Jump to content

Կարել Սաբինա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կարել Սաբինա
չեխ․՝ Karel Sabina
Ծնվել էդեկտեմբերի 29, 1813(1813-12-29)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՊրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[3][4][5]
Վախճանվել էնոյեմբերի 9, 1877(1877-11-09)[3][4][5][…] (63 տարեկան)
Վախճանի վայրՊրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5]
ԳերեզմանՕլշանի գերեզմանատուն[6]
Գրական անունArian Želinský[3], Leo Blass[3] և Robert Grün[3]
Մասնագիտությունթարգմանիչ, լրագրող, դրամատուրգ, լիբրետիստ, բանաստեղծ, գրական քննադատ, գրող, փիլիսոփա, քաղաքական գործիչ, դրամատուրգ և հրապարակախոս
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն և  Բոհեմիա
ԱնդամակցությունՍերբիայի գիտության և արվեստի ակադեմիա և Repeal?
 Karel Sabina Վիքիպահեստում

Կարել Սաբինա (չեխ․՝ Karel Sabina, կեղծանունները՝ Arian Želinský, Leo Blass, դեկտեմբերի 29, 1813(1813-12-29)[1][2][3][…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[3][4][5] - նոյեմբերի 9, 1877(1877-11-09)[3][4][5][…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5]), չեխ գրող, հրատարակիչ, դեմոկրատ, գրաքննադատ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարել Սաբինան ծնվել է 1813 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Պրահայում։ Մեծացել է աղքատության մեջ որմնադրի ու լվացարարի ընտանիքում։ Հետագայում նա հայտարարել է, որ ինքը լեհ ազնվականի ապօրինի զավակ է։ Սովորել է փիլիսոփայություն ու իրավունք, բայց այդպես էլ չի ավարտել ուսումը։

1848 թվականին եղել է չեխ արմատական դեմոկրատների առաջնորդներից մեկը, մասնակցել է մարտյան շարժմանը։ 1849 թվականին պետական դավաճանության մեղադրանքով ձերբակալվել է[7] ու 1851 թվականին 24 այլ անձանց հետ դատապարտվել է մահապատժի։ Սակայն կայսեր հրամանով մահապատիժը փոխարինվել է 18 տարվա ազատազրկմամբ։ 1857 թվականին Կարել Սաբինան ներում է ստացել մայիսի 8-ի համաներմամբ ու վերադարձել Պրահա։

Ողջ կյանքի ընթացքում ենթարկվել է քննադատական հետապնդումների։ Դեռ 1840-ական թվականների սկզբին Կարել Սաբինան գրել էր «Հուսյաններ» վեպը. գրաքննադատները 5 անգամ պահանջել են վերամշակել այն և հրատարակության թույլատրել են միայն առանձին պատմվածքների բաժանելուց հետո («Obrazy z XV а XVI stolètí», Պրահա, 1854

Կարել Սաբինան մահացել է 1877 թվականի նոյեմբերի 7-ին Պրահայում ծայրահեղ աղքատության մեջ. նրա մահվան պատճառը եղել է ընդհանուր հյուծումը[8]։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քնարերգություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Básně (1841)
  • Obrazy ze 14. a 15. věku (1844)
  • Povídky, pověsti, obrazy a novely (1845)
  • Hrobník(1837)
  • Vesničané (1847)
  • Jen tři léta! (1860)
  • Na poušti (1863)
  • Oživené hroby (1870) — jakýsi vězeňský deník, silné autobiografické prvky
  • Morana čili Svět a jeho nicoty (1874)
  • Předbřeznoví revoluční bouřliváci v Rakousku (1879)
  • Hedvika
  • Blouznění
  • Věčný ženich
  • Upomínka na K. H. Máchu
  • Černá růže
  • Inzerát (1866)
  • Maloměstské klepny
  • Šašek Jiřího z Poděbrad
  • Prodaná nevěsta
  • Braniboři v Čechách
  • Studna (V studni)
  • Starý ženich
  • Duchovní komunismus (1861)
  • Úvod povahopisný

Այլ ստեղծագործություններ.

  • «Basnie» (1844),
  • «Powidky, powiosti a nowellý» (1845),
  • «Napoleon Buonaparte» (1848),
  • «Jarosława» (1859),
  • «Wieczny ženich» (1858—1863),
  • «Hrobnik», նովել (3 հրատ., 1862),
  • «Jen trzi leta» (1860),
  • «Blouznieni» (1857),
  • «Diejepis literatury czeskoslowanske» (1860—1864),
  • «Duchowni Romunismus» (1861).

Leo Blass С. կեղծանունով հրատարակել է «Das Theater und Drama in Böhmen bis zum Anfange des XIX Jahrh.» (Պրահա, 1877)։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Slavomir Ravik։ Karel Sabina (portrét konfidenta). Prag 1992.
  • Emil Schneider։ Politische, religiöse und soziale Fragen bei Karel Havlicek, Karel Sabina und Svatopluk Čech. Prag 1938.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Česká divadelní encyklopedie
  6. BillionGraves — 2011.
  7. «1849». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
  8. «Karel Sabina». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 6-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարել Սաբինա» հոդվածին։