Jump to content

Հրաչիկ Զաքոյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Զաքոյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Հրաչիկ Զաքոյան
Ծնվել է1922
ԾննդավայրՆոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ
Մահացել է2003
Մահվան վայրԳավառ, Հայաստան
ԳերեզմանԳավառ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունՀայաստանի ազգային ագրարային համալսարան
Մասնագիտությունգյուղատնտես, ուսուցիչ և մանկավարժ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Լենինի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան և «Աշխատանքային գերազանցության համար» մեդալ

Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյան (1922, Նոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ - 2003, Գավառ, Հայաստան), հայ, խորհրդային գյուղատնտես և ծխախոտագործ, գյուղատնտեսական արտադրության առաջամարտիկ, ինչպես նաև միջին մասնագիտական կրթության աշխատող։ Հայկական ԽՍՀ Կամոյի անվան շրջանի սովխոզ-տեխնիկումի տնօրեն (1966-1980)։ Սոցիալիստական Աշխատանքի Հերոս (1949)[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանը ծնվել է 1922 թվականին ՀԽՍՀ Նոր Բայազետի շրջանի Նոր Բայազետ քաղաքում (Այժմ Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի Գավառ քաղաք), բանվորի ընտանիքում[2]։ Զաքոյանի ծնողները Արևմտյան Հայաստանի Խնուս քաղաքից հայրենադարձվել են Նոր Բայազետ, որտեղ կոլտնտեսություն հիմնումից հետո սկսել են աշխատել այնտեղ[3]։

Հրաչիկ Զաքոյանն ավարտել է Նոր Բայազետի 7-ամյա միջնակարգ դպրոցը, որից հետո ընդունվել և ավարտել է Նոր Բայազետի մանկավարժական տեխնիկումը[4]։ Ուսման ընթացքում, ամառային արձակուրդների ժամանակ Զաքոյանը աշխատել է Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում՝ զբաղվելով բանջարաբուծությամբ և օգնելով կոմբայնավարներին[3][5]։ 1936 թվականին նա անդամակցել է ՀԼԿԵՄ-ին, իսկ հետագայում եղել է ՀԼԿԵՄ-ի կոմերիտական կազմակերպության քարտուղար[3]։ 1940 թվականին կոլտնտեսությունում որոշում կայացվեց սկսել ծխախոտի աճեցում, և Զաքոյանը նշանակվեց կոլտնտեսության ծխախոտի օղակի պատասխանատու։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) գործողությունների մեկնարկից մեկ տարի անց Զաքոյանը զորակոչվել է Կարմիր բանակ, սակայն շուտով զորացրվել է և վերադարձել կոլտնտեսություն[6]։ Զաքոյանի օղակը, որը բաղկացած էր 12-13 աշխատավորներից կարճ ժամանակահատվածում յուրացրել է ծխախոտի մշակության ագրոարդյունաբերական հիմքերը[4]։ Զաքոյանի ղեկավարությամբ կոլտնտեսությունում սկսվել է սեփական տնկարաններում բարձրորակ ծխախոտի տնկիների աճեցում։ Ագրոարդյունաբերական միջոցառումների հետևողական կիրառման արդյունքում, կարճ ժամանակահատվածում ավարտելով տնկարկների տնկումը, օղակին հաջողվել է հասնել բարձր արդյունքների[7]։ 1943 թվականին յուրաքանչյուր հեկտարից ստացվել է ծխախոտի 13 ցենտներ, ինչի համար էլ բարձր բերքի երիտասարդական օղակի պատասխանատու Զաքոյանը պարգևատրվել է ՀԼԿԵՄ Կենտկոմի պատվոգրով։ 1945 թվականին Զաքոյանը անդամակցել է ԽՄԿԿ-ին(Բ)/ԽՄԿԿ-ին։ Նույն տարում բերքը հեկտարից հասցվել է 19 ցենտների, Զաքոյանը պարգևատրվել է «Գերազանց աշխատանքի համար» մեդալով[3]։ 1948 թվականին 3 հա օղակի տարածությունից ստացվել է «Տիկ-կուլակ» տեսակի 25,1 ցենտներ ծխախոտ, ինչը Հայկական ԽՍՀ-ում ամենաբարձր արդյունքն էր[8]։

1949 թվականի ապրիլի 16-ի ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի Նախագահության հրամանագրով՝ սժիի, բամբակի և ծխախոտի բարձր բերք ստանալու համար գյուղատնտեսական արտադրանքի բոլոր տեսակների, կոլտնտեսությունների պարտադիր մատակարարումների և պայմանագրերի կատարման ժամանակ, ՄՏՍ-ի նատուրոպլատները 1948 թվականին և բոլոր մշակաբույսերի սերմերով ապահովվածության համար՝ գարնանային սեվայի լիակատար կարիքի չափով 1949 թվականին Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանին շնորհվել Է «Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի» կոչում[9]։

