Jump to content

Ֆորտ Բրիջ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆորտ Բրիջ
ԱնունովՖերտ օֆ Ֆորտ
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
ՏեղանքԷդինբուրգ և Ֆայֆ
Նշանակություներկաթուղային կամուրջ
Տեսակբարձակային կամուրջ, պողպատե կամուրջ, ֆերմային կամուրջ և երկաթուղային կամուրջ
Նյութպողպատ
Հատում էՖերտ օֆ Ֆորտ
Երկարություն2528,7 մետր
Բացման տարեթիվմարտի 4, 1890
Ժառանգության կարգավիճակԱ կատեգորիայի գրանցված կառույց[2], Համաշխարհային ժառանգություն[3] և Historic Civil Engineering Landmark?
Քարտեզ
Քարտեզ

Ֆերտ օֆ Ֆորտ երկաթուղային կամուրջ կամ ուղղակի Ֆորտ Բրիջ (անգլ.՝ Forth Bridge), երկաթուղային կամուրջ Շոտլանդիայի արևելյան մասում։ Կառուցվելով 1882- 1890 թվականներին՝ կամուրջը եղել է աշխարհի առաջին բարձակային կամուրջներից մեկը։ Կառուցման առաջին տարիներին այն եղել է աշխարհի ամենաերկար թռիչք ունեցող կամուրջը[4]։ Կամուրջը Շոտլանդիայի մայրաքաղաք Էդինբուրգը կապում է Ֆայֆ մարզի հետ։ Կամուրջը և երկաթգիծը պատկանում են բրիտանական «Network Rail» ընկերությանը։

1999 թվականին բրիտանական կառավարությունը առաջարկել է կամուրջը ներառել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկի մեջ[5]։ Երկաթուղային կամրջի տակով անցնում է Ֆորտ Ռոուդ ավտոմայրուղին, որի կառուցումը ավարտվել է 1964 թվականին։

Երկար ժամանակ Շոտլանդիայի Էդինբուրգ և Աբերդին քաղաքները կապված են եղել միայն երկու կամուրջներով՝ Ֆորտ Բրիջով և Ֆերտ օֆ Թեյով։ Մինչ այդ, 1806 թվականին առաջարկվել է ներկայիս կամրջի վայրում կառուցել ստորջրյա թունել, իսկ 1818 թվականին՝ կամուրջ։ Սակայն երկու ծրագրերն էլ մերժվել են։ 1865 թվականին Շոտլանդիայի կառավարությունը որոշել է Քուինսֆրի գյուղի մոտ կառուցել կամուրջ։ Կամրջի շինարարությունը սկսվել է 1879 թվականի դեկտեմբերի 28-ին։ 1890 թվականի մարտի 4-ին տեղի է ունեցել կամրջի բացման պաշտոնական արարողությունը։ Բացման արարողությանը մասնակցել են Մեծ Բրիտանիայի ապագա թագավոր Էդուարդ VII-ը և ֆրանսիացի հայտնի ճարտարապետ Գուստավ Էյֆելը[6]։ Կամրջի կառուցման վրա ծախսվել է ավելի քան 3,2 միլիոն ֆունտ ստերլինգ գումար։ Անգլիացի բանաստեղծ և նկարիչ Ուիլյամ Մորիսը կամուրջն անվանել է «այլանդակության գագաթնակետ»[4]։

Կամրջի կառուցման ժամանակ մահացել է ավելի քան 57 մարդ[7]։

1980 թվականի հունվարի 21-ին երկու գնացքներ, որոնք ունեցել են 300 մետր երկարություն, անցել են կամրջի վրայով հարավային կողմից։ 72 տոննա քաշ ունեցող գնացքները ունեցել են 50 վագոններ, որոնց ընդհանուր կշիռը կազմել է մոտ 900 տոննա։ Փորձարկումները ցույց տվեցին, որ կամուրջը ամուր է և պատրաստ է շահագործման։

1894 թվականին կամրջով անցել են 26 451 ուղևորներ, ընդհանուր բեռնվածությունը կազմել է 7 492 833 տոննա։ 2000 թվականին կամրջով անցել են 54 800 ուղևորներ, իսկ ընդհանուր բեռնվածությունը կազմել 10 500 000 տոննա։


Ֆորտ Բրիջի համայնպատկերը
Ֆորտ Բրիջի համայնպատկերը


Զանգվածային մշակույթում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կամուրջը գիշերը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. Historic Environment Scotland ID
  3. World Heritage Site idUNESCO.
  4. 4,0 4,1 Forth Bridge (railway bridge, Scotland, United Kingdom) — Britannica Online Encyclopedia
  5. «The Forth Rail Bridge at UK Tentative List» (անգլերեն). UNESCO. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 18.06.2009-ին.
  6. «Forth Rail Bridge» (անգլերեն). Structurae. Վերցված է 18.06.2009-ին.
  7. «Rail bridge death toll increases» (անգլերեն). BBC. 4 сентября 2006. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 18.06.2009-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆորտ Բրիջ» հոդվածին։