Ռեպերֆուզիոն թերապիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռեպերֆուզիոն թերապիա
Տեսակբժշկական միջամտություն
Ենթադասինվազիվ միջամտություններ
Մասնագիտությունսրտաբանություն, սրտային վիրաբուժություն

Ռեպերֆուզիոն թերապիա՝ խցանված զարկերակներով արյան հոսքի վերականգնման միջամտություն է՝ սովորաբար սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ։ Ռեպերֆուզիոն թերապիան կատարվում է դեղերի և վիրահատությունների միջոցով։ Օգտագործվող դեղորայքից են թրոմբոլիտիկները և ֆիբրինոլիտիկները, որոնք օգտագործվում են թրոմբոլիզիսի գործընթացում։ Կատարված վիրահատություններից կարող են լինել նվազագույն ինվազիվ էնդովասկուլյար միջամտությունները, ինչպիսին է Միջմածկային կորոնար միջամտությունը(PCI), որին հաջորդում է կորոնար անգիոպլաստիկան։ Անգիոպլաստիկան կատարվում է լուսանցքում բալոնի տեղադրմամբ զարկերակի բացման համար՝ մեկ կամ մի քանի ստենտի հնարավոր լրացուցիչ օգտագործմամբ[1]։ Կատարվող այլ վիրահատություններից են խցանումը շրջանցող շունտերի օգտագործումը։

Եթե ՍԻ- ն արտահայտվում է ԷՍԳ- ում ST էլևացիայով, որը հայտնի է որպես STEMI կամ ST էլևացիայով սրտամկանի ինֆարկտ, կամ եթե առկա է Հիսի խրձի պաշարում, ապա անհրաժեշտ է ռեպերֆուզիոն թերապիա։ ST էլևացիայի բացակայության դեպքում հնարավոր է ենթադրել առանց ST էլևացիայի սրտամկանի ինֆարկտի մասին, որը հայտնի է որպես NSTEMI, կամ անկայուն ստենոկարդիայի մասին (դրանք իրարից չեն տարբերվում ներկայացման ժամանակ առկա ախտանշաններով)։ ST էլևացիան խոսում է ամբողջությամբ խցանված զարկերակի մասին, ինչը պահանջում է անհապաղ ռեպերֆուզիոն թերապիա։ NSTEMI-ի դեպքում արյան հոսքը առկա է, բայց սահմանափակված է ստենոզով։ NSTEMI-ի դեպքում թրոմբոլիտիկներից պետք է խուսափել, քանի որ դրանց հստակ օգուտ հայտնաբերված չէ[2]։ Եթե վիճակը կայուն է կարող է առաջարկվել սթրես թեստ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում, հաջորդող ռեվասկուլյարիզացիան կվերականգնի նորմալ արյան հոսքը։ Եթե վիճակը դառնում է անկայուն, կարող է պահանջվել հրատապ անգիոպլաստիկա։ Այս անկայուն դեպքերում թրոմբոլիտիկների օգտագործումը հակացուցված է[3]։

STEMI-ի բուժված դեպքերի առնվազն 10% -ում չի զարգանում սրտամկանի նեկրոզ։ Արյան հոսքի հաջող վերականգնումը հայտնի է, որպես սրտամկանի ինֆարկտի դադարեցում։ STEMI-ի մոտ 25% -ը կարող է դադարեցվել, եթե բուժվում է ախտանիշների սկզբից մեկ ժամվա ընթացքում[4]։

Թրոմբոլիտիկ թերապիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սրտամկանի ինֆարկտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թրոմբոլիտիկ թերապիան կատարվում է STEMI-ի բուժման համար - եթե այն կարող է սկսվել ախտանիշների առաջացման պահից 12 ժամվա ընթացքում, և հիվանդը չունի բացառման չափանիշներից, իսկ կորոնար անգիոպլաստիկան անմիջապես հասանելի չէ[5]։ Թրոմբոլիզը առավել արդյունավետ է առաջին 2 ժամվա ընթացքում։ 12 ժամ անց թրոմբոլիտիկ թերապիայի հետ կապված ներգանգային արյունահոսության ռիսկը գերազանցում է ցանկացած օգուտ[3][6][7]։ Քանի որ ինֆարկտի ժամանակ անդառնալի վնասումը տեղի է ունենում 2-4 ժամվա ընթացքում, կա ռեպերֆուզիայի համար սահմանափակ ժամանակի պատուհան։

