Պակիստանի խոհանոց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պակիստանի խոհանոց
 Cuisine of Pakistan Վիքիպահեստում
Հավի կարրի
Քաշմիրի փլավ

Պակիստանի խոհանոց (ուրդու՝ پاکستانی پکوان‎), Պակիստանի ժողովուրդների խոհարարական ավանդույթների ամբողջությունը, որը ներառում էր Հարավային Ասիայի մի շարք խոհանոցների ամբողջությունը։ Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր սննդային և վառ համային հատկություններով[1][2]։

Տարածաշրջանային խոհանոցը չափազանց բազմազան է և արտացոլում Է Պակիստանի էթնիկ և մշակութային բազմակողմանիությունը։ Արևմտյան շրջանները (Բելուջիստան, Գիլգիտ-Բալթիստան) խոհարարական առումով մոտ են Աֆղանստանին և Իրանին, Արևելյան և, որոշ չափով, հյուսիսարևմտյան-Հնդկաստանի հյուսիս[3] (տեղական խոհանոցը, որը կոչվում է նաև մոնղոլական, ավելի սուր է, քան մնացած Պակիստանի սորտերը, բայց պակաս կծու, քան հյուսիս-հնդկականը)[4]։

Բացի այդ, համաշխարհային խոհանոցը ազդել է Պակիստանի խոհանոցի վրա, ինչը հանգեցրել է զգալի քանակությամբ ֆյուժն ոճի ուտեստների հայտնվելուն, օրինակ՝ չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տարատեսակին։

Հիմնական տարրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փենջաբի կամ սինդհ «չապատի» տորտիլաների համար փայտե հյուսված ուտեստի բազմատեսակություն։

Պակիստանը մուսուլմանական երկիր է, բնակչության ավելի քան 90%-ը դավանում է Իսլամ, որը պահանջում է որոշակի սննդային տաբուների և պայմանների պահպանում, Հետևաբար, Պակիստանի խոհանոցը մասամբ ենթարկվում է այս պահանջներին[5]։

Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր կծու և վառ համերով։ Խոհարարության մեջ օգտագործվում են հիլ, դարչին, մեխակ, սև պղպեղ, մշկընկույզ, քիմիոն, դափնու տերև, համեմ և գարամ մասալայի համեմունք [6]։ Ինդուսի հովտում աճեցնում են հիլ, սև պղպեղ, այծեր, Գարի և ցորեն[7]։ Կարմիր պղպեղի հաճախակի օգտագործման պատճառով շատ ուտեստներ ունեն վառ գույներ[8]։

Պակիստանցիները միջինում երեք անգամ ավելի շատ միս են օգտագործում, քան Հնդկաստանի բնակիչները[9]։ Մսի հիմնական տեսակները, ժողովրդականության նվազման կարգով, հավի, այծի, գառան և տավարի միս են։ Յուրաքանչյուր կերակուր ուղեկցվում է ցորենի տորտիլաներով «Ռոտի» կամ նաան [5], բացի այդ, պակիստանցիները պատմականորեն[10] օգտագործում են շատ ցորեն և բրինձ։ Տիպիկ բանջարեղենի շարքում պետք է նշել լոբի, սոխ, կարտոֆիլ, արտիճուկ, սպանախ, սմբուկ, արմատապտուղներ և վարունգ, մրգերի շարքում կան մանգո, խնձոր, ծիրան, խաղող, բանան, նարինջ, գրեյպֆրուտ, նռնենի, գուավա, դեղձ, սալոր և հատապտուղներ։ Պակիստանի խոհանոցը հաճախ բնութագրվում է որպես յուղոտ՝ բուսական կամ կարագով տապակած ուտեստների առատության պատճառով [11]։ Ընդհանուր առմամբ, պակիստանցիները քիչ ծովամթերք են ուտում, բայց դրանք տարածված են Սինդ և Մեքրան ափամերձ շրջաններում։

