Ադիլ Աբդուլ-Մահդի
| Ադիլ Աբդուլ-Մահդի | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Islamic Supreme Council of Iraq? և Իրաքի կոմունիստական կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Բաղդադի համալսարան և Baghdad College? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և տնտեսագետ |
| Դավանանք | շիա իսլամ և իսլամ |
| Ծննդյան օր | հունվարի 1, 1942 (82 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Բաղդադ, Իրաքի թագավորություն |
| Քաղաքացիություն |  Իրաք
|
| Հայր | Abdul Mahdi Al Muntafiki? |
Ադիլ Աբդուլ-Մահդի ալ-Մունտաֆիկի (արաբ․՝ عادل عبد المهدي المنتفكي, հունվարի 1, 1942, Բաղդադ, Իրաքի թագավորություն), իրաքցի շիա պետական և քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ։ Մինչև վերջերս եղել է Իրաքի Գերագույն իսլամական խորհրդի ամենահին անդամներից մեկը[1]։ Տարբեր տարիներին զբաղեցրել է նավթային արդյունաբերության նախարարի (2014-2016), ֆինանսների նախարարի (2004-2006) և Իրաքի փոխնախագահի (2005-2011) պաշտոնները։ 2018 թվականի հոկտեմբերի 25-ից Իրաքի վարչապետն էր[2]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լինելով միապետական Իրաքի ժամանակ նախարարի պաշտոնը զբաղեցրած շիա հարգարժան հոգևորականի որդին՝ Ադիլ Աբդուլ Մահդին միջնակարգ կրթություն է ստացել ամերիկյան ճիզվիտների հիմնած էլիտար Բաղդադի քոլեջում։ 1963 թվականին Բաղդադի համալսարանում տնտեսագիտության բակալավրի աստիճան է ստացել[3]։ Երկու տարի անց սկսել է աշխատել որպես Իրաքի արտաքին գործերի նախարարի երրորդ քարտուղար[3]։ Շարունակել է ուսումնասիրել Ֆրանսիայի տնտեսությունը, որտեղ աքսորի մեջ է եղել 1969 թվականից։ Աշխատել է վերլուծական տարբեր կենտրոններում, խմբագրել ֆրանսերեն և արաբերեն ամսագրերը։
Քաղաքական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1970-ական թվականներին Ադիլ Աբդուլ Մահդին Իրաքի կոմունիստական կուսակցության առաջատար անդամ էր[3]։ ԻԿԿ-ի երկու խմբակցությունների պառակտումից հետո, որոնցից մեկը համակրում էր Իրաքի ռազմական կառավարություններին 1958 թվականից ի վեր, իսկ երկրորդը մերժում էր հակահրեական ռեժիմների հետ համագործակցության ցանկացած ձև, երկրորդ խմբակցության ակտիվ հետևորդն էր մինչև 1980 թվականը։ Այդ ժամանակ Աբդուլ Մահդին լցվեց իսլամական Իրանի գաղափարներով և միացավ իսլամիստներին, երբ Ռուհոլլահ Խոմեյնին փաստացի ոչնչացրեց կոմունիստներին և այլ ընդդիմադիր Լիբերալ խմբեր Իրանում։ Հետագայում ԻԿԿ-ի ազատագրված խմբակցությունը բերեց իրանցիներին՝ հրաժարվելով իրենց մարքսիստական անցյալից՝ իր գլխավորած խմբի ջանքերը ուղղելով Հոմեյնիի գաղափարները Ֆրանսիայում քարոզելուն, որտեղ նա ապրում էր այդ ժամանակ։ Վերջին հաշվով Աբդուլ Մահդին դարձել Է Իրաքում Իսլամական հեղափոխության բարձրագույն խորհրդի անդամ, որը 1982 թվականին Թեհրանում Իրանի կողմից ստեղծված վտարանդի ընդդիմադիր կուսակցություն է, որի մեջ մտնում էին առավելապես իրաքցի գաղթականները[4]։
2006 թվականին հեռանալով Իրաքի փոխնախագահի պաշտոնից Աբդուլ Մահդին անհաջող առաջադրվեց Իրաքի վարչապետի պաշտոնում Իրաքի ազգային կոալիցիայից գործող Իբրահիմ ալ Ջաֆարիի դեմ՝ տանուլ տալով մեկ ձայնի տարբերությամբ։ Նա համարվում էր կառավարության նախագահի պաշտոնի հավակնորդ և ավելի ուշ, ընդհուպ մինչև ՆԱԿ-ի թեկնածու չդարձավ Նուրի ալ-Մալիքին։ Հետագայում նա կրկին վերընտրվել Է Իրաքի փոխնախագահներից մեկի պաշտոնում և պաշտոնաթող Է եղել միայն 2011 թվականին[5]։
2009 թվականին նրա թիկնապահները դարձել են Բաղդադում բանկի արյունալի կողոպուտի մեղավորները[6]։
2013 թվականի հուլիսին հայտարարել էր որպես փոխնախագահ աշխատելուց հետո կենսաթոշակային վճարումներից հրաժարվելու իր որոշման մասին[7]։