Թրոմբոլիտիկ դեղերը հակացուցված են անկայուն ստենոկարդիայի և NSTEMI-ի բուժման համար[3][8], ինչպես նաև կարդիոգեն շոկով անձանց բուժման համար[9]։

Չնայած կատարյալ թրոմբոլիտիկ դեղորայք գոյություն չունի, իդեալականորեն այն պիտի հանգեցնի արագ ռեպերֆուզիայի, ունենաա կայուն արդյունավետության մակարդակ, ընտրողական լինի նոր առաջացած թրոմբների համար, հեշտ և արագ կիրառելի լինի, ստեղծի ցածր ռիսկ ներգանգային արյունահոսության և համակարգային արյունահոսության համար, չունենա հակածնային էֆեկտ և անբարենպաստ հեմոդինամիկ էֆեկտներ կամ կլինիկական նշանակություն ունեցող դեղորայքային փոխազդեցություններ[10]։ Ներկայումս մատչելի թրոմբոլիտիկ ագենտները ներառում են ստրեպտոկինազա, ուրոկինազա և ալտեպլազա (հյուսվածքային պլազմինոգեն ակտիվացնող, rtPA)։ Վերջերս սկսել են օգտագործել rtPA-ի կառուցվածքի նման թրոմբոլիտիկ ագենտներ, ինչպիսիք են ռետեպլազան և տենեկտեպլազան։ Այս նոր ագենտները ունեն rtPA-ի չափ արդյունավետություն, ինչպես նաև զգալիորեն հեշտ կիրառման միջոց։ Թրոմբոլիտիկ ագենտի ընտրությունը հիմնված է բժշկական հաստատության նախապատվության և հիվանդի տարիքի վրա։

Կախված օգտագործվող թրոմբոլիտիկ ագենտից, կարող է օգտագործվել լրացուցիչ հեպարին կամ ցածր մոլեկուլային քաշի հեպարին[11][12]։ TPa-ի և նրա տիպի ագենտների դեպքում (ռետեպլազա և տենեկտեպլազա) հեպարինը անհրաժեշտ է պսակային զարկերակը բաց պահելու համար։ Ֆիբրինոգենի նվազեցման պատճառով՝ ստրոպտոկինազով[13] և ուրակինազով[14][15][16] բուժման դեպքում հեպարինը պակաս անհրաժեշտ է։

Ձախողում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սրտամկանի ինֆարկտը ընդհատելու համար կատարված թրոմբոլիտիկ թերապիան միշտ չէ, որ արդյունավետ է։ Թրոմբոլիտիկ թերապիայի արդյունավետությանը կախված է սրտամկանի ինֆարկտի սկսվելուց հետո անցած ժամանակից, և լավագույն արդյունքը լինում է, ախտանիշների սկզբից երկու ժամվա ընթացքում[6][17]։ Թրոմբոլիտիկ թերապիայի ձախողման հաճախականությունը կարող է լինել մինչև 50%[18]։ Թրոմբոլիտիկ թերապիայով փակ զարկերակների բացման ձախողման դեպքում կատարվում է դեղորայքային բուժում կամ միջմաշկային կորոնար միջամտություն։ Միջմաշկային կորոնար միջամտություն այս դեպքում հայտնի է, որպես «փրկող PCI»։ Բարդությունները, մասնավորապես արյունահոսությունը, զգալիորեն ավելի բարձր են փրկող PCI-ի, քան առաջնային PCI-ի դեպքում ՝ թրոմբոլիտիկների ազդեցության պատճառով։

Կողմնակի ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներգանգային արյունահոսությունը և դրան հաջորդող կաթվածը թրոմբոլիտիկների օգտագործման լուրջ կողմնակի ազդեցություններ են։ Ներգանգային արյունահոսության ռիսկը բարձրացնող գործոնները ներառում են նախկինում ունեցած ներգանգային արյունահոսությունը, անհատի ծեր տարիքը և օգտագործվող թրոմբոլիտիկ թերապիայի տիպը։ Ընդհանուր առմամբ, թրոմբոլիտիզիսի պատճառով ներգանգային արնահոսության ռիսկը կազմում է 0,5-1%[11]։

