Քնձմնձուկ
Քնձմնձուկ | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales) |
Ընտանիք | Գորտնուկազգիներ (Ranunculaceae) |
Ենթաընտանիք | Isopyroideae |
Տրիբա | Isopyreae |
Ենթատրիբա | Thalictrinae |
Ցեղ | Քնձմնձուկ (Thalictrum) L., 1753 |
Քնձմնձուկ (լատին․՝ Thalictrum)[1], գնձմնձուկ, գունդատ, գորտնուկազգիների (հրանունկազգիներ) ընտանիքի, բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 250 (այլ տվյալներով՝ 120) տեսակ։
Հայաստանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ՀՀ-ում՝ 6 տեսակ՝
- դեղին քնձմնձուկ (Thalictrum flavum),
- փոքր քնձմնձուկ (Thalictrum minus),
- գարշահոտ քնձմնձուկ (Thalictrum foetidum) և այլն։
Հանդիպում է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է չոր տափաստանային, միջին և վերին լեռն, գոտիներում, անտառոտ, խոնավ վայրերում, այգիներում և այլն։ Հիմնականում մարգագետնային (նաև դաշտային) մոլախոտ է։
Կենսաբանական նկարագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ցողունը ճյուղավորվող է, բարձրությունը՝ 10-125 սմ։ Տերևները հերթադիր են, եռմասնյա կամ փետրաբաժան։ Ծաղկաբույլը հուրանանման է, ծաղիկները՝ մանր, անշուք, կանաչակարմրավուն։ Ծաղկում է մայիս-օգոստոսին։
Պտուղը բազմընկուզիկ է։ Սերմերը մանր են։
Քիմիական կազմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դեղաբույս է. պարունակում է ալկալոիդներ, եթերայուղեր, վիտամին C, ներկանյութ և այլն։
Կիրառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պատրաստուկներն օգտագործվում են մալարիայի, դեղնախտի, ընկնավորության, թարախային վերքերի և այլ հիվանդությունների բուժման համար։ Ունի միզամուղ հատկություն։ Թունավոր է, մեղրատու, որոշ տեսակներ գեղազարդիչ են։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Крупкина, 2001
- ↑ Барабанов Е. И. Ботаника: учебник для студ. высш. учеб. заведений. — М: Издательский центр «Академия», 2006. — С. 239. — 448 с. — ISBN 5-7695-2656-4