Կնոջ ուղեղ (գիրք)
| Հեղինակ | Louann Brizendine  | |
|---|---|---|
| Թողարկման ամսաթիվ | 2006 | |
Կնոջ ուղեղ, ամերիկացի նյարդահոգեբուժ Լուան Բրիզենդայնի կողմից 2006 թվականին գրված գիրք է։ Գրքի հիմնական թեզն այն է, որ հորմոնալ տարբերությունների պատճառով, կանանց վարքագիծը հիմնականում տարբերվում է տղամարդկանց վարքագծից։ Բրիզենդինն ասում է, որ կանանց ուղեղի վրա ազդում են նաև էստրոգենը, պրոգեստերոնը, տեստոստերոնը, օքսիտոցինը, նեյրոհաղորդիչները (դոպամին, սերոտոնին), և որ ուղեղի ճարտարապետության մեջ կան տարբերություններ (նախաճակատային ծառի կեղեվ, հիպոթալամուս, ամիգդալա), որոնք կարգավորում են այդպիսի հորմոններն ու նեյրոհաղորդիչները։
Կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կնոջ ուղեղ գիրքը բաղկացած է յոթ գլուխներից, որոնցից յուրաքանչյուրը կենտրոնանում է կնոջ կյանքի որոշակի մասի վրա, ինչպիսիք են սեռական հասունությունը, մայրությունը և դաշտանադադարը, կամ կնոջ հուզական կյանքի որոշակի ասպեկտ, ինչպես նաև զգացմունքները, սերը, վստահությունը և սեքսը։ Գրքում ներառված են նաև երեք հավելվածներ, որոնք վերաբերում են հորմոնալ թերապիային, հետծննդյան դեպրեսիային և սեռական կողմնորոշմանը։
Ընդունելություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գիրքը լավ է վաճառվել, բայց ստացել է ոչ միանշանակ արձագանքներ, քանի որ մի շարք լրագրողներ, գիտահանրամատչելի հոդվածների հեղինակներ և գիտնականներ կասկածի տակ են դրել որոշ նյութերի հավաստիությունը։
Գրքի բովանդակությանն աջակցող հեղինակների թվում են՝
- Վաշինգտոն փոստից Դեբորա Թանենը[1]։ Թանենը գրում է. ամբողջ գրքի ընթացքում ես սովորել եմ սոցիալական վարքի կենսաբանական բացատրությունները, որոնք ես դիտել և գրել եմ։ Նույն իմաստով նա ավելացնում է. մարդաբաններն ու լեզվաբանները, ովքեր ուսումնասիրել են երեխաներին խաղերի ընթացքում, նշել են, որ աղջիկները գաղտնիքներ պատմելով կապեր են ստեղծում։ Եվ այստեղ Բրիզենդայնը գտնում է կենսաբանական պատճառ։ Իդեալում, ընթերցողները պետք է ծանոթանան այս ոչ տեխնիկական գրքում հավաքված դեպքերի ուսումնասիրություններին, հետազոտության արդյունքներին և գիտական վարկածներին և ուրիշներին հարցեր տալով հետաքրքրվեն դրանցից մի քանիսով, հաշվի առնելով, որ հորմոններն ու ուղեղի կառուցվածքը դեր են խաղում գենդերային տարբերությունների մեջ, բայց դա դեռ ամենը չէ։
- Մայր Բնություն գրքի հեղինակ Սառա Հրդին,
- Լրագրող և Զգացմունքային հետախուզություն գրքի հեղինակ Դանիել Գոլեման։
Գրքի բովանդակությունը քննադատած հեղինակներից են՝
- Էվան Բալաբան, Մաքգիլի համալսարանի հոգեբանության պրոֆեսոր[2], Եվ Ռեբեկա Ջորդան-Յանգը Բնություն ակնարկում[3],
- Կորդելիա Ֆայնն իր գենդերային պատրանքներ գրքում[4],
- Բենջամին Ռեդֆորդ[5],
- Ռոբին Մարանց Հենիգ Նյու Յորք Թայմսից[6],
- Մարկ Լիբերմանը իր բլոգում մի շարք հոդվածներում[7]։
2006 թվականին Բրիզենդայնը արժանացել է Բեքի մրցանակի՝ ունեցած նշանակալի ավանդի համար[8]։ Մրցանակը շնորհվել է կանանց ուղեղի աշխատանքում թույլ տված սխալների համար, համեմատելով մեկ օրվա ընթացքում կանանց եւ տղամարդկանց գործածած բառերի քանակը։ Թվերը վերցված են ինքնօգնության գուրուի գրքից և ապացուցվել են, որ սխալ են[9]։
Այլ լրատվամիջոցներում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2017 թվականին կնոջ ուղեղը էկրանավորվել է որպես համանուն ռոմանտիկ կատակերգություն։ Բրիզենդինը ոգեշնչված էր ֆիլմի գլխավոր հերոսուհու համար[10]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 'A Brain of One's Own'. The Washington Post August 20, 2006.
- ↑ «Evan Balaban». Department of Psychology (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
- ↑ Young, Rebecca M.; Balaban, Evan (2006 թ․ հոկտեմբերի 12). «Psychoneuroindoctrinology». Nature. Nature Publishing Group. 443 (7112): 634. Bibcode:2006Natur.443..634Y. doi:10.1038/443634a. Pdf.
- Evan Balaban and Rebecca M. Young called The Female Brain a "melodrama" "riddled with scientific errors" and "fail[ing] to meet even the most basic standards of scientific accuracy and balance" and that "human sex differences are elevated almost to the point of creating different species, yet virtually all differences in brain structure, and most differences in behaviour, are characterized by small average differences and a great deal of male–female overlap at the individual level".
- ↑ Fine, Cordelia (2010). Delusions of Gender: How Our Minds, Society, and Neurosexism Create Difference. W. W. Norton & Company, 2010.
- ↑ How different are male and female brains? (from Wayback Machine)
- ↑ Henig, Robin Marantz (2006 թ․ սեպտեմբերի 10). «How Women Think (Published 2006)». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ Liberman, Mark (2006 թ․ սեպտեմբերի 17). «David Brooks, Neuroendocrinologist». upenn.edu/~myl/languagelog. Mark Liberman. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 19-ին.
- List of Liberman's other posts on Louann Brizendine's The Female Brain at bottom of web page.
- ↑ 2006 Becky Award
- ↑ "The Language of Eve Արխիվացված 2007-07-06 Wayback Machine", Geoffrey Nunberg, January 3, 2007
- ↑ Roznovsky, Nicholas (2017 թ․ հունիսի 27). «'The Female Brain' movie premieres in Los Angeles». UCSF Psychiatry News. UCSF Department of Psychiatry. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 5-ին.