Կորոնար անգիոպլաստիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգիոպլաստիկայի ընթացքում պսակային զարկերակից հեռացված թրոմբային զանգված (վերին ձախ անկյունում)։ Ցուցադրվում է թրոմբի հինգ կտոր։

Սուր STEMI-ի դեպքում թրոմբոլիտիկ թերապիայի նկատմամբ արագ, առաջնային անգիոպլաստիկայի առավելությունը այժմ լավ ապացուցված է[19][20][21]։ Արագ կատարելու դեպքում անգիոպլաստիկան վերականգնում է խցանված զարկերակի հոսքը հիվանդների ավելի քան 95% -ում `համեմատած թրոմբոլիզի դեպքում մոտ 65% -ի հետ։ Լոգիստիկ և տնտեսական խոչընդոտները, խանգարում են անգիոպլաստիկայի ավելի տարածված կիրառմանը[22], չնայած STEMI-ի համար տարածաշրջանային անգիոպլաստիկա ապահովելու հնարավորությունը ներկայումս ԱՄՆ- ում ուսումնասիրվում է[23]։ Շտապ անգիոպլաստիկայի նպատակն է հնարավորինս շուտ բացել զարկերակը, և ցանկալի է հիվանդի ընդունման պահից 90 րոպեի ընթացքում։ Այս ժամանակը կոչվում է դռնից բալոն ժամանակ։ Քիչ հիվանդանոցներ կարող են ապահովել անգիոպլաստիկա 90 րոպեի ընթացքում[24], ինչը ստիպեց Ամերիկյան սրտաբանության քոլեջին (ACC) 2006 թ.-ի Նոյեմբերից սկսել ազգային դռնից բալոն (D2B) նախաձեռնությունը։ 2007 թվականի մարտի 16-ի դրությամբ ավելի քան 800 հիվանդանոց է միացել D2B դաշինքին[25]։

Առաջնային PCI-ի պրոտոկոլի հաջող իրականացումը հատկապես դիտվել է Կալգարի առողջության մարզում՝ Ալբերտայի Լիբինի սրտանոթային ինստիտուտի հովանու ներքո։ Այս մոդելի համաձայն, արտակարգ իրավիճակին արձագանքող շտապ բուժօգնության թիմերը կարող են ԷՍԳ- ն անմիջապես փոխանցել արխիվացման թվային համակարգ, որը թույլ է տալիս հիվանդանոցի ընդունարանի աշխատակիցներին անմիջապես հաստատել ախտորոշումը։ Դա իր հերթին հնարավորություն է տալիս հիվանդին տեղափոխել դեպի այն հաստատություններ, որոնք պատրաստ են ճիշտ ժամկետներում անգիոպլաստիկա իրականացնել։ Այս պրոտոկոլը հանգեցրել է բուժման 62 րոպե միջին ժամկետին[26]։

Միացյալ Նահանգների ներկայիս ուղեցույցները թույլ են տալիս անգիոպլաստիկան հիվանդանոցներում, որոնցում առկա է աորտոկորոնար շունտավորման հնարավորություն, որպես ընտրության երկրորդ տարբերակ շտապ դեպքերի համար[5], բայց դա այդպես չէ աշխարհի այլ մասերում[27]։

PCI- ը ներառում է կորոնար անգիոգրաֆիա՝ ինֆարկտային անոթը հայտնաբերելու համար համար, որին հաջորդում է զարկերակի խցանված հատվածի բալոնային անգիոպլաստիկա (և հաճախ ստենտի հետագա ներզարկերակային տեղադրում)։ Որոշ դեպքերում անգիոպլաստիկայից առաջ կարող է կատարվել թրոմբի ասպիրացիա, սակայն ներկայիս ուղեցույցները խորհուրդ չեն տալիս կատարել այդ միջամտությունը։ Թեև ստենտների օգտագործումը չի բարելավում առաջնային PCI-ի կարճաժամկետ արդյունքները, դրանց օգտագործումը տարածված է, քանի որ դիտվում են բալոնային անգիոպլաստիկայի համեմատ ռեստենոզների ավելի քիչ դեպքեր[28]։

