Կիրառական արվեստի թանգարան (Դրեզդեն)

Կիրառական արվեստի թանգարան
Տեսակ	դեկորատիվ արվեստների թանգարան
Երկիր	Գերմանիա
Տեղագրություն	Դրեզդեն
Մասն է	Դրեզդենի պետական գեղարվեստական հավաքածու
Հասցե	01326Pillnitz Castle?
Հիմնադրվել է	1876
Կայք	kunstgewerbemuseum.skd.museum

Կիրառական արվեստի թանգարան Դրեզդենում (գերմ.՝ Kunstgewerbemuseum), համարվում է սաքսոնյան կուրֆյուրստներին և թագավորներին պատկանող տնային կահույքի և գեղարվեստական արհեստագործական առարկաների հավաքածու Դրեզդենում։ Մշտական ցուցահանդեսը գտնվում է Պիլնիցայի «Պալատը ջրի մոտ» (գերմ.՝ Wasserpalais) և «Լեռնային պալատ» (գերմ.՝ Bergpalais) երկու պատմական շինություններում։ 1947 թվականից թանգարանը կազմում է Դրեզդենի արվեստի պետական հավաքածուի մի մասը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանի հիմնադրումը կապվում է 19-րդ դարի երկրորդ կեսին սկսված գեղարվեստական արհեստների ակտիվիստական շարժման հետ։ Դրեզդենում, ինչպես և եվրոպական այլ քաղաքներում, ակտիվ քննարկումներ էին ընթանում կիրառական արվեստներում ճաշակների անկման վերաբերյալ։ Եվրոպայում ակտիվորեն ստեղծվեցին ուսումնական հաստատություններ և թանգարաններ` արհեստի և արդյունագործական արտադրանքի «նմուշներ» և ուսումնական նյութեր ներկայացնելու նպատակով։ Կիրառական արվեստի թանգարաններ բացվեցին Լոնդոնում, Վիեննայում և Բեռլինում, 1876 թվականին՝ Դրեզդենում։ Այստեղ էին հանձնվում ձևի և ճաշակի չափանիշներին համապատասխանող նմուշները, ինչպես նաև արհեստագործական և տեխնոլոգիական միջոցները։ Մանկավարժական կողմնորոշում ունեցող հաստատության հիման վրա ստեղծված արվեստի թանգարանի ղեկավարն էր պրոֆեսոր Կարլ Բերլինգը (1857-1940)։ 1914 թվականին նա դարձավ թանգարանի առաջին անկախ տնօրենը, որը պաշտոնապես առանձնացված էր արհեստագործական դպրոցից։ 1940 թվականին թանգարանային ֆոնդերը տարհանվեցին օդային հարձակման վտանգի պատճառով։ Պատերազմի ընթացքում կորել է ավելի քան 13000 ցուցանմուշ, հատկապես Արևելյան Ասիայի հավաքածուն և գոբելենի հավաքածուն։

Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1963 թվականից ի վեր թանգարանը գտնվում է Պիլնիցայում (Վետտինների նախկին ամառանոցը, որը ձեռք է բերվել 1664 թվականին)։ Հիմնական ցուցանմուշները տարբեր դարաշրջանների պատմական և կենցաղային իրեր են, այդ թվում` «վերածննդի», «բարոկկոյի», «ռոկոկոյի», «կլասիցիզմի» և «բիդերմայերի»` տեքստիլից, թանկարժեք մետաղներից, փայտից, կերամիկայից և ապակուց պատրաստված ապրանքներ։ Դրանց թվում են արարողակարգային հագուստներ, ոսկեզօծ գահեր, արծաթե և լաքապատ կահույք, երաժշտական գործիքներ։ Այսօր այստեղ պահվում են նաև ԳԴՀ-ի ժամանակների դիզայնի իրեր։ Վերջին տարիներին թանգարանը ձեռք է բերել այնպիսի ժամանակակից միջազգային դիզայներների աշխատանքներ, ինչպիսիք են Պիերո Ֆորնազետտին, Շիրո Կուրամատան, Ռոն Արադը, Դեյլ Չիհուլին։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Jens-Uwe Sommerschuh „Vom Schönsten das Beste. Die Staatlichen Kunstsammlungen Dresden“ . Hatje Cantz Verlag, Ostfildern 2010, ISBN 978-3-7757-2457-9
Staatliche Kunstsammlungen Dresden (Hrsg.): Dresdener Kunstblätter. Kunstgewerbemuseum. 58. Jg., Heft 3, Dresden 2014.
Staatliche Kunstsammlungen Dresden (Hrsg.): Vom Schenken und Sammeln. 125 Jahre Kunstgewerbemuseum Dresden. Dresden 2001.
Wolfgang Rother: Die Kunstgewerbeschule und das Kunstgewerbemuseum in Dresden: Ein Bauwerk zwischen Späthistorismus und Moderne. Dresden 1999.
Staatliche Kunstsammlungen Dresden (Hrsg.): Das Kunstgewerbemuseum Dresden. Von der Vorbildersammlung zum Museum 1876–1907. Dresden 1998.
Staatliche Kunstsammlungen Dresden (Hrsg.): Kunstgewerbemuseum Dresden. Meisterwerke des 18. Und 19. Jahrhunderts. Dresden 1996.