Լուցիոս Կվինկտիոս Ցինցինատոս
| Լուցիոս Կվինկտիոս Ցինցինատոս լատին․՝ Lucius Quinctius Cincinnatus | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ենթդ․ մոտ մ. թ. ա. 519[1] |
| Մահացել է | Մ.թ.ա. 430-ականներ |
| Մահվան վայր | Հռոմեական Հանրապետություն |
| Քաղաքացիություն | Հին Հռոմ |
| Մասնագիտություն | ագարակապան, Հին հռոմեական քաղաքական գործիչ և Հին հռոմեական զինվորական անձնակազմ |
| Ամուսին | Racilia? |
| Ծնողներ | հայր՝ Quinctius?[1], մայր՝ անհայտ |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Roman dictator?, հինհռոմեացի սենատոր, Roman dictator? և կոնսուլ |
| Երեխաներ | Lucius Quinctius Cincinnatus?[1][1], Titus Quinctius Poenus Cincinnatus?[1][1], Caeso Quinctius?[2][1][1] և Quintus Quinctius Cincinnatus?[1][1] |
 Cincinnatus Վիքիպահեստում | |
Լուցիոս Կվինկտիոս Ցինցինատոս (լատին․՝ Lucius Quinctius Cincinnatus),(ենթդ․ մոտ մ. թ. ա. 519[1] - Մ.թ.ա. 430-ականներ, Հռոմեական Հանրապետություն) , մ․թ․ա․ 460 թվականին հին հռոմեական պատրիկների զորահրամանատար, մ․թ․ա․ 460 թվականին հյուպատոս (կամ հյուպատոս-սուֆեկտ), երկու անգամ եղել է դիկտատոր (մ․թ․ա․ 458 և 439 թվականներին)։ Հռոմեացիների շրջանում համարվել է Հռոմեական հանրապետության վաղ շրջանի հերոսներից մեկը, առաքինության և պարզության օրինակ։ Եղել է մշտական ընդդիմություն պլեբեյների նկատմամբ, դիմադրել է Տերենտիլիա Արսայի առաջարկին՝ կազմել օրենքների գրավոր օրենսգիրքը, որը հավասարեցնում է պատրիկների և պլեբեյների իրավունքները։ Ցինցինատոսն ապրել է համեստ պայմաններում, աշխատել է իր փոքրիկ առանձնատանը։ Կիսալեգենդար կերպարի պատճառով նրա կյանքի մասին տեղեկությունն այնքան խեղաթյուրված է, որ դժվար է իմանալ նրա իրական ճակատագրի մասին։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դիկտատոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին անգամ Ցինցինատոսը նշանակվել է դիկտատոր, երբ արևելքից և հարավ-արևելքից վոլսկների էկվերի ցեղը սկսել է սպառնալ Հռոմին՝ շրջապատելով Հռոմեական բանակը Ալգիդայի լեռներում։ Հռոմի սենատը Ցինցինատոսին թույլ է տվել զբաղեցնել բռնապետի պաշտոնը՝ քաղաքը փրկելու համար։
Ըստ հռոմեական բռնակալների (Տիտու Լիբիա և այլն), Ցինցինատոսն այդ ժամանակ զբաղվում էր հողագործությամբ և գիտեր, որ իր հեռանալը կարող էր սովի պատճառ հանդիսանալ, եթե նրա բացակայության դեպքում երկիրը անսասան մնար։ Այնուամենայնիվ, նա համաձայնեց և 6 օր անց Ալգիդայի լեռների մոտ ջարդեց էկվովերին ու վոլսկներին։ Տասնչորս օր անց նա կրկին սկսեց գյուղական աշխատանքով զբաղվել։ Ճգնաժամի ավարտից հետո նրա անհապաղ հրաժարականը և իշխանությունից հրաժարվելը հաճախ ներկայացվում էին որպես լավ ղեկավարության, հանրային բարիքի, քաղաքացիական առաքինության և համեստության օրինակ։
Երկրորդ անգամ նա դիկտատոր է դարձել մ. թ. ա. 439 թվականին՝ պլեբեյների ապստամբությունը ճնշելու համար։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շնորհիվ անտիկ մատենագիր Տիտա Լիբիայի փախուստի gրության[3], հայտնի է Ցինցինատոսի կնոջ անունը[4].
Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցինցինատոսի պատկերը հանդիպվում է ժամանակակից արվեստում, որպես համեստության նկարազարդում։ Մասնավորապես, Էրմիտաժում գտնվող Տիեպոլոյի նկարի վրա նա պատկերված է գյուղացու հագուստով, գութով ու եղանով։ Իսկ նրա կալվածքում գտնվող հռոմեական զինվորները նրան հանձնում են իշխանության գերարտոնությունները՝ թուրը և գավազանը։
Ցինցինատի անունը կրում է Վլադիմիր Նաբոկովի «Մահապատժի հրավեր» վեպի գլխավոր հերոսը։
Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցինցինատոսի պատվին անվանակոչվել են Իտալիայի Չինչինատո քաղաքը։ Ցինցինատի շքանշանը նույնպես կոչվել է Ցինցինատոսի պատվին։ Օհայո նահանգում գտնվող Ցինցինատի քաղաքը նույնպես կրում է նրա անվանումը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Digital Prosopography of the Roman Republic
- ↑ Любкер Ф. Quintii (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1141—1142.
- ↑ Тит Ливий. История Рима от основания Города, III, 26 (9);
- ↑ Мюнцер, Фридрих. Racilius 2 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). — 1914. — Bd. I A, 1. — Sp. 30.
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Цинциннат Луций Квинкций». БСЭ, 3 издание
- "Cincinnatus, Lucius Quinctius." Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite (2007)