Անգիոպլաստիկայի ընթացքում օժանդակող թերապիան ներառում է ներերակային հեպարին, ասպիրին և կլոպիդոգրել։ Գլիկոպրոտեին IIb/ IIIa ինհիբիտորները հաճախ օգտագործվում են առաջնային անգիոպլաստիկայի դեպքում`միջամտության ընթացքում իշեմիկ բարդությունների ռիսկը նվազեցնելու համար[29][30]։ Առաջնային անգիոպլաստիկայի ընթացքում օգտագործվող հակամակարդիչների և հակաթրոմբոցիտար դեղորայքի քանակի պատճառով, արյունահոսության ռիսկն ավելի բարձր է, քան պլանային միջամտության դեպքում[31]։

Աորտոկորոնար շունտավորման վիրահատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աորտոկորոնար շունտավորման վիրահատություն աջ կորոնար զարկերակի շրջակա հյուսվածներից մոբիլիզացման (ազատման) ժամանակ: Ներքևում տեսանելի խողովակը աորտայի կանյուլան է (արյունը վերադառնում է սիրտ-թոքային արհեստական սարքից): Դրա վերևի խողովակը (աջ կողմից վիրաբույժի կողմից փակված) երակային կանյուլան է (մարմնից արյուն է ստանում): Հիվանդի սիրտը կանգնեցված է, և աորտան՝ փակված։ Հիվանդի գլուխը (չի երևում) ներքևում է:

Սրտամկանի սուր ինֆարկտի (ՍՍԻ) բուժման համար շտապ աորտոկորոնար շունտավորումը ավելի քիչ տարածված է, քան PCI- ը կամ թրոմբոլիզը։ 1995թ․-ից մինչև 2004թ․- ը առաջնային PCI- ով բուժված կարդիոգեն շոկ ունեցող մարդկանց տոկոսը բարձրացել է 27,4% -ից մինչև 54.4%, մինչդեռ աորտոկորոնար շունտավորման (ԱԿՇ) աճը կազմել է միայն 2.1% -ից մինչև 3.2%[32]։ Անհետաձգելի ԱԿՇ- ն սովորաբար իրականացվում է մեխանիկական բարդությունների միաժամանակ բուժման համար, օրինակ՝ պտկիկային մկանների պատռումը կամ միջփորոքային միջնապատի վնասումը[33]։ Չբարդացած ՍԻ-ի դեպքում մահացության մակարդակը կարող է բարձր լինել, երբ վիրահատությունն իրականացվում է ինֆարկտից անմիջապես հետո[34]։ Եթե ընտրվում է այս տարբերակը, ապա հիվանդը պետք է կայունացվի վիրահատությունից առաջ, այնպիսի օժանդակ միջամտություններով, ինչպիսին է ներաորտալ բալոնային պոմպը[35]։ Սրտի ինֆարկտից հետո կարդիոգեն շոկի զարգացման դեպքում և՛ PCI- ը, և՛ ԱԿՇ- ն, բուժման բավարար տարբերակներ են ՝ գոյատևման նմանատիպ ցուցանիշներով[36][37]։

Աորտոկորոնար շունտավորման վիրահատությունը ներառում է հիվանդից վերցված զարկերակ կամ երակ, որի միջոցով կատարվում է նեղացած կամ խցանված զարկերակի շրջանցում։ Կարող են օգտագործվել մի քանի զարկերակներ և երակներ, սակայն ներքին կրծքային զարկերակների օգտագործումը ցույց է տվել զգալիորեն ավելի լավ երկարաժամկետ արդյունավետություն, քան մեծ ենթամաշկային երակի օգտագործումը[38]։ Երկու կամ ավելի կորոնար զարկերակների ախտահարման դեպքում ԱԿՇ- ն ցույց է տվել գոյատևման ավելի բարձր ցուցանիշներ, համեմատած միջմաշկային կորոնար միջամտության հետ[39]։ Մեկ անոթի ախտահարման դեպքում վիրահատությունը անվտանգ և արդյունավետ է ընտրված դեպքերում[40]։ ԱԿՇ- ն ի սկզբանե ավելի մեծ ծախսեր ունի, բայց երկարաժամկետ առումով դառնում է ավելի արդյունավետ[41]։ ԱԿՇ- ն ի սկզբանե ավելի ինվազիվ միջամտություն է, սակայն նվազեցնում է կրկնակի միջամտությունների ռիսկը։

