Jump to content

Չիկագո (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Չիկագո (այլ կիրառումներ)
Չիկագո
Բնութագիր
Երկարություն251
ԱվազանՄիսիսիպի գետ
Ջրի ծախս399 ± 0,001 մ³/վ
Ջրահոսք
ԱկունքՄիչիգան լիճ
Ակունքի տեղակայումՄիչիգան լիճ[1], North Branch Chicago River?[1] և South Branch Chicago River?[1]
ԳետաբերանՄեքսիկական ծոց
Գետաբերանի տեղակայումSouth Branch Chicago River?[1]
Կոորդինատներ
Տեղակայում
ԵրկիրԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
ԵրկրամասՉիկագո[2]
ՋրահավաքIllinois River drainage basin?[1] և Lake Michigan drainage basin?[1]

Չիկագո, գետ ԱՄՆ տարածքում։ Հոսում է մի քանի նահանգների տարածքով։ Իր անվանումը ստացել է Միացյալ Նահանգների մեծությամբ երրորդ խոշոր քաղաք Չիկագոյի անունից։

Գետը կազմավորվել է ոչ վաղ անցյալում։ Սկզբնական շրջանում գետը հոսում էր դեպի Միչիգան լիճը, որի ափին էլ հենց գտնվում է Չիկագոն։ Գետը լիճն է թափվել այն վայրում, որտեղ ներկայումս գտնվում է Մեդիսոն սթրիթը։ Գետի նոր հոսքը փոխվել է 19-րդ դարում, ովքեր նրա հոսքը տեղափոխել են դեպի հարավ՝ Միսիսիպի գետի ավազանը։ Սա կատարվել է սանիտարական անվտանգության համար, ինչպես նաև խուսափելու ջրհեղեղներից։ Այսօր գետը հոսում է Միչիգան լճի արևմտյան մասով։ Չիկագոյի կենտրոնով այն հոսում է դեպի քաղաքի հարավային արվարձանները՝ կազմելով նավարկելի ջրանցք։ Այնուհետ գետին է խառնվում Դե Փլեյնս գետի ջրերը, որից հետո էլ գետը հոսում է դեպի հարավ՝ Մեքսիկական ծոց։

Գետի էկոլոգիան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չիկագո գետը մեծապես տուժել է Իլինոյսում առկա արդյունաբերական գործարաններից թափվող արտադրական արդյունքում։ Գետում բնակվում են քաղցրահամ ջրերում բնակվող ձկների մի քանի տեսակ, մեծ քանակությամբ խեցգետիններ։ Իլինոյս նահանգի ղեկավարությունը հանդես է եկել զգուշացմամբ, որ գետի ձկները ուտելու համար վտանգավոր են, քանի որ ջրի մեջ շատ է սնդիկի պարունակությունը։

Չիկագո գետի վրա առաջին կամուրջը կառուցվել է գետի հյուսիսային մասում՝ Քինզի սթրիթի մոտ 1832 թվականին։ Երկրորդ կամուրջը կառուցվել է 1833 թվականին։ 19-րդ դարի վերջին կամուրջների տակ փորվել են անցքուղիներ՝ ապահովելու կամուրջների անցման հեշտությունը և խցանումների կանխումը։ Անցքուղիների մասին իր աշխատություններում անդրադարձել է Թեոդոր Դրայզերը։

Առաջին բացվովի կամուրջը կառուցվել է 1834 թվականին Դիրբորն սթրիթի մոտ։ Ներկայումս Չիկագո գետի վրա կառուցված են 38 բացվովի կամուրջներ։

Սուրբ Պատրիկի տոնը և Չիկագոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուրբ Պատրիկի տոնի ժամանակ հանդիսավոր կերպով «զարդարում են» գետը

Չիկագո գետը մեծ նշանակություն ունի Սուրբ Պատրիկի տոնի տոնակաատարությունների ժամանակ։ Ամեն տարի, տոնակատարության օրերին, գետը ներկում են կանաչ գույնով։ Ավանդույթը պահպանվում է արդեն 40 տարի։ Փաստացի, իրադարձությունները տեղի չեն ունենում հենց Սուրբ Պատրիկի օրը, այլ մոտակա շաբաթ օրը։ Այսպես 2009 թվականին գետը ներկվել է շաբաթ օրը՝ մարտի 14-ին, այն դեպքում, երբ Սուրբ Պատրիկի տոնը երեքշաբթի օրն էր՝ մարտի 17-ին։

Չիկագոյի քաղաքապետարանին առընթեր Սուրբ Պատրիկի տոնի կազմակերպման կոմիտեի ղեկավար Բիլլ Քինգը հայտարարել է, որ գետը կանաչ ներկելու գաղափարը ծագել է շատ պատահական, երբ սանտեխնիկների խումբը օգտագործել էր ֆլուորեսցեինի գունանյութ, որը պատահմամբ թափվել էր գետի մեջ։

ԱՄՆ շրջակա միջավայրի պաշտպանության ծառայությունը արգելում է օգտագործել ֆլուորեսցենտ այդ նպատակների, քանի որ ապացուցվել է, որ գունանյութը էկոլոգիական մեծ վնասներ է հասցնում գետին։ Մասնագետների կարծիքով գունանյութը, որը այսօր կիրառվում է գետի ներկման համար, անվտանգ է այնտեղ բնակվող կենդանատեսակների համար։

2009 թվականին ԱՄՆ նախկին առաջին տիկին Միշել Օբամայի խնդրանքով, ով ծնունդով Չիկագոյից է, Սուրբ Պատրիկի տոնի կապակցությամբ Սպիտակ տան հարևանությամբ գտնվող շատրվանի ջուրը ներկվել է կանաչ գույնով։

Չիկագոյի կենտրոնը գետից

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չիկագո (գետ)» հոդվածին։