Մորիս Սաշս

Մորիս Սաշս; ֆր.՝ Maurice Ettinghausen
Ծնվել է	սեպտեմբերի 16, 1906
Ծննդավայր	Փարիզ, Ֆրանսիա
Վախճանվել է	ապրիլի 14, 1945 (38 տարեկան)
Վախճանի վայր	Neumünster, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանական ռայխ
Գրական անուն	Maurice Sachs
Մասնագիտություն	գրող, վիպասան, գրական թարգմանիչ և Gestapo agent
Լեզու	ֆրանսերեն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Անդամակցություն	comité de lecture des éditions Gallimard?
Աշխատավայր	Գեստապո

Մորիս Սաշս (ֆր.՝ Maurice Sachs, Մորիս Սաշս իրական անունը՝ Մորիս Էտինգխաուզեն, սեպտեմբերի 16, 1906(1906-09-16)^[1]^[2], Փարիզ, Ֆրանսիա - ապրիլի 14, 1945(1945-04-14)^[1]^[2], Neumünster, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանական ռայխ)՝ հրեական ծագումով ֆրանսիացի գրող^[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մորիս Էտինգխաուզեն ծնվել է հրեա ոսկերիչների ընտանիքում։ Դաստիարակվել է անգլիական տիպի դպրոց ինտեռնատում, մի տարի ապրել է Լոնդոնում, որտեղ աշխատել է գրախանութում, այնուհետև վերադարձել է Փարիզ^[4]։

1925 թվականին ընդունել է կաթոլիկություն, և որոշել է դառնալ քահանա, թեև այդ ցանկությունը անցել է լողափին երիտասարդ Ժուան-Լը-Պենի հետ հանդիպելուց հետո։ Մի շարք կասկածելի գործողություններում մասնակցելուց հետո Սաշսը ուղևորվեց Նյու-Յորք, որտեղ ներկայացավ որպես արվեստի ստեղծագործությունների վաճառող։ Վերադառնալով Փարիզ, նա ծանոթացել է այդ ժամանակ հայտնի համասեռամոլ գրողների հետ՝ Ժանոմ Կոկտո, Անդրե Ժիդոմ և Մակսոմ Ժակոբոմ։ Տարբեր ժամանակաշրջաններում աշխատել է Ժան Կոկտոի և Կոկո Շանելի հետ, երկու դեպքերում էլ գողություն էր անում նրանցից։

Նա հարաբերությունների մեջ էր Վիոլետ Լեյուկի հետ, որը նկարագրել է բարեկամությունը Սաշսի հետ իր ինքնակենսագրականում։ Նա նկարագրում է Le Sabbat-ի ստեղծման առաջին տարբերակը և անհաջող ստիպում Սաշսին տեքստից հեռացնել Կոկտոյի նկատմամբ կոպիտ արտահայտությունները։

2-րդ համաշխարհային պատերազմի սկզբին Սաշսը մոբիլիզացվել է, բայց շուտով հեռացվել է։ Օկուպացիայի առաջին տարիներին գումար է վաստակել հրեական ընտանիքներին օգնելով փախչել չօկուպացված վայրեր։ Ավելի ուշ Սաշսը ձերբակալվել է և տեղափոխվել Համբուրգի Ֆյուսբյութել բանտ։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1945 թվականին, մինչև բրիտանական զորքերի գալուստը, Ֆյուսբյութել բանտից բանտարկյալները տարահանվեցին Կիլ քաղաք։ Նրանց տարահանումը անցնում է երկար, որը զբաղեցրել է մի քանի օր։ Երրորդ օրը՝ 1945 թվականի ապրիլի 14-ին, առավոտյան ժամը 11։00-ին, Սաշսը ուժասպառ է լինում և չի կարողանում շարունակել ճանապարհը։ Նա սպանվել է պարանոցին ստացած գնդակից, իսկ մարմինը բախտակից ընկերոջ մարմնի պես թողել էին ճամփեզրին։ Էմանուիլ Պոլո Դուլյանը նրա մասին գրում է «Նա հատուկ կարեկցանք չի տածում հրեա ժողովրդի նկատմամբ և ափսոսանք է հայտնում նրանց հեզության նկատմամբ, որը համարում էր նրանց բնավորության գլխավոր գիծը»։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The Decade of Illusion, Alfred A. Knopf, New York, 1933.
Alias, 1935, A SIN B0000DQN60.
Maurice Thorez et la victoire communiste, Denoël & Steele, 1936.
André Gide, Denoël & Steele, 1936
Honoré Daumier, Pierre Tisné, 1939.
Au temps du Bœuf sur le Toit, 1939 et 2005 ISBN 2246388228
Chronique joyeuse et scandaleuse, Corrêa, 1950 A SIN B0000DS4FF.
Correspondance, 1925—1939, Gallimard, Paris, 2003 ISBN 2070733548.
Histoire de John Cooper d’Albany, Gallimard, Paris, 1955 A SIN B0000DNJVG.
La Décade de l’illusion, Gallimard, Paris, 1950 A SIN B0000DL12G.
Derrière cinq barreaux, Gallimard, Paris, 1952.
Abracadabra, Gallimard, Paris, 1952.
Le Sabbat. Souvenirs d’une jeunesse orageuse, Éditions Corrêa, Paris 1946 ISBN 2070287246.
La Chasse à courre, Gallimard, Paris 1997 ISBN 2070402789.
Tableaux des mœurs de ce temps, Gallimard, Paris, 1954 A SIN B0000DL12I.
Le Voile de Véronique, roman de la tentation, Denoël, 1959.

Այլ փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սաշսի Abracadabra վեպի պաստառով տեսարանը «Վերջին շնչում» ֆիլմի կուլմինացիոն էպիզոդի ընթացքում վայրկենապես զբաղեցնում է ամբողջ էկրանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ «Maurice Sachs», AndrejKoymasky.com, 2003 թ․ հունիսի 23, Արխիվացված է օրիգինալից (– ^{Scholar search}) 2007 թ․ օգոստոսի 11-ին, Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին {{citation}}: External link in |format= (օգնություն)
↑ Leduc, Violette (1964). La Batarde. Peter Owen. էջեր 260–7.

[_b859526405ded9ac-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_40f6e5545dec27c2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[andrej-3] «Maurice Sachs», AndrejKoymasky.com, 2003 թ․ հունիսի 23, Արխիվացված է օրիգինալից (– ^{Scholar search}) 2007 թ․ օգոստոսի 11-ին, Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 24-ին {{citation}}: External link in |format= (օգնություն)

[4] Leduc, Violette (1964). La Batarde. Peter Owen. էջեր 260–7.

[1]

[2]

[3]

[4]