Ռեպերֆուզիոն առիթմիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արագացված իդիովենտրիկուլյար ռիթմը, որը նման է դանդաղ փորոքային հաճախասրտության, հաջողված ռեպերֆուզիայի նշան է[42]։ Սա բուժման կարիք չունի, քանզի հազվադեպ է վերածվում վտանգավոր առիթմիայի[43]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Longterm Outcomes and Treatment After Myocardial Infarction in Patients with Rheumatoid Arthritis». The Journal of Rheumatology. 40 (5): 605–10. May 2013. doi:10.3899/jrheum.120941. PMC 3895921. PMID 23418388.
  2. ↑ «Effects of tissue plasminogen activator and a comparison of early invasive and conservative strategies in unstable angina and non-Q-wave myocardial... - PubMed - NCBI».
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Fibrinolytic Therapy Trialists' (FTT) Collaborative Group (1994). «Indications for fibrinolytic therapy in suspected acute myocardial infarction: collaborative overview of early mortality and major morbidity results from all randomised trials of more than 1000 patients». Lancet. 343 (8893): 311–22. doi:10.1016/s0140-6736(94)91161-4. PMID 7905143.
  4. ↑ «Aborted myocardial infarction: a new target for reperfusion therapy». Eur Heart J. 27 (8): 901–4. 2006. doi:10.1093/eurheartj/ehi829. PMID 16543251.
  5. ↑ 5,0 5,1 «ACC/AHA guidelines for the management of patients with ST-elevation myocardial infarction: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Committee to Revise the 1999 Guidelines for the Management of Patients With Acute Myocardial Infarction)». J Am Coll Cardiol. 44 (3): 671–719. 2004. doi:10.1016/j.jacc.2004.07.002. PMID 15358045. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 9-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Early thrombolytic treatment in acute myocardial infarction: reappraisal of the golden hour». Lancet. 348 (9030): 771–5. 1996. doi:10.1016/S0140-6736(96)02514-7. PMID 8813982.
  7. ↑ LATE trial intestigatos. (1993). «Late Assessment of Thrombolytic Efficacy (LATE) study with alteplase 6-24 hours after onset of acute myocardial infarction». Lancet. 342 (8874): 759–66. doi:10.1016/0140-6736(93)91538-W. PMID 8103874.
  8. ↑ «Effects of tissue plasminogen activator and a comparison of early invasive and conservative strategies in unstable angina and non-Q-wave myocardial infarction. Results of the TIMI IIIB Trial. Thrombolysis in Myocardial Ischemia». Circulation. 89 (4): 1545–56. April 1994. doi:10.1161/01.cir.89.4.1545. PMID 8149520.
  9. ↑ «Early revascularization in acute myocardial infarction complicated by cardiogenic shock. SHOCK Investigators. Should We Emergently Revascularize Occluded Coronaries for Cardiogenic Shock». N Engl J Med. 341 (9): 625–34. 1999. doi:10.1056/NEJM199908263410901. PMID 10460813.
  10. ↑ «Thrombolysis for acute myocardial infarction». Circulation. 97 (16): 1632–46. 1998. doi:10.1161/01.cir.97.16.1632. PMID 9593569.
  11. ↑ 11,0 11,1 The GUSTO investigators (1993). «An international randomized trial comparing four thrombolytic strategies for acute myocardial infarction. The GUSTO investigators». N Engl J Med. 329 (10): 673–82. doi:10.1056/NEJM199309023291001. PMID 8204123.
  12. ↑ Clopidogrel as Adjunctive Reperfusion Therapy (CLARITY)-Thrombolysis in Myocardial Infarction (TIMI) 28 Investigators. «Angiographic and clinical outcomes in patients receiving low-molecular-weight heparin versus unfractionated heparin in ST-elevation myocardial infarction treated with fibrinolytics in the CLARITY-TIMI 28 Trial». Circulation. 112 (25): 3846–54. 2005. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.595397. PMID 16291601.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  13. ↑ «Fibrinolytic effects of intracoronary streptokinase administration in patients with acute myocardial infarction and coronary insufficiency». Circulation. 67 (5): 1031–8. 1983. doi:10.1161/01.cir.67.5.1031. PMID 6831667.
