Գլանաձև կնիք
Գլանաձև կնիք, փոքր գլան, մոտ 2.5 սմ երկարությամբ, տառերի կամ պատկերների փորագրություններով, որը հին աշխարհում օգտագործվել է հարթ մակերեսները, հատկապես կավե սալիկները կնքելու համար։ Գլանաձև կնիքները հայտնաբերվել են մոտ մ.թ.ա. 3500 թվականին՝ Մերձավոր Արևելքում, ժամանակակից Շոշի (Իրան) և Ուրուկի տարածքում։ Նրանց ստեղծումը կապված է կավի սալիկների վրա սեպագրով գրելու հետ[2][3][4]։ Գլանաձև կնիքները օգտագործվել են որպես կառավարչական գործիքներ՝ ստորագրության փոխարեն, ինչպես նաև որպես զարդարանք և կախարդական հմայիլ. ավելի ուշ տարբերակները պարունակում են նաև Միջագետքի սեպագրեր։ Ավելի ուշ այս կնիքներն օգտագործվել են կավե սալիկները պաշտոնապես հաստատելու համար։ Դամբարաններում շատ հաճախ ոսկու, արծաթի, մարգարիտի ու տարբեր թանկարժեք քարերի հետ ներառում էին նաև գլանաձև կնիքներ։
Կնիքները սովորաբար պատրաստվում էին կիսաթանկարժեք քարերից, և որոշները նման էին փորագրված թանկարժեք քարերի։ Կնիքի պատրաստման համար օգտագործվում էր հեմատիտ, օբսիդիան, ճարպաքար, ամեթիստ, լաջվարդ և սարդիոն։ Քանի որ Միջագետքում սովորաբար կիսաթանկարժեք քարերը բացակայում էին, մեծ քարերը ենթադրաբար ներկրվում էին Իրանից[3]։ Կնիքների մեծ մասը մարմնի ներսում ուներ սին խողովակ, որի միջով անցկացված թելի միջոցով կապում էին վզին՝ սրանով միշտ կրելով իրենց հետ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Al-Gailani Werr, L., 1988. Studies in the chronology and regional style of Old Babylonian Cylinder Seals. Bibliotheca Mesopotamica, Volume 23.
- ↑ Mesopotamian cylinder seals, British Museum
- ↑ 3,0 3,1 Why Cylinder Seals? Engraved Cylindrical Seal Stones of the Ancient Near East, Fourth to First Millennium B.C., by Edith Porada © 1993 College Art Association., The Art Bulletin, Vol. 75, No. 4 (Dec., 1993), pp. 563-582, JSTOR
- ↑ Ancient cylinder seal found in Iran Արխիվացված 2013-06-02 Wayback Machine, 2 March 2009, Press TV