Ունո Ուլբերգ

Ունո Ուլբերգ; շվեդ.՝ Uno Werner Ullberg
Ի ծնե	ֆիններեն՝ Uno Werner Ullberg
Ծնվել է	փետրվարի 15, 1879
Ծննդավայր	Վիբորգ, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հունվարի 12, 1944 (64 տարեկան)
Վախճանի վայր	Հելսինկի, Ֆինլանդիա
Ոճ(եր)	ֆունկցիոնալիզմ, Հյուսիսեվրոպական նեոկլասիցիզմ և Հյուսիսային մոդեռն ոճ
Կրթություն	Հելսինկիի պոլիտեխնիկական համալսարան
Պարգևներ
	Uno Ullberg Վիքիպահեստում

Ունո Վերներ Ուլբերգ (շվեդ.՝ Uno Werner Ullberg, փետրվարի 15, 1879(1879-02-15)^[1], Վիբորգ, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն^[1] - հունվարի 12, 1944(1944-01-12)^[1], Հելսինկի, Ֆինլանդիա^[1]), ֆինն ճարտարապետ, ով հիմնականում ապրել և ստեղծագործել է Վիբորգում։

Կենսագրություն

Ունո Ուլբերգը ծնվել է 1879 թվականի փետրվարի 15-ին, Վիբորգում։ 1898 թվականին ավարտել է Վիբորգի լիցեյը, 1903 թվականին՝ Հելսինգֆորսի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը՝ ստանալով ճարտարապետության դիպլոմ։ Մինչև 1906 թվականն աշխատել է «Ուսկո-Նյուստրյոմ-Պետրելիուս-Պենտտիլիա» ճարտարապետական բյուրոյում, իսկ 1906 թվականին վերադարձել է Վիբորգ, որտեղ ճարտարապետ Կլասս Ակսել Գյուլդենի հետ միասին բացել է «Գյուլդեն-Ուլբերգ» (Gyldén & Ullberg) մասնավոր ճարտարապետական բյուրոն, որը գոյատևել է մինչև 1909 թվականը։ Փակվելուց հետո բյուրոն սկսել է ինքնուրույն գործունեություն իրականացնել։ 1927 թվականին Ուլբերգը եղել է Ֆինլանդիայի գրական ընկերության հատուկ տեղանունային հանձնաժողովի տեղական բաժնի համանախագահ (Օ. Մեուրմանի հետ միասին)^[3]^[4]։

1926 թվականին Վիբորգում կայացած Սկանդինավիայի ճարտարապետների համագումարում բարձր են գնահատվել Ուլբերգի նախագծած շենքերը։ 1932-1936 թվականներին նա զբաղեցրել է Վիբորգի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնը։ Վիբորգում կառուցել է մի շարք շենքեր, իսկ 1922 թվականին մասնակցել է Վիբորգի Կլոր աշտարակի վերականգնմանը։ Բացի այդ, Ուլբերգի կառուցած շենքերը կարելի է հանդիպել Հելսինկիում, Օուլուում, Պրիոզերսկում, Իմատրայում և Սորտավալայում։

