Անգլիայի բանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անգլիայի բանկ
Տեսակկենտրոնական բանկ և բիզնես ձեռնարկություն
Անվանված է ի պատիվԱնգլիա
Հիմնադրված էհուլիսի 27, 1694[1]
ՀիմնադիրCharles Montagu, 1st Earl of Halifax?
ՎայրԱնգլիայի բանկ, Լոնդոնյան Սիթի, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[2]
ԱրդյունաբերությունՖինանսական սպասարկման գործունեություն, բացառությամբ ապահովագրության և կենսաթոշակային ֆինանսավորման[3]
Դուստր ընկերություններBankers Industrial Development? և Agricultural Mortgage Corporation?[3]
ՍեփականատերՄիացյալ Թագավորություն և Treasury Solicitor?
Կայքbankofengland.co.uk(անգլ.)
Մասնակից էDigital Preservation Coalition[4] և Network for Greening the Financial System?[5]
 Bank of England Վիքիպահեստում
Անգլիայի Բանկ (Մեծ Բրիտանիա, Լոնդոն)

Անգլիայի բանկ (անգլ.՝ Bank of England, պաշտոնական անվանումը անգլ.՝ Governor and Company of the Bank of England), Միացյալ Թագավորության կենտրոնական բանկն է և այն մոդելը, որի վրա հիմնված են ժամանակակից կենտրոնական բանկերի մեծ մասը։ Հիմնադրվել է 1694 թվականին՝ որպես Անգլիայի կառավարության բանկիր և դեռևս Միացյալ Թագավորության կառավարության բանկիրներից մեկը լինելու համար, այն աշխարհի ութերորդ ամենահին բանկն է։ Բաժնետերերի մասնավոր սեփականություն է հանդիսացել իր հիմնադրման օրվանից, պետականացվեց՝ 1946 թվականին[6]։ Այն կազմակերպում է Դրամավարկային քաղաքականության կոմիտեի (անգլ.՝ The Monetary Policy Committee (MPC)) աշխատանքը, որը պատասխանատու է երկրի դրամավարկային քաղաքականության կառավարման համար։

1998 թվականին բանկը դարձավ անկախ հասարակական կազմակերպություն՝ կառավարության օրվա տնտեսական քաղաքականությանն աջակցելու մանդատով[7], բայց անկախ է գների կայունության պահպանման հարցում[8]։

Բանկը Միացյալ Թագավորությունում թղթադրամներ թողարկելու իրավունք ունեցող ութ բանկերից մեկն է, Անգլիայում և Ուելսում թղթադրամների թողարկման մենաշնորհ ունի և կարգավորում է Շոտլանդիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի առևտրային բանկերի կողմից թղթադրամների թողարկումը[9]։

Բանկի գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Լոնդոնի գլխավոր ֆինանսական թաղամասում՝ Լոնդոն Սիթիում (անգլ.՝ City of London), Թրեդնիդլ փողոցում 1734 թվականից։ Նրան երբեմն անվանում են «Թրեդնիդլ փողոցի ծեր տիկինը», անուն, որը վերցված է Ջեյմս Գիլրեյի 1797 թվականի երգիծական մուլտֆիլմից[10]։ Դրսի ճանապարհային հանգույցը հայտնի է որպես Բանկի հանգույց։

Որպես կարգավորող և կենտրոնական բանկ՝ Անգլիայի բանկը երկար տարիներ չի առաջարկել սպառողական բանկային ծառայություններ, սակայն այն դեռևս կառավարում է որոշ հանրային ծառայություններ, ինչպիսիք են փոխարինող թղթադրամների փոխանակումը[11]։ Մինչև 2016 թվականը բանկը տրամադրում էր անձնական բանկային ծառայություններ՝ որպես արտոնություն աշխատողների համար[12]։

Անգլիայի բանկի կանոնադրության կնքումը (1694), Լեդի Ջեյն Լինդսիի կողմից, 1905 թ.

