Դժնիկ լուծողական
Դժնիկ լուծողական | |
![]() Դժնիկ լուծողական | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Վարդածաղկավորներ (Rosales) |
Ընտանիք | Դժնիկազգիներ (Rhamnaceae) |
Ցեղ | Դժնիկ (Rhamnus) |
Տեսակ | Դժնիկ լուծողական (R. cathartica) |
Միջազգային անվանում | |
Rhamnus cathartica | |
Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ ![]() Քիչ մտահոգող տեսակ |
Դժնիկ լուծողական (լատին․՝ Rhamnus catharitica), դժնիկազգիների ընտանիքին պատկանող տերևաթափ թուփ, որը հանդիպում է հանրապետության գրեթե բոլոր անտառային շրջաններում, թփուտներում։
Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Rhamnus_cathartica_MHNT.BOT.2009.13.59.jpg/220px-Rhamnus_cathartica_MHNT.BOT.2009.13.59.jpg)
Խոշոր տերևաթափ թուփ՝ մինչև 5-8 մ բարձրությամբ։ Տերևները խոշոր են՝ էլիպսաձև մինչև կլորավուն, ավելի հաճախ՝ լայն էլիպսաձև։ Ճյուղերը սովորաբար վերջանում են փշերով։ Ծաղիկները նեղ զանգականման են, պտուղը գնդաձև է, սև, փայլուն։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին, պտուղները հասունանում են օգոստոս-սեպտեմբերին։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանդիպում է ենթանտառի տիպիկ ներկայացուցիչ, աճում է ստորին գոտուց մինչև մերձալպյան անտառները։ Տարածված է Կովկասում, Արևմտյան և Արևելյան Եվրոպայում, Ղրիմում, Սիբիրում, Միջին Ասիայում, Փոքր Ասիայում։
Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնական պայմաններում հեշտությամբ խաչաձևում է մյուս տեսակների հետ և առաջացնում բազմաթիվ հիբրիդային ձևեր։ Դիմացկուն է անբարենպաստ էկոլոգիական պայմանների նկատմամբ։ Առաջացնում է առատ արմատային մացառներ։ Բազմանում է սերմերով և թփի բաժանմամբ։
Նշանակություն և օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնափայտն ամուր է, գեղեցիկ, դեղնակարմրավուն, սպիտակադեղնավուն արտաբնափայտով։ Օգտագործվում է ատաղձագործության և փականագործության մեջ։ Կեղևը պարունակում է դաբաղանյութեր և ներկանյութեր (դեղին և դարչնագույն)։ Պտուղներն օգտագործվում են բժշկության մեջ, ստանում են ներկանյութեր։ Պիտանի է չոր, քարքարոտ լեռնալանջերն անտառապատելու, ինչպես նաև կենդանի ցանկապատեր ստեղծելու համար։ Կանաչապատման մեջ հազվադեպ է օգտագործվում։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ծառագիտություն, Ժ. Հ. Վարդանյան
![]() | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դժնիկ լուծողական» հոդվածին։ |
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դժնիկ լուծողական» հոդվածին։ |
|