Մալդիվների տնտեսություն
Վիճակագրություն | |
---|---|
ՀՆԱ | $5,33 մլրդ (անվանական, 2018)[1] |
ՀՆԱ-ի աճ | 8,24 % (2014) |
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | $14 571 (անվանական, 2018 |
Գնաճ (ՍԳԻ) | 2,2 ± 0,1 տոկոս[2] |
Հիմնական արտադրություններ | Զբասաշրջություն |
Արտաքին | |
Արտահանվող ապրանքներ | Ձկնեղեն |
Մալդիվների տնտեսություն, աշխարհում 160-րդ է համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) ցուցանիշներով։ Տնտեսության հիմնական ճյուղերն են զբոսաշրջային ծառայությունները (ՀՆԱ-ի 28%-ը) և ձկնորսությունը։ 1990-1993թվականներին՝ արդյունաբերական զգալի վերելքից հետո, իրականացվեց ազատականացում, որն ապահովեց մասնավոր կապիտալի ընդլայնված մասնակցությունը արդյունաբերության մեջ։ Մակրոտնտեսական կայունացման արդյունքում ենթակառուցվածքների զարգացումն իր ազդեցությունն է թողել զբոսաշրջիկների հոսքի ավելացման վրա։
Արտաքին առևտուր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տարածքի յուրահատկությունից ելնելով ամեն ինչ պետք է ներմուծվի[3]։ 2015 թվականին արտահանումն ընդամենը 7,6 տոկոսով ծածկել է ներմուծումը։ Հիմնական մատակարարներն են Սինգապուրը՝ 26.6%, ԱՄԷ՝ 16.5%, Մալայզիան 9.5%, Հնդկաստանը 9.2%, Թաիլանդը 4.7%։ Արտահանում - 125 մլն դոլար (2008 թ.) - ձուկ (70%) և փոստային նամականիշեր։ Հիմնական գնորդներն են Թաիլանդը 34,5%, Մեծ Բրիտանիան 13,8%, Ֆրանսիան 12,2%, Իտալիան 9%, Շրի Լանկան 8,5%։ Ներմուծում - 1,2 մլրդ դոլար (2008 թ.) - նավթամթերք, նավակներ, սննդամթերք, հագուստ, արդյունաբերական և սպառողական ապրանքներ։
ՀՆԱ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մալդիվների ՀՆԱ-ն գնահատվում է մոտ 1,25 միլիարդ ԱՄՆ դոլար (2002 թ.): Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն 2010թ.՝ հաշվարկված գնողունակության պարիտետով՝ 5483 դոլար (ԱՄՀ-ի տվյալներով՝ 109-րդ տեղն աշխարհում)։ Աղքատության մակարդակից ցածր է բնակչության 16%-ը (2008թ.): 2014 թվականին ՀՆԱ-ն կազմել է 5,043 միլիարդ դոլար[4]։
Տարի | Անվանական
ՀՆԱ մլրդ․ դոլար |
Գնորդների
ՀՆԱ հնարավորություններ մլրդ․ դոլար |
Մեկ անձին բաժին ընկնող
ՀՆԱ բնակչություն (դոլար) |
---|---|---|---|
1980 | 0,063 | 0,171 | 1127 |
1985 | 0,134 | 0,357 | 1965 |
1990 | 0,231 | 0,561 | 2652 |
1995 | 0,466 | 0,877 | 3581 |
2000 | 0,801 | 1,416 | 5241 |
2005 | 1,120 | 2,275 | 7746 |
2010 | 2,323 | 3,781 | 11813 |
2011 | 2,455 | 4,195 | 12890 |
2012 | 2,509 | 4,379 | 13234 |
2013 | 2,785 | 4,659 | 13849 |
2014 | 3,056 | 5,043 | 14741 |
Գյուղատնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղատնտեսությունը թույլ է զարգացած։ Սննդի զգալի մասը ներկրվում է։ Տեղական հիմնական մշակաբույսը կոկոսի արմավենին է, աճեցնում են նաև բանան, բանջարեղեն, մրգեր, քաղցր կարտոֆիլ, հացահատիկ։ Մշակության համար պիտանի տարածքը 10%-ից ոչ ավել է, իսկ սա ընդամենը 30 քառ.։ Գյուղատնտեսությունն ուղղված է միայն տեղի բնակչությանը սննդով ապահովելուն։ Մալդիվացիների ավանդական զբաղմունքն է կոկոսի արմավենու մշակումը, որը տալիս է կոպրա, բուսական յուղ և արմավենու տերևներ։ Մշակվում են նաև այլ մշակաբույսեր, ինչպիսիք են տարոն, բրինձը, եգիպտացորենը, կորեկը, քաղցր կարտոֆիլը, կասավան։ Ձկնորսությունը և ձկան վերամշակման արդյունաբերությունը Մալդիվների տնտեսության երկրորդ կարևոր ճյուղն է։ Արտահանվում է հիմնականում թարմ, սառեցված և վերամշակված ձուկ (սկումբրիա, թունա), որը կազմում է ամբողջ արտահանման մինչև 75%-ը։
Արդյունաբերական հատված
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դերձակություն, ձեռագործություն (գորգեր, պարաններ, արհեստներ), հուշանվերներ, մթերքների պահպանում, նավաշինություն։ Ավանդական աշխատանքի տեսակներում հիմնականում զբաղված է կին բնակչությունը։
Ծառայությունների ոլորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Զբոսաշրջությունը տալիս է ՀՆԱ-ի մոտ 20%-ը։ Պետության հարկային եկամուտների ավելի քան 90%-ը գոյանում է ներմուծման տուրքերից և զբոսաշրջության հետ կապված հարկերից։ Մալդիվներ ամեն տարի այցելում են մինչև կես միլիոն զբոսաշրջիկներ։
Մալդիվներում զբոսաշրջությունը սկսեց զարգանալ 1972 թվականի սեպտեմբերին, դրանում ներգրավված էին իտալացի ճանապարհորդության էնտուզիաստ Ժորժ Կորբինը և երկու տեղացի ձեռնարկատերեր, ովքեր առաջին անգամ զբոսաշրջիկներ էին բերել այստեղ (12 հոգուց բաղկացած խումբ)։
Տարի | Արտահանում
մլն դոլար |
Ներմուծում մլն
դոլար |
Առևտուր
հավասարակշռություն մլն դոլար |
Ծածկույթ
ներմուծում արտահանում (%) |
---|---|---|---|---|
2006 | 135,603 | 926,525 | -790,922 | 14,64 % |
2007 | 108,171 | 1096,290 | -988,119 | 9,87 % |
2008 | 126,363 | 1387,509 | -1261,15 | 9,11 % |
2009 | 76,665 | 966,291 | -889,626 | 7,93 % |
2010 | 74,203 | 1095,116 | -1020,91 | 6,78 % |
2011 | 114,882 | 1329,411 | -1214,53 | 8,64 % |
2012 | 161,552 | 1553,979 | -1392,43 | 10,40 % |
2013 | 166,037 | 1728,416 | -1562,38 | 9,61 % |
2014 | 144,655 | 1990,210 | -1845,56 | 7,27 % |
2015 | 143,858 | 1892,713 | -1748,86 | 7,60 % |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
- ↑ «Statistical Yearbook 2016». Statistical Yearbook 2016. 2016. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
- ↑ «World Economic Outlook Database, April 2016». World Economic Outlook Database, April 2016. 2016.