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիան ջախջախիչ պարտություն կրեց Ֆրանսիայից ծովային մարտերում, որոնք ավարտվեցին 1690 թվականին Բիչի Հեդի ճակատամարտով։ Վիլհելմ III-ի կառավարությունը ցանկանում էր կառուցել նավատորմ, որը կարող էր մրցակցել ֆրանսիական նավատորմի հետ, սակայն դրան խոչընդոտվում էր ինչպես մատչելի պետական միջոցների բացակայությունը, այնպես էլ Լոնդոնում անգլիական կառավարության ցածր վարկը։ Այս ամենի հետևանքով անգլիական կառավարության համար անհնարին դարձավ 1,200,000 ֆունտ ստեռլինգ (տարեկան 8%-ով) փոխառություն վերցնելը, որով նա ցանկանում էր կառուցել նավատորմը[13]։

Վարկի բաժանորդագրությունները խթանելու համար բաժանորդները պետք է գրանցվեին Անգլիայի բանկի կառավարչի և ընկերության անունով։ Բանկին տրվեց կառավարության հաշվեկշռի սեփականության բացառիկ իրավունք, և այն միակ սահմանափակ պատասխանատվությամբ կորպորացիան էր, որին թույլատրված էր թղթադրամներ թողարկել[14]։ Վարկատուները կառավարությանը տվեցին կանխիկ դրամ (ձուլակտորներ) և թողարկեցին պետական պարտատոմսեր, որոնք կարող էին նորից փոխառվել։ 12 օրում հավաքվեց 1,2 միլիոն ֆունտ ստերլինգ՝ դրա կեսն օգտագործվեց նավատորմի վերականգնման համար։ Ռազմածովային նավատորմի հզորությունը 18-րդ դարի վերջին և 19-րդ դարի սկզբին Բրիտանիային դարձրեց գերիշխող համաշխարհային ուժ[15]։

Կառավարման կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիայի բանկը ղեկավարվում է Տնօրենների խորհրդի կողմից։ Այն բաղկացած է Նախագահից (the Governor), նրա երկու տեղակալներից (Deputy Governors) և խորհրդի 16 անդամներից (Non-Executive Directors)։ Նրանք բոլորը նշանակվում են թագավորական հրամանագրով՝ Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի կողմից հաստատվելուց հետո։

Նախագահը և նրա տեղակալները նշանակվում են հինգ տարով, Տնօրենների խորհրդի անդամները՝ չորս տարի ժամկետով։ Նրանք բոլորը կարող են նշանակվել նաև հաջորդ ժամանակահատվածների համար։

Տնօրենների խորհուրդը գումարվում է առնվազն ամիսը մեկ անգամ։ Նրա իրավասությունը ներառում է բանկի կառավարման բոլոր հարցերը, բացառությամբ դրամավարկային քաղաքականության հարցերի, որոնցով զբաղվում է Դրամավարկային քաղաքականության հանձնաժողովը (The Monetary Policy Committee, MPC

Անգլիայի Բանկի նախագահը նաև դրամավարկային քաղաքականության կոմիտեի նախագահն է։ Այս մարմնի մնացած անդամներն ընտրվում են հայտնի տնտեսագետներից, ովքեր չեն աշխատում Բանկում։

Գործառույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիայի բանկը կատարում է կենտրոնական բանկի բոլոր գործառույթները։ Ակնկալվում է, որ դրանցից ամենակարեւորը կպահպանի գների կայունությունը և կաջակցի կառավարության տնտեսական քաղաքականությանը՝ տնտեսական աճ ապահովելու համար։ Այդ նպատակով բանկը լուծում է հետևյալ հիմնախնդիրները.