  14. ↑ «Effect of standard heparin and a low molecular weight heparin on thrombolytic and fibrinolytic activity of single-chain urokinase plasminogen activator in vitro». Thromb Haemost. 62 (3): 923–6. 1989. doi:10.1055/s-0038-1651029. PMID 2556812.
  15. ↑ «Coronary thrombolysis with recombinant single-chain urokinase-type plasminogen activator in patients with acute myocardial infarction». Circulation. 74 (5): 1066–70. 1986. doi:10.1161/01.cir.74.5.1066. PMID 2429783.
  16. ↑ «Efficacy of intravenous prourokinase and a combination of prourokinase and urokinase in acute myocardial infarction». Am J Cardiol. 61 (13): 971–4. 1988. doi:10.1016/0002-9149(88)90108-7. PMID 2452564.
  17. ↑ «Mortality and prehospital thrombolysis for acute myocardial infarction: A meta-analysis». JAMA. 283 (20): 2686–92. 2000. doi:10.1001/jama.283.20.2686. PMID 10819952.
  18. ↑ Katz, Richard; Purcell, H. (2006). Acute Coronary Syndromes (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. էջ 96. ISBN 0443102961.
  19. ↑ «Primary angioplasty versus intravenous thrombolytic therapy for acute myocardial infarction: a quantitative review of 23 randomised trials». Lancet. 361 (9351): 13–20. 2003. doi:10.1016/S0140-6736(03)12113-7. PMID 12517460.
  20. ↑ «A comparison of immediate angioplasty with thrombolytic therapy for acute myocardial infarction. The Primary Angioplasty in Myocardial Infarction Study Group». N Engl J Med. 328 (10): 673–9. 1993. doi:10.1056/NEJM199303113281001. PMID 8433725.
  21. ↑ The Global Use of Strategies to Open Occluded Coronary Arteries in Acute Coronary Syndromes (GUSTO IIb) Angioplasty Substudy Investigators. (1997). «A clinical trial comparing primary coronary angioplasty with tissue plasminogen activator for acute myocardial infarction». N Engl J Med. 336 (23): 1621–8. doi:10.1056/NEJM199706053362301. PMID 9173270.
  22. ↑ Boersma E, The Primary Coronary Angioplasty vs. Thrombolysis Group (2006). «Does time matter? A pooled analysis of randomized clinical trials comparing primary percutaneous coronary intervention and in-hospital fibrinolysis in acute myocardial infarction patients». Eur Heart J. 27 (7): 779–88. doi:10.1093/eurheartj/ehi810. PMID 16513663.
  23. ↑ «Rationale for establishing regional ST-elevation myocardial infarction receiving center (SRC) networks». Am Heart J. 152 (4): 661–7. 2006. doi:10.1016/j.ahj.2006.06.001. PMID 16996830.
  24. ↑ «Strategies for reducing the door-to-balloon time in acute myocardial infarction». N Engl J Med. 355 (22): 2308–20. 2006. doi:10.1056/NEJMsa063117. PMID 17101617.
  25. ↑ «D2B: An Alliance for Quality». American College of Cardiology. 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 15-ին.
  26. ↑ «Expedited transfer for primary percutaneous coronary intervention: a program evaluation». CMAJ. 176 (13): 1833–8. 2007. doi:10.1503/cmaj.060902. PMC 1891117. PMID 17576980.
  27. ↑ «Thrombolytic therapy vs primary percutaneous coronary intervention for myocardial infarction in patients presenting to hospitals without on-site cardiac surgery: a randomized controlled trial». JAMA. 287 (15): 1943–51. 2002. doi:10.1001/jama.287.15.1943. PMID 11960536.
