Ալիո Ադամիա

Ալիո Ադամիա; ალიო ადამია
Ծնվել է	մայիսի 7 (20), 1914
Ծննդավայր	Բաթում, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 19, 1980 (66 տարեկան)
Վախճանի վայր	Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Դիդուբեի պանթեոն
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող, հրատարակիչ
Լեզու	վրացերեն
Ազգություն	վրացի
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Թբիլիսիի պետական համալսարան
Ժանրեր	պոեզիա
	Ալիո Ադամիա Վիքիդարանում

Ալիո Ադամիա (վրաց.՝ ალიო კონსტანტინეს ძე ადამია, մայիսի 7 (20), 1914, Բաթում, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 19, 1980(1980-10-19), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վրացի խորհրդային գրող, բանաստեղծ, լրագրող և հրատարակիչ^[1]։

Կենսագրություն

Ալիո Ադամիան ծնվել է 1914 թվականի մայիսի 20-ին, Բաթում քաղաքում։ 1934 թվականին ավարտել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1930-1936 թվականներին աշխատել է «Ախալգազդրա կոմունիստի» թերթում (ახალგაზრდა კომუნისტი, հայերեն՝ Երիտասարդ կոմունիստ)։ 1942 թվականից աշխատել է «Կոմունիստի» թերթում։

1954 -1963 — «Խելովնեբա» (վրաց.՝ ხელოვნება, հայերեն՝ Մշակույթ) գրական-գեղարվեստական հրատարակչության տնօրեն
1963 -1968 — «Մերանի (հրատարակչություն)» (վրաց.՝ მერანი) հրատարակչության բաժնի վարիչ
1968 -1980 — «Սաբչոտա Սաքարթվելո» (վրաց.՝ საბჭოთა საქართველო, հայերեն՝ Խորհրդային Վրաստան) հրատարակչության գլխավոր խմբագիր

Ալիո Ադամիան մահացել է 1980 թվականի հոկտեմբերի 19-ին Թբիլիսիում^[1]։

Ստեղծագործություններ

Ալիո Ադամիայի առաջին բանաստեղծությունները հրատարակվել են 1931 թվականին։ Նրա պոեզիան գովաբանել է 1930-ական թվականների կոմերիտականներին և երիտասարդներին, ովքեր մասնակցել են Մեծ Հայրենականից հետո սկսված լայնածավալ շինարարական աշխատանքներին^[2]։

«Մեծ և Փոքր Եկատերինեներ» վեպի հերոսը (1972) պատերազմի մասնակից գիտնական է, որը տեղափոխվել է գյուղ, հիմնել է կոլտնտեսություն, որտեղ սկսել են զբաղվել խաղողի բացառիկ տեսակների մշակմամբ։ Նրա ճակատագիրը միահյուսվել է համագյուղացիների՝ հատկապես տեղի դպրոցի ուսուցչուհիների՝ Եկատերինի և նրա հոգեդստեր ճակատագրերի հետ, որոնց անունով էլ կոչվել է վեպը^[3]։ Ռուսերեն թարգմանությունը լույս է տեսել 1979 թվականին և բազմիցս վերահրատարակվել է։

Վեպեր

«Մեծ և Փոքր Եկատերինեներ» վեպ (վրաց.՝ დიდი და პატარა ეკატერინე, 1972)^[4]
«Մահ մեկ օր շուտ» վեպ (վրաց.՝ სიკვდილი ერთი დღით ადრე, 1979)

Բանաստեղծական շարքեր

«Մի քանի բանաստեղծություններ» (վրաց.՝ რამდენიმე ლექსი, Թբիլիսի, 1932, 38 էջ)
«Բանաստեղծություններ» (վրաց.՝ ლექსები, Բաթումի, 1936 , 96 էջ)
«Հարսանեկան Կոլխիդա» (վրաց.՝ ქორწილი კოლხიდაში, Թբիլիսի, 1941, 60 էջ)
«Զինվորի բանաստեղծություններ» (վրաց.՝ მებრძოლთა ლექსები, Թբիլիսի, 1945, 52 էջ)
Հանդիպում Մերխեուլում» (վրաց.՝ შეხვედრა მერხეულში, Թբիլիսի, 1946, 96 էջ)
«Մեսխեթինյան գարուն» (վրաց.՝ მესხეთის გაზაფხული, Թբիլիսի, 1949, 79 էջ)
«Բանաստեղծություններ» (վրաց.՝ ლექსები, Սուխումի, 1951, 36 էջ)
Բանաստեղծություններ և բալլադներ» (վրաց.՝ ლექსები, ბალადები, Թբիլիսի, 1955, 155 էջ)
«Կին-ծառ» (վրաց.՝ ხექალა, Թբիլիսի, 1958, 80 էջ)
«Երկնագույն պատշգամբ» (վրաց.՝ ცისფერი აივანი, Թբիլիսի, 1964, 142 էջ)
«Ջավախքի արահետներДжавахетия» (վրաց.՝ ჯავახეთის ბილიკები, Թբիլիսի, 1967, 169 էջ)
«Բալլադ սիրո և մահվան մասին» (վրաց.՝ სიყვარულის და სიკვდილის ბალადა, Թբիլիսի, 1969, 169 էջ)
«Երգեցողություն մայիսյան կերպարով» (վրաց.՝ სიმღერა მაისის ცვარში, Թբիլիսի, 1970, 25 էջ)^[1]։

Պատմվածքների ժողովածու

«Առավոտը Կուրի կիրճում» վիպակ (վրաց.՝ დილა მტკვრის ხეობაში, 1952)
«Խերգան հաղթում է Ռիոնին» (վրաց.՝ «ხერგა» ამარცხებს «რიონს» , 1967)

Հայերեն թարգմանությամբ

Ալիո Ադամիա Մեծ և փոքր Եկատերինեներ վեպ։ Թարգմ.՝ Ա. և Մ. Սահակյաններ; խմբ.՝ Վ. Հ. Բաբայան.. — Երևան ։ Սովետական գրող,, 1982.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ალიო ადამია Ալիո Ադամիի կենսագրությունը Վրացական կենսագրական բառարանում (վրաց.)
↑ АДА́МИА․ Краткая литературная энциклопедия (КЛЭ)
↑ Алио Адамиа mikbookmarket.ru Большая и маленькая Екатерины․
↑ Մեծ և փոքր Եկատերինեներ ։ [Վեպ] Հայաստանի Ազգային Գրադարան

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալիո Ադամիա» հոդվածին։

[Ադամի-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ალიო ადამია Ալիո Ադամիի կենսագրությունը Վրացական կենսագրական բառարանում (վրաց.)

[2] АДА́МИА․ Краткая литературная энциклопедия (КЛЭ)

[3] Алио Адамиа mikbookmarket.ru Большая и маленькая Екатерины․

[4] Մեծ և փոքր Եկատերինեներ ։ [Վեպ] Հայաստանի Ազգային Գրադարան

[1]

[2]

[3]

[4]