Jump to content

Հարություն Մկրտչյան (ԽՍՀՄ հերոս)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մկրտչյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հարություն Մկրտչյան (այլ կիրառումներ)
Հարություն Մկրտչյան
հոկտեմբերի 14, 1922(1922-10-14) - 2002
ԾննդավայրՆերքին Ղանլիջա, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ[1]
Մահվան վայրՋրառատ, Արմավիրի մարզ, Հայաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Զորատեսակհետևազոր
Կոչումավագ սերժանտ[1]
Մարտեր/
պատերազմներ
Հայրենական մեծ պատերազմ[1]
ԿրթությունՀայաստանի ազգային ագրարային համալսարան (1953)[1]
Պարգևներ
Խորհրդային Միության հերոս
Լենինի շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան Կարմիր Աստղի շքանշան «Խիզախության համար» մեդալ (ԽՍՀՄ) «Բեռլինի գրավման համար» մեդալ և «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ

Հարություն Ռուբենի Մկրտչյան (հոկտեմբերի 14, 1922(1922-10-14), Ներքին Ղանլիջա, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ[1] - 2002, Ջրառատ, Արմավիրի մարզ, Հայաստան), Խորհրդային Միության հերոս (մարտի 24, 1945), ավագ սերժանտ։ Խորհրդային Միության հերոս[2]։ Ապրել է Էջմիածնի շրջանի Ջրառատ գյուղում։ Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 1942 թվականից (1943 թվականից՝ 89-րդ հայկական Թամանյան դիվիզիայի կազմում)։ Աչքի է ընկել Օրջոնիկիձեի, Նովոռոսիյսկի ուղղությամբ մղված մարտերում։ Հերոսի կոչմանն արժանացել է Ղրիմի ազատագրման ժամանակ ցուցաբերած սխրագործության համար։ Մասնակցել է նաև Լեհաստանի ազատագրմանը, Օդերի անցմանը, Ֆրանկֆուրտի և Բեռլինի գրավմանը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարություն Մկրտչյանը ծնվել է 1922 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Ախուրյանի շրջանի Վահրամաբերդ գյուղում։ 1941 թվականին ավարտել է Լենինական երկաթուղային տեխնիկումը։ Լենինականի Քաղաքային զինկոմիսարիատի կողմից 1942 թվականի հունվարի 20-ին զորակոչվել է խորհրդային բանակ։ Դեսանտային Մկրտչյանը մասնակցել է Մոզդոկի շրջանի մարտերին։ Օրջոնիկիձեի շրջանում մղած մարտերի համար պագևատրվել է «Արիության համար» մեդալով։ Նովորոսիյսկի ուղղությամբ մղած մարտերի համար պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով։ 1944 թվականի փետրվարի 4-ին Կերչի համար մղված մարտերում ոչնչացրել է հակառակորդի գնդացրորդներին, լռեցրել կրակակետը, ինչի համար պարգևատրվել է Կարմիր դրոշի շքանշանով։ 1944 թվականի մայիսին Գորնայա բարձունքի մոտ (Սևաստոպոլ քաղաքի մոտ) Մկրտչյանի ջոկը ոչնչացրել է հակառակորդի դզօտը, իսկ մայիսի 12-ի մարտում` 40 զինվոր։ Գորնայա բարձունքի գրավման և Սևաստոպոլի ազատագրման համար մարտերում ցուցաբերած արիության և հերոսության համար ավտոմատավորների ջոկի (526-րդ Հրաձգային գունդ, 89-րդ Հրաձգային դիվիզիա, Առանձին Առափնյա բանակ, 4-րդ Ուկրաինական ռազմաճակատ) հրամանատար, գվարդիայի ավագ սերժանտ Հ. Ռ. Մկրտչյանին ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի Նախարարի 1945 թվականի մարտի 24-ի հրամանագրով շնորհվել է Խորհրդային Միության հերոսի կոչում, պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով և «Ոսկե աստղ» մեդալով։ Մասնակցել է Լեհաստանի ազատագրմանը, Օդերի գետանցմանը, Օդերի Ֆրանկֆուրտի և Բեռլինի գրավմանը։ 1945 թվականի փետրվարի 6-ին Օդերի շրջանում վիրավորվել է։ Զորացրվել է 1945 թվական։ 1952 թվականին ավարտել է Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտը։ Աշխատել է Էջմիածնի ավտոգրասենյակի պետ, Դօսաֆի Էջմիածնի շրջկոմի նախագահ։ Եղել է պահեստազորի ինժեներ-մայոր[3]։ Մահացել է 2002 թվականի մարտի 11-ին։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Խորհրդային Միության հերոս (24.03.1945)
  • Կարմիր դրոշի շքանշան (6.11.1943)
  • Լենինի շքանշան (24.03.1945)
  • Կարմիր Աստղի շքանշան (2.05.1944)
  • Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան (11.03.1985)
  • Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան (16.05.1945)
  • ԽՍՀՄ «Արիության համար» մեդալ (15.02.1943)
  • «Վարշավայի ազատագրման համար» մեդալ
  • «Բեռլինի գրավման համար» մեդալ

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.
  • Амирханян М. Д. Армяне — Герои Советского Союза. — Ер., 2005. — ISBN 99930-4-342-7.

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.)Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 643.
  2. «Мкртчян Арутюн Рубенович». www.warheroes.ru. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 8-ին.
  3. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 643