margins of p. 91 of birth certificate Արխիվացված Մարտ 31, 2014 Wayback Machine from the city of Saint-Mandé.
  9. «Overlooked No More: Alice Guy Blaché, the World's First Female Filmmaker». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ սեպտեմբերի 6. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 19-ին.
  10. «Alice Guy-Blaché». Biography.com. A&E Television Networks. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 23-ին.
  11. «Alice Guy-Blaché». Women Film Pioneers Project. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 25-ին.
  12. Weitzman, Elizabeth (2019 թ․ ապրիլի 26). «A Century Late, a Giant of Early Cinema Gets Her Closeup». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 29-ին.
  13. «AFI FEST». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 25 лютого 2018-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Alice Guy, Autobiographie d'une pionnière du cinéma (1873—1968), présentée par Musidora, Denoël/Gonthier, 1976. Préface de Nicole-Lise Bernheim.
  • The Memoirs of Alice Guy Blaché, édité par Anthony Slide, Scarecrow Press, 1996
  • Victor Bachy, Alice Guy-Blaché (1873—1968), la première femme cinéaste du monde, Institut Jean-Vigo, 1993
  • Alison McMahan, Alice Guy Blaché: Lost Visionary of the Cinema, Continuum International, 2002
  • Paule Lejeune, Le cinéma des femmes, Atlas/Lherminier, 1987
  • John Wakeman, World Film Directors (1890—1945), The HW Wilson Company, 1987

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալիս Գի-Բլանշե» հոդվածին։