Կառույցներ

Կառույցներ Վիբորգում

Հակման և Կօ ընկերության շենքը, «Գրանիտե պալատ»։ Հյուսիսային պատվար փողոց (Pohjoisvalli), 5 / Պոդգորնայա փողոց (Piispankatu), 14 (1908, Ա. Գյուլդենի հետ համատեղ),
«Ֆր. Շալիենի զովացուցիչ ըմպելիքների և հանքային ջրերի ֆաբրիկայի» գրասենյակ և խանութ, Խաղաղության փողոց (Pellervonkatu), 8 (1908 թվական, Ա. Գյուլդենի հետ համատեղ),
«Կուլմահալլ», առևտրային շինություն կինոթատրոնով, որը երկու կողմից ավարտվում է բարձր գլխանիստ ճակտոնապատով։ Լենինի պողոտայի (Torkkelinkatu) և Կարմիր հրապարակի (Punaisenlahteentori) հատման կետում, 1908 թվական, Ա. Գյուլդենի հետ համատեղ։ (Քանդվել է 1937 թվականին),
Փայտյա տաղավար Պապուլա լեռան վրա գտնվող զբոսայգում (1909 թվական, Ա. Գյուլդենի հետ համատեղ),
Միացյալ բանկ և ռեստորան «Լեհտովաարա», Ամրոցային փողոց (Linnankatu), 24 (1911),
Բնակելի տուն Լենինգրադյան պողոտա (Karjalankatu), 10, Ֆինլանդական առևտրական բանկ և բնակելի տուն «Կարելիա» ԲԸ, Լենինի պողոտա (Torkkelinkatu), 12 (1911-1915, այլ տվյալներով` 1914 թվական),
Ե. Վ. Սելլգրենի առանձնատունը (Venajansaari), 1913,
Կրեպոստնոյ և Նովոյ Զաստավի փողոցների անկյունում վերականգնված տուն (Linnankatu, Uusiportinkatu), 1916 (Չի պահպանվել։ Տան տեղում այժմ գրաֆիտիներով ավտոկանգառ է),
Ռիխարդի գործարար և բնակելի տներ, Կրեպոստնայա փողոց 14 (Linnankatu, 1918),
Դիպպելի տուն, Կրասնոֆլոտսկայա փողոց 1 (Harmaidenveljestenkatu, 1921),
Վիբորգի թատրոնը վերակառուցվել է 1922 թվականին, ինտերիերը նույնպես վերակառուցվել է Ուլբերգի ձևավորմամբ (Նոր ռատուշայի շենքերի համալիր),
Բնակելի տուն, Յուժնիյ վալ 18, 20 (Etelävalli, 1923),
«Համկան և Կո» ընկերության շաքարի պահեստ, Պրոգոննայա փողոց 8 (Karjaportinkatu, 1925),
Կլոր աշտարակի վերակառուցում՝ որպես պատմական ռեստորան, Ռինոչնայա հրապարակ (1925),
Varjo («Ստվեր») ընկերության բնակելի տուն, Յուժնի վալ 26 (Etelävalli, հատվում է Կրասինի փողոցի հետ (Pamppalankatu), 1927,
Քաղաքային հիվանդանոցի կանանց բաժանմունք, Սբորնայա փողոց 2 (Sepänkatu, 1928-1937, այլ տվյալներով` 1935),
«Карьяла» թերթի խմբագրություն, այժմ` «Վիբորգ» հյուրանոց, Լենինգրադսկի պողոտա 19 (Karjalankatu, 1929),
Գթության քույրերի վիբորգյան հիվանդանոց, Օկտյաբրսկայա փողոց 2 (1930),
Պանցերլակս բաստիոնում գեղարվեստի դպրոց և գեղարվեստական թանգարան, Պյոտր Լադանովի փողոց 1 (Hovioikeudenkatu, 1931),
Քաղաքային գրավատուն, Վիբորգսկայա փողոց (Luostarinkatu), 4 (1931),
Շվեդ-գերմանական եկամտաբեր տուն, Վիբորգսկայա փողոց (Luostarinkatu), 21 (1932),
Մարզադաշտ (այժմ` «Ավանգարդ» մարզադաշտ) (1932),
Ամառային «Կանաչ թատրոն» (1932),
Շրջանային արխիվ, Շտուրմա փողոց 1 (Tervaniemenranta, 1933),
1934 թվականին կառուցել է Seurahuone հյուրանոցը, քաղաքային դահլիճով, 150 հոգու համար նախատեսված թատրոն և ռեստորան (Ներառվել է Նոր ռատուշայի շենքերի համալիրում։ Պատերազմից հետո ապամոնտաժվել է),
Հրդեհից հետո «Էսպիլյա» ռեստորանի և Էսպլանդե զբոսայգում հանդիսություների բեմի վերականգնում (Torkkelinpuisto, 1934),
Viipuri Gas gasworks-ի գրասենյակ և խանութ, Տեատրալնայա փողոց (Kaarle Knuutinpojankatu), 1935,
Ավտոբուսի կայարանի ընդլայնում (1936 կամ 1937),
Բոլոր սրբերի եկեղեցի Ռիստիմյակում` նովգորոդյան ոճով (1936, Ա. Նիկուլինի հետ համատեղ)։

Կառույցներ Սորտավալայում

Հյուսիսային երկրների Միացյալ բանկի մասնաճյուղ, Կարելսկայա փողոց 19 (1913),
Ֆինլանդիայի բանկի մասնաճյուղ Վյաինյաեյնենա փողոց 4 (1915),
Բնակելի տուն, Վյաինյաեյնենա փողոց 2/2,
«Յուհտոն Ռաուտտա» ընկերության առևտրային տուն (1915),
Վարչական շենք Լենինի փողոց 7 հասեցում (1920-ական թվականներ),
Բնակելի շենք հասարակական տարածքներով, Կոմսոմոլսկայա փողոց 8 (1930),
Ավտոբուսի կանգառ, Կիրովի փողոց 1 (1935)։

Կառույցներ Պրիոզերսկում

Հյուսիսային երկրների Միացյալ բանկի մասնաճյուղ, Լենինի փողոց 18 (1925)։

Կառույցներ Ֆինլանդիայում

Քաղաքային հիվանդանոց Օուլուում։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/uno-ullberg/
↑ Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349
↑ Paavilainen, Simo: Nordic Classicism 1910–1930. Museum of Finnish Architecture, Helsinki, 1982.
↑ Uno Ullberg: An Architect from Finnish Vyborg, Museum of Finnish Architecture

Արտաքին հղումներ

«Выборг Ульберга. Виртуальная экскурсия» (ռուսերեն). Terijoki.spb.ru.
«Уно Ульберг» (ռուսերեն). Сайт о городе Выборге.
Балтийский щит. Viipuri — К 130-летию со дня рождения Уно Ульберга

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ունո Ուլբերգ» հոդվածին։

[_70712061b0352f3b-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/uno-ullberg/

[_2ebbdcdc1bdf52d8-2] Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349

[3] Paavilainen, Simo: Nordic Classicism 1910–1930. Museum of Finnish Architecture, Helsinki, 1982.

[4] Uno Ullberg: An Architect from Finnish Vyborg, Museum of Finnish Architecture

[1]

[2]

[3]

[4]