Քնձմնձուկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քնձմնձուկ
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales)
Ընտանիք Գորտնուկազգիներ (Ranunculaceae)
Ենթաընտանիք Isopyroideae
Տրիբա Isopyreae
Ենթատրիբա Thalictrinae
Ցեղ Քնձմնձուկ (Thalictrum)
L., 1753

Քնձմնձուկ (լատին․՝ Thalictrum)[1], գնձմնձուկ, գունդատ, գորտնուկազգիների (հրանունկազգիներ) ընտանիքի, բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 250 (այլ տվյալներով՝ 120) տեսակ։

Հայաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՀ-ում՝ 6 տեսակ՝

  • դեղին քնձմնձուկ (Thalictrum flavum),
  • փոքր քնձմնձուկ (Thalictrum minus),
  • գարշահոտ քնձմնձուկ (Thalictrum foetidum) և այլն։

Հանդիպում է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է չոր տափաստանային, միջին և վերին լեռն, գոտիներում, անտառոտ, խոնավ վայրերում, այգիներում և այլն։ Հիմնականում մարգագետնային (նաև դաշտային) մոլախոտ է։

Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցողունը ճյուղավորվող է, բարձրությունը՝ 10-125 սմ։ Տերևները հերթադիր են, եռմասնյա կամ փետրաբաժան։ Ծաղկաբույլը հուրանանման է, ծաղիկները՝ մանր, անշուք, կանաչակարմրավուն։ Ծաղկում է մայիս-օգոստոսին։

Ծաղկի բանաձևը.[2]։

Պտուղը բազմընկուզիկ է։ Սերմերը մանր են։

Քիմիական կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեղաբույս է. պարունակում է ալկալոիդներ, եթերայուղեր, վիտամին C, ներկանյութ և այլն։

Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատրաստուկներն օգտագործվում են մալարիայի, դեղնախտի, ընկնավորության, թարախային վերքերի և այլ հիվանդությունների բուժման համար։ Ունի միզամուղ հատկություն։ Թունավոր է, մեղրատու, որոշ տեսակներ գեղազարդիչ են։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Крупкина, 2001
  2. Барабанов Е. И. Ботаника: учебник для студ. высш. учеб. заведений. — М: Издательский центр «Академия», 2006. — С. 239. — 448 с. — ISBN 5-7695-2656-4