Քրիսթեն Նյուգոր

Քրիսթեն Նյուգոր
Ծնվել է	օգոստոսի 27, 1926; Օսլո, Նորվեգիա
Մահացել է	օգոստոսի 10, 2002 (75 տարեկան); Օսլո, Նորվեգիա; բնական մահով
Գերեզման	Վեստրե գրավլունդ
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, համակարգչային գիտնական, համալսարանի դասախոս և քաղաքական գործիչ
Հաստատություն(ներ)	Օսլոյի համալսարան, Norwegian Defence Research Establishment?, Norwegian Computing Center? և Օրհուսի համալսարան
Անդամակցություն	Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա և Nei til EU?
Ալմա մատեր	Օսլոյի համալսարան (1948) և Fagerborg Upper Secondary School? (1945)
Պարգևներ	Թյուրինգի մրցանակ Ջոն ֆոն Նեյմանի մեդալ Ռոզինգ պատվավոր մրցանակ և Նորբերտ Վիների մրցանակ
Կուսակցություն	Լիբերալ կուսակցություն և Նորվեգական բանվորական կուսակցություն
	Kristen Nygaard Վիքիպահեստում

Քրիսթեն Նյուգոր (նորվ.՝ Kristen Nygaard, օգոստոսի 27, 1926(1926-08-27)^[1]^[2], Օսլո, Նորվեգիա^[3] - օգոստոսի 10, 2002(2002-08-10)^[1]^[2], Օսլո, Նորվեգիա^[3]), նորվեգացի գիտնական հաշվողական համակարգերի տեսության բնագավառում, Թյուրինգի մրցանակի դափնեկիր։ Օլե-Յոհան Դալի հետ մեկտեղ հանդիսանում է օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման, ինչպես նաև առաջին «Սիմուլա» օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման լեզվի հիմքերի մշակողներից մեկը։

Կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1951 թվականի հունվարի 27-ից Նյուգորն ամուսնացած է եղել «The Norwegian Agency for Aid to Developing Countries» բարեգործական ընկերության գործընկերոջ` Յոհաննա Նյուգորի հետ (նորվ.՝ Johanna Nygaard): Միասին դաստիարակել են երեք երեխա։ Ունեն յոթ թոռ^[8]։

Քրիսթեն Նյուգորը մահացել է 75 տարեկան հասակում` իր գործընկեր Դալի մահվանից մեկ ամիս անց, սրտամկանի ինֆարկտից։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քրիսթեն Նյուգորը մաթեմատիկայի մագիստրոսի աստիճան է ստացել 1956 թվականին։ Նրա մագիստրոսական ատենախոսությունը կրում էր «Մոնտե-Կարլոյի մեթոդների տեսական ասպեկտները» վերնագիրը (անգլ.՝ Theoretical Aspects of Monte Carlo Methods): 1948-1960 թվականներին Նյուգորը աշխատել է նորվեգական ռազմական գիտահետազոտական ինստիտուտում, որտեղ վերջին երեք տարիներին գլխավորել է օպերացիաների ուսումնասիրության բաժանմունքը։ 1960 թվականից զբաղեցրել է Նորվեգական հաշվողական կենտրոնի տնօրենի պաշտոնը։ 1975-1976 թվականներին դասավանդել է Դանիայում` Օրհուսի համալսարանում։ 1977 թվականից Օսլոյի համալսարանում ստացել է պրոֆեսորի կոչում^[8] և Օլե-Յոհան Դալի հետ աշխատել օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման լեզուների վրա։ Նրանք միասին մշակել են առաջին օբյեկտ կողմնորոշված «Simula I» ծրագիրը, ապա նաև` «Simula 67»-ը։ Դալը և Նյուգորն առաջ են քաշել ծրագրավորման հետ կապված մի շարք հասկացություններ` դաս, օբյեկտ, ժառանգում, օբյեկտների դինամիկ ստեղծում և այլն։ Ներկայումս այս հասկացություններն ընկած են ծրագրավորման լեզուների, մասնավորապես, Ջավայի, C++-ի հիմքում։ 1975-1992 թվականներին մասնակցել է «Սիմուլա»-յի գաղափարները շարունակող և զարգացնող հաջորդ ծրագրի` «BETA»-ի մշակմանը։

1987 թվականին Քրիսթեն Նյուգորը որպես հրավիրված դասախոս աշխատել է Ստենֆորդի համալսարանում, ինչպես նաև «Xerox PARC», «Palo Alto» և «Apple» ընկերություններում։

2000 թվականի օգոստոսից Նյուգորը հանդիսանում է Սուրբ Օլաֆի շքանշանի կոմանդոր։ 2001 թվականին Դալի հետ պարգևատրվել է Թյուրինգի մրցանակով, իսկ 2002 թվականին՝ Ջոն ֆոն Նեյմանի շքանշանով ինֆորմատիկայի զարգացման ոլորտում էական ներդրման համար^[9]։ Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ է^[8]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990 - Լունդի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում
1990 - Norbert Wiener Award for Social and Professional Responsibility
1991 - Օլբորսկու համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում
1999 - Rosing Prize (Norwegian Data Association) Օլե-Յոհան Դալի հետ համատեղ
2000 - Object Management Group-ի պատվավոր անդամակցություն
2000 - Սուրբ Օլաֆի շքանշանի կոմանդոր
2001 - Թյուրինգի մրցանակ Դալի հետ համատեղ^[10]
2001 - Ջոն ֆոն Նեյմանի շքանշան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #138831904 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ https://www.begravdeioslo.no/maler/grav/grave_id/136021
↑ https://amturing.acm.org/award_winners/nygaard_5916220.cfm
↑ https://www.ieee.org/about/awards/bios/vonneumann-recipients.html#2019%20-%20Eva%20Tardos
↑ Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Биография Արխիվացված 2009-04-20 Wayback Machine, 15 февраля 2002 года (անգլ.)
↑ Страница памяти профессора Даля Արխիվացված 2009-03-25 Wayback Machine (անգլ.)
↑ «ACM Award Citation / Kristen Nygaard». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 21-ին.

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[1] Արխիվացված 2006-02-03 Wayback Machine Նյուգորի կայքը Օսլոյի համալսարանում (անգլ.)
[https://web.archive.org/web/20160810154315/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Nygaard.html Արխիվացված 2016-08-10 Wayback Machine Նյուգորի կենսագրությունը «The MacTutor History of Mathematics archive» Արխիվացված 2009-02-04 Wayback Machine ծրագրի կայքում (անգլ.)
[2] Քրիսթեն Նյուգորի հիշատակի էջ (անգլ.), (նորվ.)

[_aaea24da5253baf7-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.

[_d7189bbc8c515782-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480

[_8fe60b8d5f221923-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #138831904 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_f78d387d3198af23-4] ttps://www.begravdeioslo.no/maler/grav/grave_id/136021

[_49a82bb72d2e6ba9-5] ttps://amturing.acm.org/award_winners/nygaard_5916220.cfm

[_72f8c8503c512133-6] ttps://www.ieee.org/about/awards/bios/vonneumann-recipients.html#2019%20-%20Eva%20Tardos

[_f97703cc5f7aab64-7] Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502

[bio-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Биография Արխիվացված 2009-04-20 Wayback Machine, 15 февраля 2002 года (անգլ.)

[tr-9] Страница памяти профессора Даля Արխիվացված 2009-03-25 Wayback Machine (անգլ.)

[10] «ACM Award Citation / Kristen Nygaard». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]