Jump to content

Սարսափելի վրեժ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սարսափելի վրեժ
ռուս.՝ Страшная месть
Տեսակգրական ստեղծագործություն
ՀեղինակՆիկոլայ Գոգոլ
Բնագիր լեզուռուսերեն
Հրատարակվել է1831
ՆախորդChristmas Eve?
ՀաջորդIvan Fyodorovich Shponka and His Aunt?
Թվային տարբերակprojekt-gutenberg.org/gogol/rache/rache.html
 A Terrible Vengeance

«Սարսափելի վրեժ» (ռուս.՝ Страшная месть), Նիկոլայ Վասիլիևիչ Գոգոլի վիպակը, որը մտնում է «Երեկոներ Դիկանկայի մերձակա խուտորում» ժողովածուի մեջ։ Մոտավորապես թվագրվում է 1831 թվականի աշնան սկզբին։ Երեկոների առաջին պարբերականում Սարսափելի վրեժը լրացվել է ենթավերնագրով, որը հանվել է «Հին պատմություն» հետագա վերահրատարակություններից[1]։

Սարսափելի վրեժի ոճական առանձնահատկությունները կրում են բանահյուսության և, հատկապես, արևելաեվրոպական ազդեցության հետքեր։ Բացի Գոգոլի գրած մտքերից, արժանիքների, ուկրաինական ժողովրդական երգերին ընդօրինակելու համար գրված երգերի մասին, վիպակում կան բազմաթիվ բանահյուսական կերպարներ, համեմատություններ, մակդիրներ։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Մաքսիմով «Կախարդի ժամանումը գյուղացիական հարսանիքին» (1875)

Որդու հարսանիքի ժամանակ հին եսաուլ Գորոբեցը վերցնում է սրբապատկերներ, որպեսզի օրհնի երիտասարդներին։ Կազակների հյուրերից մեկը հանկարծ վերածվում է հրեշի, որի պատճառով եսաուլը գլխի է ընկնում, որ կախարդը նրանց առջև է։ Սրբապատկերների օգնությամբ հեռացնում են մեղսագործներին։

Եսաուլի եղբայրը ներկայացավ որպես Դանիլո Բուրուլբաշ։ Նրա կնոջ՝ Կատերինայի մոտ անսպասելիորեն գալիս է հայրը, որին նա մանկուց չէր տեսել։ Կատերինայի հայրը հրաժարվում է սովորական սնունդից և իր շշից ինչ-որ հեղուկ է խմում։ Ավելի ուշ Կատերինան երազում տեսնում է, որ հենց հարսանիքի կախարդն է նրա հայրը։ Հայտնվում են չարաբաստիկ կանխավարկածներ. հին լքված գերեզմանատնից գալիս են մեռյալները, որոնք իրենց տանջալից ճչոցներով վախեցնում են կենդանի մարդկանց։

Խուտորի հետևում հին ամրոց է, որը վատ համբավ ունի։ Նրա պատուհանի լույսը նկատելով՝ Դանիլոն հետաքրքրասիրությունից ելնելով՝ կազակ Սթեցկի հետ միասին բարձրանում է բարձր կաղնու վրա և տեսնում իր աներոջը մութ ծիսակատարության ետևում. նա կանչում էր իր դստեր հոգին։ Դանիլոն հասկացել է, որ իր կնոջ երազները ճիշտ են։ Վերադառնալով տուն՝ Դանիլոն կախարդին որսալու միջոց է գտնում, որին բանտ են նստեցնում։ Կախարդին համոզելով՝ աղջիկը կարողանում է նրան ազատ արձակել, որից հետո նա անհետանում է։

Էկրանավորումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1988 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ - «Սարսափելի վրեժ» մուլտֆիլմ, ռեժիսոր՝ Միխայիլ Տիտով[2][3]
  • 2018 Ռուսաստան Ռուսաստան - «Գոգոլ։ Սարսափելի վրեժ», ռեժիսոր՝ Եգոր Բարանով[4]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «ФЭБ: Комментарии: Гоголь. ПСС. Т. 1. — 1940 (текст)». feb-web.ru. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
  2. Ukranima (2012 թ․ նոյեմբերի 7). «Ужасы и фантастика - Страшная Месть (1988) По одноименному произведению Н. Гоголя». Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
  3. «Страшная Месть» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.(չաշխատող հղում)
  4. «Гоголь. Страшная месть (2018)» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Фомичёв С. А. Литературный источник песни бандуриста в повести Гоголя «Страшная месть» // Русская речь. — М., 1957. — № 6. — С. 9—10.
  • Чумак Т. М. Исторические реалии в повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Вопросы русской литературы. — Львов, 1983. — Вып. 2. — С. 79—86.
  • Чумак Т. М. Мотив побратимства в повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Вопр. рус. лит. — Львов, 1987. — Вып. 2(50). — С. 54—59.
  • Арват Н. Н. Описание как компонент структуры текста (повесть Н. В. Гоголя «Страшная месть») // Наследие Гоголя и современность. — Нежин, 1988. — Ч. 2. — С. 62—63.
  • Арват Н. Н. Художественное пространство в повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Творчество Н. В. Гоголя и современность. — Нежин, 1989. — Ч. 2. — С. 101—103.
  • Чумак Т. М. Идея возмездия в повести Н.Гоголя «Страшная месть» // Творчество Н. В. Гоголя и современность. — Нежин, 1989. — Ч. 1. — С. 38—39.
  • Арват Н. Н. Художественное время в повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Література та культура Полісся. — Ніжин, 1990. — Вип. 1. — С. 122—123.
  • Лапшина О. М., Синицкий В. В. Художественное своеобразие повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Тезисы докладов III Гоголевских чтений. — Полтава, 1990. — С. 87—88.
  • Мусиенко В. П. Нарушение меры — важнейший прием образного решения идеи в повести «Страшная месть» Н. В. Гоголя // Тезисы докладов III Гоголевских чтений. — Полтава, 1990. — С. 105—107.
  • Чумак Т. М. Фольклорные истоки повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Література та культура Полісся. — Ніжин, 1990. — Вип. І. — С. 120—122.
  • Фомичев С. А. Повесть «Страшная месть» в контексте творческой эволюции Гоголя // Традиции в контексте русской культуры: Сборник статей и материалов. — Череповец, 1993. — Ч. 1. — С. 88—92.
  • Читая «Страшную месть» // Другие берега. — М., 1993. — № 2. — С. 16—21, 30—34, 43—45, 56—60.
  • Шама И. Н. Символика «Страшной мести» Н. В. Гоголя в межнациональном культурном контексте (на материале переводов повести на украинский и английский языки) // Вопросы русской литературы. — 1993. — Вып. 1(58). — С. 13—20.
  • Фомичев С. А. Литературный источник песни бандуриста в повести Гоголя «Страшная месть» // Русская речь. — М., 1995. — № 6. — С. 9—10.
  • Зеленский А. Г. Мифопоэтика повести Н. В. Гоголя «Страшная месть» // Література та культура Полісся. — Ніжин, 1996. — Вип. 7. — С. 19—20.
  • Барабаш Ю. «Страшная месть» [Н. В. Гоголя] в двух измерениях: Миф и (или?) история // Вопросы литературы. — М., 2000. — № 3. — С. 171—210.
  • Повесть «Страшная месть» // История русской литературы XIX в. В 3 частях. Часть 2 (1840—1860) : Учебник для студентов вузов / Под ред. В. И. Коровина. — М. : Владос, 2005. — 524 с. — ISBN 5-691-01410-2.
  • Юрий Иванов. Повесть Н. В. Гоголя «Страшная месть» и предания русинов севера Молдавии // Русин : журнал. — 2006. — № 4.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարսափելի վրեժ» հոդվածին։