  28. ↑ «Coronary angioplasty with or without stent implantation for acute myocardial infarction. Stent Primary Angioplasty in Myocardial Infarction Study Group». N Engl J Med. 341 (26): 1949–56. 1999. doi:10.1056/NEJM199912233412601. PMID 10607811.
  29. ↑ «Randomized, placebo-controlled trial of platelet glycoprotein IIb/IIIa blockade with primary angioplasty for acute myocardial infarction. ReoPro and Primary PTCA Organization and Randomized Trial (RAPPORT) Investigators». Circulation. 98 (8): 734–41. 1998. doi:10.1161/01.cir.98.8.734. PMID 9727542.
  30. ↑ «Benefits and risks of abciximab use in primary angioplasty for acute myocardial infarction: the Controlled Abciximab and Device Investigation to Lower Late Angioplasty Complications (CADILLAC) trial». Circulation. 108 (11): 1316–23. 2003. doi:10.1161/01.CIR.0000087601.45803.86. PMID 12939213.
  31. ↑ Mukherjee, Debabrata (2006). 900 Questions: An Interventional Cardiology Board Review. Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 0-7817-7349-0.
  32. ↑ «Trends in management and outcomes of patients with acute myocardial infarction complicated by cardiogenic shock». JAMA. 294 (4): 448–54. 2005. doi:10.1001/jama.294.4.448. PMID 16046651.
  33. ↑ Townsend, Courtney M.; Beauchamp D.R.; Evers M.B.; Mattox K.L. (2004). Sabiston Textbook of Surgery - The Biological Basis of Modern Surgical Practice. Philadelphia, Pennsylvania: Elsevier Saunders. էջ 1871. ISBN 0-7216-0409-9.
  34. ↑ «Coronary artery bypass grafting within 30 days of an acute myocardial infarction». Ann. Thorac. Surg. 59 (5): 1169–76. 1995. doi:10.1016/0003-4975(95)00125-5. PMID 7733715.
  35. ↑ «Revascularization after acute myocardial infarction». Ann. Thorac. Surg. 60 (1): 19–26. 1995. doi:10.1016/s0003-4975(95)00351-7. PMID 7598589.
  36. ↑ «Comparison of percutaneous coronary intervention and coronary artery bypass grafting after acute myocardial infarction complicated by cardiogenic shock: results from the Should We Emergently Revascularize Occluded Coronaries for Cardiogenic Shock (SHOCK) trial». Circulation. 112 (13): 1992–2001. 2005. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.540948. PMID 16186436.
  37. ↑ «Early revascularization and long-term survival in cardiogenic shock complicating acute myocardial infarction». JAMA. 295 (21): 2511–5. 2006. doi:10.1001/jama.295.21.2511. PMC 1782030. PMID 16757723.
  38. ↑ «Saphenous vein grafts: to use or not to use?». Heart Lung Circ. 13 (4): 403–9. 2004. doi:10.1016/j.hlc.2004.04.004. PMID 16352226.
  39. ↑ «Long-term outcomes of coronary-artery bypass grafting versus stent implantation». N. Engl. J. Med. 352 (21): 2174–83. 2005. doi:10.1056/NEJMoa040316. PMID 15917382.
  40. ↑ Bourassa MG (2000). «Clinical trials of coronary revascularization: coronary angioplasty vs. coronary bypass grafting». Curr. Opin. Cardiol. 15 (4): 281–6. doi:10.1097/00001573-200007000-00013. PMID 11139092.
  41. ↑ «Medical costs and quality of life 10 to 12 years after randomization to angioplasty or bypass surgery for multivessel coronary artery disease». Circulation. 110 (14): 1960–6. 2004. doi:10.1161/01.CIR.0000143379.26342.5C. PMID 15451795.
  42. ↑ «In-hospital arrhythmias in patients with acute myocardial infarction - the relation to the reperfusion strategy and their prognostic impact». Acute Card Care. 10 (1): 15–25. 2008. doi:10.1080/17482940701474478. PMID 17924228.
  43. ↑ «When the rhythm makes the diagnosis». J Emerg Med. 41 (2): 182–4. April 2009. doi:10.1016/j.jemermed.2009.02.028. PMID 19345050.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռեպերֆուզիոն_թերապիա&oldid=9492021» էջից