Ապստամբություն Բահրեյնում
 Ցույցեր Մարգատյա հրապարակում, մարտի 13-ի բախումներ, նահատակների հավատարիմների երթ, մարտի 13-ի բախումներ, Բահրեյնի բանակը շրջափակում է գյուղի մուտքը | |
| Երկիր |  Բահրեյն |
|---|---|
| Ամսաթիվ | 2011 թվականի փետրվարի 14- մինչև հիմա |
| Պատճառ | գործազրկություն, կրոնական իրավունքների խախտում (սունիներ, շիաներ) |
| Հիմնական նպատակ | վարչապետ՝ Խալիֆա իբն Սալման Ալ Խալիֆիի հրաժարական, միապետության տապալում, գործազրկության հարցի լուծում |
| Արդյունք | շարունակվում է |
| Կազմակերպիչ | բահրեյնական ընդդիմություն, շիական երիտասարդություն |
| Կողմեր |
|
| Զոհեր | 84 |
| Վիրավորներ | գրեթե 5400 |
| Ձերբակալվածներ | հազարավորներ |
Ապստամբություն Բահրեյնում, մասշտաբային ցույցեր Բահրեյնում, որոնք սկսվել է 2011 թվականի փետրվարից։ Համարվում է Արաբական գարնան խռովություններից։ Ցույցերը հիմնականում ուղղված էին հասնելու քաղաքական ավելի մեծ ազատության ու մարդու իրավունքների հարգանքին[3]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցույցերը փոփոխությունների պահանջով սկսվեցին փետրվարի 14-ին, ցուցարարները գրավեցին Մանամայի կենտրոնում գտնվող՝ Մարգարտե հրապարակը, ավելի ուշ այն անվանելով Թահրիր հրապարակ (Ազատագրում), Կահիրեում գտնվող հրապարակի նմանությամբ. մայրաքաղաք մուտք գործեց բանակը։
Ժամանակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Փետրվարի 14 (երկուշաբթի)՝ զոհվեց ցուցարար[4]։
- Փետրվարի 15 (երեքշաբթի)՝ երկուշաբթի օրը սպանված ցուցարարի հուղարկավորության ժամանակ զոհվեց ևս մեկ մարդ[4]։
- Փետրվարի 16 (չորեքշաբթի)՝ հազարավոր բահրեյնցիներ հավաքվեցին Մարգատե հրապարակում, որն անվանեցին Ազատագրման հրապարակ (Թահրիր)։ Մարդիկ այստեղ ստեղծեցին վրանային քաղաք[5]։
- Փետրվարի 17 (հինգշաբթի)՝ ոստիկանության կողմից Մանամայի կենտրոնական հրապարակը ցուցարարներից մաքրելու նպատակով, հատուկ գործողության արդյունքում զոհվեց ամենաքիչը վեց մարդ, շատերը վնասվածք ստացան[6]։
- փետրվարի 18 (ուրբաթ)՝ ցուցարարները հավաքվեցին կենտրոնական հրապարակում և գնդակոծվեցին ոստիկանության կողմից, 60 հոգի վիրավորվեց[7]։ Թագավորը հանձնարարեց ժառանգ-արքայազնին երկխոսության մեջ մտնել ընդդիմության հետ, բոլոր հարցերի դեպքում[8]։
- Փետրվարի 19 (շաբաթ)՝ ընդդիմությունը հերքեց արքայազնի ներկայությունը կարգավորման գործընթացում։ Մանամայի կենտրոնում՝ Մարգարտե հրապարակում, այն բանից հետո, երբ իշխանությունները հրահանգ տվեցին բանակին լքել տարածքը, ցուցարարները նորից տեղադրեցին վրաններ[9]։
- Մարտի 14՝ 1000 զինծառայողներ Սաուդյան Արաբիայից և 500 ոստիկան ԱՄԷ-ից ժամանեցին Բահրեյն՝ Ֆահդա արքայի կամուրջի մոտ[10], ընդդիմությունը գնահատեց դա, որպես ինտերվացիա երկիր։
- Մարտի 15՝ մտցվեց արտակարգ դրություն 3 ամիս ժամանակով[11], սպանվեց Սաուդյան Արաբիայի զինվոր[12][13], ավելի վաղ ժամանել էին 1000 սաուդական զորք Բահրեյնի իշխանությունների հրավերով։ ԱՄՆ-ն ինտերվացիա չի համարում արտասահմանյան զորքերի ժամանումը երկիր[14]։ Ցուցարարների ու իրավապահ մարմինների միջև տեղի ունեցած բախման արդյունքում զոհվեց երեք մարդ, գրեթե երկու հարյուրը վիրավորվեցին[15]։
- Մարտի 16՝ Մանամայի գլխավոր հրապարակ ներխուժեցին զորքերը[16]։ Հակակառավարական ցույցի ցրման ժամանակ զոհվեց 5 մարդ, հարյուրավորները վիրավորվեցին[17]։
- Մարտի 17՝ ձերբակալվեցին ընդդիմության վեց ղեկավար[18]։ Ութ ընդդիմադիր ակտիվիստներ դատապարտվեցին ցմահ ազատազրկման Բահրեյնում պետական հեղաշրջում նախապատրաստելու համար, ևս 13 մարդ դատապարտվեցին ըստ նույն հոդվածի 2-ից մինչև 15 տարի ժամկետով[19]։ Հենց այդ օրը պաշտոնական տվյալներով բախումների արդյունքում զոհվել է երեք ցուցարար ու չորս զինվոր[13]։
Լարվածության շարունակությունը 2012 թվականին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականի հունիսի 8-ին շիական ցույցի ցրման ժամանակ կառավարական ուժերը օգտագործեցին ձայնային նռնակներ ու արցունքաբեր գազ[20]։
