Ալավա

Ալավա
Բնակավայր
	Ալավա
	իսպ.՝ Álava; բասկ.՝ Araba
Դրոշ	Զինանշան
	Կոորդինատներ: 42°50′0″ հս․ լ. 2°45′0″ ամ. ե. / 42.83333° հս․. լ. 2.75000° ավ. ե.
Երկիր	Իսպանիա
Ներքին բաժանում	Cuadrilla de Vitoria?, Quadrilla d'Añana?, Cuadrilla de Ayala?, Montaña Alavesa?, Rioja Alavesa?, Cuadrilla de Salvatierra? և Cuadrilla de Zuya?
Մակերես	3037 կմ²
ԲԾՄ	650 մետր
Պաշտոնական լեզու	իսպաներեն և բասկերեն
Բնակչություն	328 868 մարդ (2018),; 324 126 մարդ (2016)
Փոստային ինդեքսներ	01
Պաշտոնական կայք	araba.eus
	Ալավա Վիքիպահեստում

Ալավա կամ Արաբա (իսպ.՝ Álava), պաշտոնապես՝ Արաբա/Ալավա^[1], պրովինցիա Իսպանիայում և Բասկերի Երկրի պատմական տարածքի մի մաս։ Նրա մայրաքաղաքը Վիտորիան է, որը նաև ինքնավար համայնքների քաղաքական կառույցների հիմնական նստավայրն է^[2]։ Նրան հյուսիսում սահմանակից են Բիսկայա և Գիպուսկոա պրովինցիաները, որոնք մտնում են Բասկոնիա երկրի կազմի մեջ, հարավից՝ Լա Ռիոխա համայնքը, արևմուտքից՝ Բուրգոս պրովինցիան (Կաստիլիա և Լեոն), իսկ արևելքից Նավառա համայնքը։ Տրևինո անկլավը Բուրգոս պրովինցիայի մի մասն է, շրջապատված է Ալավյան տարածքով, սակայն պատկանում է Կաստիլիա և Լեոն ինքնավար համայնքներին, ոչ Ալավային։

Նա երեք պրովինցիաներից ամենամեծը Բասկերի ինքնավար համայնքում է, 2963 քառ․ կմ, այնուամենայնիվ ամենափոքր բնակավայրն ունի 322,557 բնակչություն (2012 թվականի տվյալներով)։

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառուցվել է Հռոմի Ալբա մեծ առանձնատան շուրջը, Աստուրիկա ճանապարհի վրա, անվան հետ կա վիճաբանություն։ Այնուամենայնիվ, ըստ Euskaltzaindia Բասկերի լեզվաբանական համալսարանի, անունն առաջին անգամ հայտնաբերվել է 8-րդ դարի մուսուլմանական քրոնիկներում՝ որպես Ալավա դաշտավայր։

Ֆիզիկական աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալավան ներքին տարածք է և հիմնականում առանձնահատուկ է անցումային կլիմայով, խոնավ՝ Ատլանտյան հյուսիսային պրովինցիաներում ու տաք և չոր՝ Էբրո գետի հյուսիսային հողերում։ Ըստ ռելիեֆի և լանդշաֆտի, տարածքը բաժանված է հինգ հիմնական գոտիների․

Գորբեա լեռան ստորոտներ
Հովիտներ
Դաշտեր
Ալվայան լեռներ
Խաղողագործության շրջաններ
Այալա

Ի տարբերություն Բիսկայա և Գիպուսկոա պրովինցիաների, Ալավայի ջրերը լցվում են Էբրո գետի մեջ, և ապա Միջերկրական ծով երկու ջրային ուղղություններով՝ Զադոռա և Բայազ գետերով։ Ի հավելում Զադոռա ջրամբարը հավաքում է մեծ քանակությամբ ջուր և մատակարարում է ոչ միայն մայրաքաղաքին , այլև նաև Բասկյան մեծ ու փոքր քաղաքներին ինչպիսին է Բիլբաոն։