  • Փոխարժեքի կայունության և ազգային արժույթի գնողունակության պահպանում։ Այս նպատակն ապահովելու համար տարվում է համապատասխան տոկոսադրույքային քաղաքականություն՝ ենթադրելով, որ իրական իրավիճակը համապատասխանում է գնաճի թիրախին (2019թ.՝ 0,75% տարեկան), որը սահմանում է կառավարությունը[16]։
  • Ֆինանսական համակարգի կայունության պահպանում ինչպես ազգային, այնպես էլ համաշխարհային։ Ֆինանսական կայունության ապահովումը ներառում է պաշտպանություն ամբողջ ֆինանսական համակարգի սպառնալիքներից։ Սպառնալիքները հետաքննում են Բանկի վերահսկողական և վերլուծական ծառայությունները։ Սպառնալիքները վերացվում են ֆինանսական և այլ գործարքների միջոցով՝ ինչպես ազգային շուկայում, այնպես էլ արտերկրում։ Բացառիկ դեպքերում Բանկը կարող է հանդես գալ որպես «վերջին միջոցի պարտատեր»։
  • Մեծ Բրիտանիայի ֆինանսական հատվածի արդյունավետության ապահովում։

Բանկի կառավարիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1911-1913 - Ալֆրեդ Քոուլ
  • 1913-1918 - Ուոլտեր Կանլիֆ
  • 1918-1920 - Սըր Բրայան Քոքեյն
  • 1920-1944 - Մոնտագու Նորման
  • 1944-1949 - Լորդ Թոմաս Կատտո
  • 1949-1961 - Քեմերոն Քոբոլդ
  • 1961-1966 - Ռոուլենդ Բարինգ
  • 1966-1973 - Լեսլի Օ'Բրայեն
  • 1973-1983 - Գորդոն Ռիչարդսոն
  • 1983-1993 - Ռոբին Լեյ-Պեմբերտոն
  • 1993-2003 - Էդվարդ Ջորջ
  • 2003-2013 - Մերվին Քինգ
  • 2013-2020 - Մարկ Քարնի
  • 2020 թ․ - Էնդրյու Բեյլի

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://moneyweek.com/402300/27-july-1694-the-bank-of-england-is-created-by-royal-charter
  2. Global Research Identifier Database — 2015.
  3. 3,0 3,1 20th Century Press Archives — 1908.
  4. http://www.dpconline.org/members/list-of-members
  5. https://www.ngfs.net/en/about-us/membership
  6. «House of Commons Debate 29th October 1945, Second Reading of the Bank of England Bill». Hansard.millbanksystems.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.; «Bank of England Act 1946». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  7. «The Bank of England Act 1998» (PDF). Bank of England. 2015. էջ 50. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 17-ին.
  8. 1 June 1998, The Bank of England Act 1998 (Commencement) Order 1998 Արխիվացված 11 Հունվար 2012 Wayback Machine s 2.; «BBC On This Day – 6-1997: Brown sets Bank of England free». 1997 թ․ մայիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.; «Bank of England – About the Bank». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.; «Bank of England: Relationship with Parliament». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  9. «The Bank of England's Role in Regulating the Issue of Scottish and Northern Ireland Banknotes». Bank of England website. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  10. Bank of England, "Who is The Old Lady of Threadneedle Street? Արխիվացված 15 Հունվար 2018 Wayback Machine". Accessed 15 January 2018.; Allan C. Fisher Jr. (June 1961). «"The City" - London's Storied Square Mile». National Geographic. 119 (6): 735–778. «Traditionally this men's club looks to a feminine leader, the Old Lady of Threadneedle Street. A cartoon of 1797 depicted the Bank of England as a rich dowager sitting atop a money box, and the name stuck.»
  11. «Exchanging old banknotes». Bank of England. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  12. Topham, Gwyn (2016 թ․ հուլիսի 17). «Bank of England to close personal banking service for employees». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  13. Nichols, Glenn O. (1971). «English Government Borrowing, 1660–1688». Journal of British Studies. 10 (2): 83–104. doi:10.1086/385611. ISSN 0021-9371. JSTOR 175350. S2CID 145365370.
  14. Bagehot, Walter (1873). Lombard Street : a description of the money market. London: Henry S. King and Co.
  15. Empire of the Seas. BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 10-ին.
  16. Игорь Морозов, 2012, էջ 227

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անգլիայի բանկ» հոդվածին։