Սննդի ընդունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանցիները օրական երեք անգամ սնունդ են ընդունում։ Նախաճաշը սովորաբար լիքն է, նախաճաշին կարող են մատուցել տապակած և քաղցր ուտեստներ [6]։ Ավանդական ճաշը ներառում է մսային կարրի կամ «Ռոտի» բրնձով։ Ուտելիս սովորաբար հավաքվում է ամբողջ ընտանիքը։

Ուտեստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջալեբի
Կորմա

Պակիստանի արագ սնունդը ներառում է պապադամ, շաուրմա, սամսա։

Հացամթերքի շարքում պետք է նշել չապատին, նաանը, ռոտին, պարաթան, պուրինան։

Հայտնի են նաև դալ և շուրպա ապուրները. բրինձ կիչրի մաշայով, բրինձ մսով կամ բիրյանի ձկով, քուֆթա կոլոլակ, կերային ռագու, թխած հավեր, քաբաբներ, բրինձ ռաջմա լոբով, հալիմ շիլա։ Յուրաքանչյուր խնջույք անպայմանորեն ներառում է բանջարեղենի ուտեստ, որը պատրաստված է դահի [5] մածունով և շատ թանձրուկով։ Քաշմիրի տոնական կերակուրը բաղկացած է վազվանի ուտեստներից [12]։

Խմիչքներ-լիմոնադներ, հյութեր, մասնավորապես, շաքարեղեգից, օշարակից, ֆալուդայից, լասսիից։ Չափազանց տարածված է սև և կանաչ թեյը, որը պատրաստվում է կաթով, ինչպես նաև համեմունքներով թեյ։

Աղանդեր-գուլաբ ջամուն կաթի փոշու գնդիկներ, հալվա, կուլֆի պաղպաղակ, ջալեբի, խիր, լադու։

Պակիստանի չինական խոհանոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանա-չինական փլավ

Պակիստանում բնակվող չինացիները ստեղծել են չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տեսակ[13][14]։ Պակիստանի չինական խոհանոցի բնորոշ ուտեստներն են ծովախեցգետինը, պեկինյան բադը, տապակած տավարի միսը և սխտորով գառը[15][16]։ Հնդիկ կամ պակիստանցի չինացիները ստեղծել են «ճուտ մանջուրական ձևով» հայտնի ուտեստը, որն իր նմանը չունի ավանդական չինական խոհանոցում[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Lee, 2011, էջ 973
  2. Taus, 2003
  3. «Beyond the border». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  4. Gupta, 2006, էջ 1824
  5. 5,0 5,1 5,2 Kittler, 2011, էջ 437
  6. 6,0 6,1 Lee, 2011, էջ 974
  7. «Curry, Spice & All Things Nice: Dawn of History». Menumagazine.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 7-ին.
  8. Halıcı, 1988, էջ 223
  9. Global Production and Consumption of Animal Source Foods Արխիվացված 2007-03-06 Wayback Machine, The American Society for Nutritional Sciences[en] J. Nutr. 133:4048S-4053S, November 2003. Retrieved on 27 March 2007
  10. «Great Silk Road: Pakistani National Cuisine». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  11. Edelstein, 2010, էջ 261—263
  12. Goodwin, 2002, էջ 79
  13. Malik, Iftikhar Haider (2006), Culture and customs of Pakistan, Greenwood Publishing Group, էջ 118, ISBN 978-0-313-33126-8
  14. «From Shanghai to Karachi: Living the Chinese dream, in the eyes of a diplomat». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  15. «猎讯军情网: 中餐馆在巴基斯坦受青睐». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  16. «China Central Television: 穆沙拉夫常进中餐馆用餐 乐为普通食客买单». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  17. Mukherjee, Sipra; Gooptu, Sarvani, «The Chinese community of Calcutta», in Banerjee, Himadri (ed.), Calcutta Mosaic: Essays and Interviews on the Minority Communities of Calcutta, Anthem Press, էջեր 131–142, ISBN 978-81-905835-5-8

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պակիստանի խոհանոց» հոդվածին։