«Խաշխաշ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
տեղեկաքարտ + |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Taxobox |
|||
[[Պատկեր:Papaver_April_2010-3.jpg|thumb|right|250px|Խաշխաշ]] |
|||
| name = Խաշխաշ |
|||
| image file = Papaver April 2010-3.jpg |
|||
| image_caption = ''[[Papaver setigerum]]'' |
|||
| regnum = [[Բույսեր]] |
|||
| classis = [[Eudicots]] |
|||
| ordo = [[Գորտնուկածաղկավորներ]] |
|||
| familia = [[Կակաչազգիներ]] |
|||
| genus = '''Խաշխաշ''' |
|||
| genus_authority = [[Կարլ Լինեյ]] |
|||
| latin= '''Papaver''' |
|||
| wikispecies = Papaver |
|||
| commons = Papaver |
|||
| iucn = |
|||
| itis = 18881 |
|||
| ncbi = 3468 |
|||
| eol = 37668 |
|||
| grin = 8801 |
|||
| ipni = 31704 |
|||
}} |
|||
'''Խաշխաշ''' ({{lang-lat|Papaver}}), կակաչ, [[կակաչազգիներ]]ի ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 100 տեսակ: Տարածված է առավելապես [[Հյուսիսային կիսագունդ|Հյուսիսային կիսագնդում]]: [[Ձեթ]] և [[ափիոն]] պարունակող [[սերմ]]եր ստանալու նպատակով մշակվում է մեկ տեսակը՝ խաշխաշի քնաբերը ({{lang-lat|P. somniferum}}), որն ունի 8 ենթատեսակ: Միամյա, 80-150 սմ բարձրության բույս է, [[արմատ]]ն առանցքային է, [[ցողուն]]ը՝ կանգուն, [[տերև]]ները նստադիր են, մազմզոտ, խոշոր, [[պտուղ]]ը տուփիկ է: Սերմերը մանր են, տարբեր գույնի: |
'''Խաշխաշ''' ({{lang-lat|Papaver}}), կակաչ, [[կակաչազգիներ]]ի ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 100 տեսակ: Տարածված է առավելապես [[Հյուսիսային կիսագունդ|Հյուսիսային կիսագնդում]]: [[Ձեթ]] և [[ափիոն]] պարունակող [[սերմ]]եր ստանալու նպատակով մշակվում է մեկ տեսակը՝ խաշխաշի քնաբերը ({{lang-lat|P. somniferum}}), որն ունի 8 ենթատեսակ: Միամյա, 80-150 սմ բարձրության բույս է, [[արմատ]]ն առանցքային է, [[ցողուն]]ը՝ կանգուն, [[տերև]]ները նստադիր են, մազմզոտ, խոշոր, [[պտուղ]]ը տուփիկ է: Սերմերը մանր են, տարբեր գույնի: |
||
06:55, 5 Հուլիսի 2013-ի տարբերակ
| Խաշխաշ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||
| Papaver
| ||||||||||
|
Խաշխաշ (լատին․՝ Papaver), կակաչ, կակաչազգիների ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա բույսերի ցեղ: Հայտնի է մոտ 100 տեսակ: Տարածված է առավելապես Հյուսիսային կիսագնդում: Ձեթ և ափիոն պարունակող սերմեր ստանալու նպատակով մշակվում է մեկ տեսակը՝ խաշխաշի քնաբերը (լատին․՝ P. somniferum), որն ունի 8 ենթատեսակ: Միամյա, 80-150 սմ բարձրության բույս է, արմատն առանցքային է, ցողունը՝ կանգուն, տերևները նստադիր են, մազմզոտ, խոշոր, պտուղը տուփիկ է: Սերմերը մանր են, տարբեր գույնի:
Ձիթատու խաշխաշի սերմերը պարունակում են 46-56% ձեթ և մինչև 20% սպիտակուցներ: Ձեթն օգտագործվում է հրուշակեղենի և պահածոների արտադրությունում, օծանելիքի արդյունաբերության մեջ: Քուսպն արժեքավոր կեր է, 1 կգ-ը համարժեք է 1,1 կերային միավորի: Ափիոն-հումքը հավաքում են հասունության փուլում (ծաղկումից 20 օր անց), կանաչ տուփիկների վրա հատուկ գործիքով խազեր են առաջացնում, կաթնանման ափիոնը դուրս է հոսում, մածուցիկանում, և այդ վիճակում հավաքում են: Ձիթատու խաշխաշի եվրասիական ենթատեսակը մշակվում է Ուկրաինայում, Թաթարստանում և Բաշկիրիայում, Պովոլժիեում, Սիբիրում, իսկ մինչև 1974 թ.-ը ափիոնատու խաշխաշի տյանշանական ենթատեսակը մշակվել է Կիրգիզական ԽՍՀ-ում:
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|