Իրաքի վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2018 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Իրաքի նախագահ Բարհամ Սալեհը Աբդուլա Մահդիին անվանել Է Իրաքի նոր վարչապետ[1]։
2018 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, ստանձնելով Իրաքի կառավարության ղեկավարի պաշտոնը, Աբդուլ Մահդին հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ի և Իրանի հետ հարաբերությունների կառուցման հարցում երկրի առաջնահերթությունը լինելու է սեփական ազգային շահերի ապահովումը։ Նոր վարչապետի խոսքով՝ ինքը շահագրգռված է, որպեսզի Իրաքը զերծ պահի իր ներքին գործերին ցանկացած (արտաքին) միջամտությունից՝ լինի դա հարևան երկրներ, թե աշխարհում որևէ այլ պետություն[2]։
Ապագա նախարարների կաբինետի 14 անդամներից 5-ին Աբդուլ Մահդին ընտրել է ինտերնետ-ծառայության համար ստացված 15 հազար օնլայն-հայտերից, որի օգնությամբ նախարարական պորտֆելների բոլոր հավակնորդները կարող էին ներկայացնել իրենց ինքնակենսագրությունները։ Նախարարի պաշտոնը զբաղեցնել ցանկացողները պետք է նշեին, թե որ քաղաքական կուսակցության անդամ են նրանք, և որ նախարարությունն են մտադիր գլխավորել[8]։
2019 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Ադիլ Աբդուլ Մահդին հրաժարական է տվել վարչապետի պաշտոնից այն բողոքների ֆոնին, որոնց հետևանքով զոհվել է շուրջ 400 մարդ[9]։
Մահափորձեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2007 թվականի փետրվարի 26-ին Աբդուլ Մահդիի դեմ մահափորձ էր իրականացվել, որի հետևանքով 10 մարդ էր զոհվել։ Մինչ այդ նա առնվազն երկու անգամ թիրախ էր դարձել[10]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Гуревич, Артём (2018 թ․ հոկտեմբերի 4). «Стали известны имена нового президента и премьера Ирака». Голос Америки (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Новый премьер Ирака: Багдад займёт прагматичную позицию между Ираном и США». EADaily.com. EurAsia Daily. 2018 թ․ հոկտեմբերի 26. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Abdul-Mahdi: The man tasked with forming Iraq's new government». Rudaw. 2018 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Ismail, 2008, էջ 239
- ↑ Hamza Hendawi; Qassim Abdul Zahra (2006 թ․ դեկտեմբերի 10). «Talks Under Way to Replace Iraq PM». The Washington Post. Baghdad. AP. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
- ↑ Rod Nordland; Riyadh Mohammed (2009 թ․ սեպտեմբերի 2). «In Bank Killings, Highs and Lows of Iraq Justice». The New York Times. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
- ↑ Hussein, Ahmed. (2013 թ․ հուլիսի 30). «Adil Abdul Mahdi gives up his pensions». Iraqi News. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Iraq's PM picks five ministers from online applications». BBC.com (անգլերեն). ВВС. 2018 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
- ↑ Протестующие в Ираке добились своего. Премьер ушел в отставку
- ↑ Sly, Liz (2007 թ․ փետրվարի 27). «VP survives assassination try in Iraq». Chicago Tribune. Baghdad. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Адиль Абдул-Махди» (անգլերեն). C-SPAN[en].
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ismail, Tariq (2008). The Rise and Fall of the Communist Party of Iraq. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-87394-9.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ադիլ Աբդուլ-Մահդի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