Լարվածության շարունակությունը 2016 թվականին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականի հունվարի 2-ին Սաուդյան Արաբիայում հայտնի շիա աստվածաբան՝ Նիմր ան-Նիմրին մահապատժի ենթարկելուց հետո երկրում վերսկսվեցին ցույցերը։ Երկրի արևմուտքում՝ Աբու Սայբա գյուղում շիական ցույցերի ժամանակ կոչ արվեց անցկացնել զանգվածային ցույցեր։ Ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ օգտագործեց արցունքաբեր գազ[21][22][23]։
Միջազգային արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պարսից ծոցի երկրների (6 երկիր) արտգործ նախարարները փետրվարի 18-ին արտակարգ հանդիպման ժամանակ աջակցեցին Բահրեյնի իշխանություններին[24]։
- ԱՄՆ-ի նախագահ Բարակ Օբաման դատապարտեց արյունահեղությունը Բահրեյնում ու զսպվածություն կոչ արեց ցուցարարներին։
- Մեծ Բրիտանիան հրաժարվեց Լիբիային ու Բահրեյնին զենքի ու ոստիկանական հանդերձանքի մատակարարումից[25]։
- Չեղարկվեց «Ֆորմուլա 1-ի» Բահրեյնի Գրան պրին, որը պետք է կայանար 2011 թվականի մարտի 13-ին[26]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Войска Саудовской Аравии победили в Бахрейне». НВО. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Армия Саудовской Аравии перешла границу Бахрейна». РОСБАЛТ. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Bahrain activists in 'Day of Rage'». aljazeera. 14 февраля 2011 года.
- ↑ 4,0 4,1 В Бахрейне в результате столкновений погиб демонстрант(չաշխատող հղում)
- ↑ «Волнения в Бахрейне набирают силу». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ Al Jazeera Transparency
- ↑ Lenta.ru: Король Бахрейна отправил наследника на переговоры с оппозицией
- ↑ «Демонстранты в Джибути потребовали отставки президента». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ «Демонстранты возвращаются на Жемчужную площадь». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: В Бахрейн отправили 500 полицейских из ОАЭ
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: В Бахрейне ввели режим чрезвычайного положения
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: В Бахрейне убили саудовского солдата
- ↑ 13,0 13,1 ЕС: Ситуация в Бахрейне опаснее войны в Ливии | Происшествия | РБК-Украина
- ↑ Америка не считает интервенцией ввод в Бахрейн иностранных войск
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: В Бахрейне возобновились беспорядки
- ↑ На главную площадь Бахрейна ввели войска
- ↑ Вести. Ru: При разгоне демонстрации в Бахрейне погибли 5 человек
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: В Бахрейне арестовали лидеров оппозиции
- ↑ Lenta.ru: Ближний Восток: Лидерам восстания в Бахрейне дали пожизненные сроки
- ↑ В Бахрейне газом и шумовыми гранатами разгоняют демонстрации — Известия
- ↑ «В Бахрейне начались протесты после казни проповедника в Саудовской Аравии». РБК. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «В Бахрейне начались протесты после казни ан-Нимра в Саудовской Аравии». РИА Новости. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «В Иране и Бахрейне начались протесты после казни богослова в Саудовской Аравии». www.dp.ru. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ Министры арабских стран встали на сторону властей Бахрейна
- ↑ Великобритания отказалась от поставок оружия в Ливию и Бахрейн
- ↑ Гран При Бахрейна отменён
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ապստամբություն Բահրեյնում կատեգորիայում։ |
- Bahrain Protests collected coverage at Al Jazeera English
- Bahrain collected coverage at Reuters
- Bahrain Protests 2011 collected coverage at Global Voices Online
- Bahrain Protests collected coverage at the Los Angeles Times
- "The Regime Oppresses All Bahrainis" Արխիվացված 2013-06-19 Wayback Machine. Interview with the head of the Bahrain Centre for Human Rights Maryam al-Khawaja.