Մեծ Ջրբաժան լեռնաշղթա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մեծ Ջրբաժան լեռնաշղթա

Մեծ Ջրբաժան (Great Dividing Range) (Արևելա-Ավստրալիական լեռներ), Ավստրալիայում[1]։ Ձգվում է Ավստրալիայի արևելյան և հարավարևելյան ափով, Քեյփ Յորք թերակղզուց մինչև Բասսի նեղուց, ավելի քան 3.500 կմ։ Լայնությունը տատանվում է 160-ից 300 կիլոմետրի միջև[2]։ Երբեմն Մեծ Ջրբաժան լեռնաշղթա անունը տարածվում է միայն արևմտյան շղթայի վրա Քվինսլենդում։ Խոշոր կամարաձև բարձրացում է, առաջացած նեոգեն-անթրոպոգենում։ Հիմնականում կազմված է պալեոզոյան, սակավ՝ մեզոզոյան նստվածքներից։ Երկրաբանական տեսակետից համապատասխանում է Թասմանյան պալեոզոյան ծալքավորման մարզին։ Օգտակար հանածոներից կան նավթ և գազ, անագ, բազմամետաղներ, ոսկի, պղինձ, տիտանամագնետիտային և մոնացիտային ավազներ, քարածուխ և այլն։ Հարավային լայնության 28°-ից հյուսիս բաղկացած է մոտ 1000 մ բարձրության զանգվածներից, սարահարթերից ու գոգավորություններից, դեպի հարավ՝ առանձին զանգվածներից մինչև 2230 մ բարձրությամբ (Կոսցյուշկո լեռ)։ Գտնվում է մերձհասարակածային և մերձարևադարձային գոտիներում։ Մեծ Ջրբաժան լեռնաշղթայի արևելյան լանջերից սկիզբ են առնում՝ կարճ, սահանքավոր, ջրառատ գետեր, արևմտյան լանջերից՝ Մուրեյը և Դառլինգը։ Արևելյան լանջերը ծածկված են խոնավտերևաթափ մշտականաչ անտառներով, արևմտյան լանջերը՝ անտառասավաննաներով, սավաննաներով ու քսերոֆիտային թփուտներով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. www.britannica.com
  2. Shaw, John H., Collins Australian Encyclopedia, William Collins Pty Ltd., Sydney, 1984, 0-00-217315-8

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեծ Ջրբաժան լեռնաշղթա» հոդվածին։


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 438