Առանց աշխատանքային գործունեությունից կտրվելու Հրաչիկ Զաքոյանը բարձրագույն կրթություն է ստացել Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտի ագրոնոմիական ֆակուլտետում[10]։ 1949 թվականին Զաքոյանն անցել է «Սամսուն» տեսակի ծխախոտի մշակմանը և յուրաքանչյուր հեկտարից ստացել 37 ցենտների բերք, ստացված բերքի ցողունը գերազանցել է 1,5 մետրը[3]։ 1950 թվականին, տնկելով այգու երկու կողմերում, Զաքոյանին հաջողվել է ծխախոտի բերքը հեկտարից հասցնել 45,17 ցենտների, ինչի համար 1951 թվականին պարգևատրվել է Լենինի երկրորդ շքանշանով[8]։ 1951 թվականից Զաքոյանը Նոր Բայազետի Հովհաննես Սարուխանյանի անվան միջնակարգ դպրոցի պիոներական շարքի ջոկատավարն էր[11]։ Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում աշակերտները զբաղվել են ցորենի և ծխախոտի բերքահավաքով[5], զբաղվել կոլտնտեսության ֆերմայում անասնապահությամբ[11]։ Նոր Բայազետի տարածքում աշակերտներն աճեցրել են լոլիկ, որը նախկինում չի աճեցվել Նոր Բայազետի տարածքում։ Զաքոյանի նախաձեռնությամբ դպրոցում կազմակերպվեց մոդելիզմի խմբակ, որի պարապմունքներին աշակերտները պատրաստում էին մոլորակներ և առագաստանավեր[11]։ Զաքոյանի ղեկավարած պիոներների ջոկատը Երևանում և Մոսկվայում մասնակցել է տարբեր միջոցառումների[12]։ 1956 թվականին Զաքոյանը հրատարակել է գրքույկ, որում ներկայացրել է պիոներական ջոկատի աշխատանքի արդյունքները[13]։

1958 թվականին ՀԽՍՀ Նոր Բայազետի շրջանի Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլխոզի հիման վրա կազմակերպվեց կաթնային-անասնաբուծական սովխոզ և Հրաչիկ Զաքոյանը դարձավ սովխոզի ագրոնոմ՝ օգնելով աշխատողներին ցորենի, կարտոֆիլի, սիլոսի մշակաբույսերի և ծխախոտի աճեցման հարցերում[14]։ 1961-1964 թվականներին Զաքոյանը եղել է սովխոզի կուսակցական կազմակերպության քարտուղարը, իսկ 1964-1966 թվականներին՝ գլխավոր ագրոնոմ[10], եղել է նաև Բատիկյանի անվան կոլխոզի սկզբնական կուսակցական կազմակերպության վարչության անդամ և բյուրոյի անդամ[15]։ 1966-1980 թվականներին եղել է Հայկական ԽՍՀ Կամոյի անվան շրջանի սովխոզ-տեխնիկումի տնօրեն։ 1980 թվականին Զաքոյանը նշանակվել է Կամոյի անվան Հացթուխող ձեռնարկության տնօրեն։ 1988 թվականին անցել է թոշակի[10]։

Հրաչիկ Զաքոյանը նույնպես զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ։ Նա եղել է Նոր Բայազետի քաղաքային խորհրդի պատգամավոր[15]։

Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանը մահացել է 2003 թվականին Գավառ քաղաքում։ Թաղված է քաղաքի գերեզմանատանը[16]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Лица, удостоенные почётных званий СССР. Герои Социалистического Труда // Армянская советская энциклопедия / В. А. Амбарцумян. — Ер., 1987. — Т. 13. Советская Армения. — С. 666. — 688 с.
  2. ↑ Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 199
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Касарджян, Карагёзян, 1950, էջ 7
  4. ↑ 4,0 4,1 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 200
  5. ↑ 5,0 5,1 Борин, 1958, էջ 3
  6. ↑ 6,0 6,1 Борин, 1958, էջ 4
  7. ↑ Касарджян, Карагёзян, 1950, էջ 6
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 201
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3  Հրաչիկ Զաքոյան «Երկրի հերոսներ» կայքում
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 «Закоян Рачик Амаякович». Национальный аграрный университет Армении. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 21-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Борин, 1958, էջ 5
  12. ↑ Борин, 1958, էջ 5—6
  13. ↑ Закоян Р. А. Только так! (Отряд 5-го класса Нор-Баязетской школы). — М.: Молодая гвардия, 1956. — 54 с.
  14. ↑ Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 202
  15. ↑ 15,0 15,1 Герои Социалистического Труда Армении, 1960, էջ 202—203
  16. ↑ «Рачик Амаякович Закоян». hush.am. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 21-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Саакян В. М., Геворкян В. А. Закоян Рачик Амаякович // Герои Социалистического Труда Армении = Հայաստանի սոցիալիստական աշխատանքի հերոսները. — Ер.: Айпетрат, 1960. — С. 199—203. — 325 с.
  • Борин А. Пионервожатый из Нор-Баязета // Юный техник. — 1958. — № 3. — С. 3—7.
  • Касарджян О. К., Карагёзян Г. А. Герои Социалистического Труда табаководства Армянской ССР = Հայկական ՍՍՌ-ի ծխախոտագործության սոցիալիստական աշխատանքի հերոսները. — Ер.: Айпетрат, 1950. — 40 с.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հրաչիկ_Զաքոյան&oldid=9783472» էջից