Վասիլի Բակշեև

Վասիլի Բակշեև; Василий Бакшеев
Ծնվել է	դեկտեմբերի 12 (24), 1862 կամ հոկտեմբերի 25, 1862
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 28, 1958 (95 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան
Մասնագիտություն	նկարիչ
Աշակերտներ	Կարեն Բաղդասարյան
Պարգևներ	; և
Անդամակցություն	Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերություն
	Vasily Baksheev Վիքիպահեստում

Վասիլի Նիկոլաևիչ Բակշեև (ռուս.՝ Василий Николаевич Бакшеев, դեկտեմբերի 12 (24), 1862 կամ հոկտեմբերի 25, 1862(1862-10-25)^[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 28, 1958(1958-09-28)^[2]^[3], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ռուս խորհրդային գեղանկարիչ, ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1956), Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակի դափնեկիր (1943)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Բակշեևը ծնվել է 1862 թվականի դեկտեմբերի 12-ին (դեկտեմբերի 24-ին) Մոսկվայում։ Ընդունվել է Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանի ճարտարապետության բաժին, սակայն հետո տեղափոխվել է գեղանկարչության բաժին։ Բակշեևի ուսուցիչներն են եղել Վլադիմիր Մակովսկին ու Ալեքսեյ Սավրասովը։

1888 թվականին «Վերադարձ ուխտագնացությունից» (ռուս.՝ «Возвращение с богомолья») նկարի համար ստացել է դասային նկարչի կոչում։ 1889 թվականին Բակշեևն ընտրվել է Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության անդամ և սկսել է դասավանդել Գեղանկարչության ուսումնարանում, որտեղ աշխատել է ավելի քան 20 տարի։ 1913 թվականին ստացել է գեղանկարչության ակադեմիկոսի կոչում։

Անդամակցել է Պերեդվիժնիկների ընկերությանը, եղել է Ռուս նկարիչների միության (ռուս.՝ «Союза русских художников») կազմակերպիչներից մեկը (1903)։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո մասնակցել է Մոսկվայի շրջանային թանգարանների հիմնադրմանը։

Շուրջ 40 տարի Վասիլի Բակշեևը բնակվել է Զայցևո գյուղում (ներկայիս Մոսկվայի մարզի Օդինցովսկի շրջանում)^[4]։ Զայցևո Բակշեևը գնացել էր դեռ ուսանողական տարիներին. այդ գյուղում էր գտնվում նրա ընկերոջ՝ իրավաբան Ս. Լոսևի կալվածքը։ Լոսևի քույրը՝ 15-ամյա Աննայի գեղեցկությունը խորը տպավորություն է թողնում երիտասարդ նկարչի վրա, և վերջինս ստեղծում է աղջկա դիմանկարը՝ «Աղավնիներին կերակրող աղջիկը» (ռուս.՝ «Девушка, кормящая голубей»)։ Այդ աշխատանքը Բակշեևը ներկայացրել է աշակերտական ցուցահանդեսին, որին ներկա է եղել նաև Պավել Տրետյակովը։ Վերջինս շատ է հավանել նկարն ու գնել է այն իր հավաքածուի համար։ 1892 թվականին Բակշեևն ամուսնացել է Աննայի հետ։

1903 թվականին Վասիլի Բակշեևն իր նախագծով Ռոստովի 4-րդ նրբանցքում կառուցել է փայտե երկհարկանի տուն, որտեղ էլ ապրել է մինչև իր կյանքի վերջ^[5]։

1947 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ։

Վասիլի Բակշեևը մահացել է 1958 թվականի սեպտեմբերի 28-ին։ Թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը։

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Բակշեևը նախապես հարել է Պերեդվիժնիկների ընկերությանը և ստեղծագործել որպես կենցաղանկարիչ («Կյանքի առօրյա» (ռուս.՝ «Житейская проза») և այլն)։ 1922 թվականին նա դառնում է Հեղափոխական Ռուսաստանի նկարիչների միության անդամ, մասնակցում ցուցահանդեսների։ 1920-ական թվականներին ժամանակի ազդեցությամբ ստեղծում է «Ապստամբություն սպիտակ նավակազմի թիկունքում» (ռուս.՝ «Восстание в тылу у белой флотилии»), «Լենինը Ռազլիվում» (ռուս.՝ «Ленин в Разливе»), «Հունվարի 9-ի նախօրեին» (ռուս.՝ «Накануне 9 января», 1926), «Ցույց» (ռուս.՝ «Демонстрация»)։ 1932 թվականից Վասիլի Բակշեևը եղել է «Արվեստը սոցիալիստական շինարարությանը» ստեղծագործական միության անդամ։ 1939 թվականին մասնակցել է «Սոցիալիզմի արդյունաբերությունը» (ռուս.՝ «Индустрия социализма») ցուցահանդեսին՝ ներկայացնելով՝ «Նախկինում» (ռուս.՝ «Прежде») և «Հիմա» (ռուս.՝ «Теперь») նկարները։ 1940 թվականին Բակշեևը նկարել է «Վ. Լենինն ու Ն. Կրուպսկայան Կաշինո գյուղում» (ռուս.՝ «В. И. Ленин и Н. К. Крупская в селе Кашино») կտավը։

Հետագա տարիներին նկարել է հիմնականում բնանկարներ՝ իմպրեսիոնիստական ոճի տարրերը համադրելով քնարական սիմվոլիկայի հետ («Գարնանային օր» (ռուս.՝ «Весенний день»), «Կապույտ գարուն» (ռուս.՝ «Голубая весна») և այլն)։ Արկադի Պլաստովն ասել է.

Ինձ համար Բակշեևի գեղանկարչությունը, նրա անձը միշտ եղել և մնում են կարծես սառը, բյուրեղանման մաքուր ջրի ակունք...

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)

Для меня живопись Бакшеева, вся его личность всегда были и есть как родничок холодной, чистой кристальной воды…

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Воспоминания. — М., 1961.

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1937)
ՌՍՖՍՀ ժողովրդական նկարիչ (1947)
ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1956)
Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1943) - արվեստի բնագավառում ունեցած նշանակալի ավանդի համար
Լենինի երկու շքանշան
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1943)
մեդալներ

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Полевой В. М. В. Н. Бакшеев. — М., 1952
Памяти В. Н. Бакшеева (1862—1958) // Искусство. 1958, № 10. С.71-72.
Абрамова А. Василий Николаевич Бакшеев. — М., 1967
Замечательные полотна. Сборник. Том 2. Художник РСФСР, 1964.
Сокольников М. П. В. Н. Бакшеев. Жизнь и творчество.― М., 1972
Сокольников М. П. Надо любить природу, любить больше жизни (В. Н. Бакшеев) // Пейзажи Родины: Очерки о мастерах живописи / М. П. Сокольников; Предисл. народного художника РСФСР А. Каманина. — М.: Изобразительное искусство, 1980. — С. 7-27. — 128 с. — 10 000 экз. (в пер.)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ (Одинцовская земля. М., 1994. С. 195—196)
↑ «Бакшеев Василий Николаевич». Лица Москвы. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 28-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վասիլի Բակշեև» հոդվածին։

[_8349c8540e730127-1] 1,0 ^1,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_0f19c18ba074b165-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 RKDartists (նիդերլ.)

[_6ebe841cbd49e1cf-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[4] (Одинцовская земля. М., 1994. С. 195—196)

[5] «Бакшеев Василий Николаевич». Лица Москвы. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 28-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]