Էդգար Կրան

Էդգար Կրան
Ծնվել է	հոկտեմբերի 1, 1894(1894-10-01) Լաիուսե, Յիգևա, Յիգևամաա, Էստոնիա
Մահացել է	մարտի 6, 1961(1961-03-06) (66 տարեկան) Ռոքվիլ, Մերիլենդ, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն,  Էստոնիա և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս
Ալմա մատեր	Դորպատի կայսերական համալսարան և Գյոթինգենի համալսարան
Գիտական ղեկավար	Ռիխարդ Կուրանտ և Մաքս Բոռն

Էդգար Կրան (էստ․՝ Edgar Krahn, հոկտեմբերի 1, 1894(1894-10-01), Լաիուսե, Յիգևա, Յիգևամաա, Էստոնիա - մարտի 6, 1961(1961-03-06), Ռոքվիլ, Մերիլենդ, ԱՄՆ)՝ էստոնացի մաթեմատիկոս։

Կենսագրություն

Էդգար Կրանը ծնվել է 1894 թվականին Սոտագա գյուղում (այժմ՝ Յիգևամաայի Լաիուսե ավան), գործակատարի ընտանիքում։ Նրա ծնողներն ունեցել են էստոնա-գերմանական բալթյան ծագում։ 1912 թվականին ավարտել է Դերպտի (Տարտուի) միջնակարգ դպրոցը, այնուհետև մաթեմատիկա և ֆիզիկա է ուսանել Դորպատի համալսարանում։ 1918 թվականին ավարտել է համալսարանը և որպես ուսուցիչ աշխատել Դերպտում և Ռևելեում (Տալլին)։ 1922 թվականի ձմեռային կիսամյակից սովորել է Գյոթինգենի համալսարանում, որտեղ 1926 թվականին Ռիխարդ Կուրանտի ղեկավարությամբ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն (Über Minimaleigenschaften der Kugel in drei und mehr Dimensionen): Հերման Յաակսոնից (1891-1964 թթ.) հետո Կրանը երկրորդ էստոնացին է, որը ստացել է մաթեմատիկայի դոկտորի գիտական աստիճան։ Դերպտում Կրանը դարձել է պրոֆեսոր։ 1940-ական թվականներին Գյոթինգենում աշխատել է Աէրոդինամիկ հետազոտությունների ինստիտուտում, որտեղ նա (ինչպես հետագայում Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում) հիդրոմեխանիկայի բնագավառում զբաղվել է հետազոտություններով։ 1950-ականներին սկզբում Կրանն աշխատել է Մեծ Բրիտանիայի Ծովակալության գիտահետազոտական լաբորատորիայում, այնուհետև՝ ԱՄՆ Մերիլենդ նահանգի Ուայթ Օուկի Ռազմածովային հրետանիների լաբորատորիայում։

Կրանը զբաղվել է դիֆերենցիալ հավասարումներով, դիֆերենցիալ երկրաչափությամբ, գրաֆների տեսությամբ, ապահովագրական մաթեմատիկայով (հատկապես շինարարական ընկերությունների համար), հավանականությունների տեսությամբ, գազային դինամիկայով և առաձգականության տեսությամբ։ Կրանը համարվում է Ռելեյ-Ֆաբեր-Կրան անհավասարության համահեղինակներից։

Հիշատակ

1983 թվականին Կրանի այրին Մերիլենդի համալսարանի մաթեմատիկայի ուսանողների համար հիմնել է Էդգար Կրանի անվան կրթաթոշակ։

Գրականություն

• Edgar Krahn 1894-1961: A Centenary Volume. IOS Press, 1994.(անգլ.)
• Album Academicum Universitatis Tartuensis. III köide. Tartu 1994. Lk. 134.(էստոներեն)
• Ulo Lumiste, Jaak Peetre (Herausgeber): Edgar Krahn 1894—1961. A Centenary Volume. IOS Press, Amsterdam 1994 (in Zusammenarbeit mit der Estnischen Mathematischen Gesellschaft).(գերմ.)