Անգլիայի բանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անգլիայի բանկ
Տեսակկենտրոնական բանկ և բիզնես ձեռնարկություն
Անվանված է ի պատիվԱնգլիա
Հիմնադրված էհուլիսի 27, 1694 և 1694[1]
ՀիմնադիրCharles Montagu, 1st Earl of Halifax?
ՎայրԱնգլիայի բանկ, Լոնդոնյան Սիթի, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[2]
ԱրդյունաբերությունՖինանսական սպասարկման գործունեություն, բացառությամբ ապահովագրության և կենսաթոշակային ֆինանսավորման[3]
Դուստր ընկերություններBankers Industrial Development? և Agricultural Mortgage Corporation?[3]
ՍեփականատերՄիացյալ Թագավորություն և Treasury Solicitor?
Կայքbankofengland.co.uk​(անգլ.)
Մասնակից էDigital Preservation Coalition[4] և Network for Greening the Financial System?[5]
 Bank of England Վիքիպահեստում
Անգլիայի Բանկ (Մեծ Բրիտանիա, Լոնդոն)

Անգլիայի բանկ (անգլ.՝ Bank of England, պաշտոնական անվանումը անգլ.՝ Governor and Company of the Bank of England), Միացյալ Թագավորության կենտրոնական բանկն է և այն մոդելը, որի վրա հիմնված են ժամանակակից կենտրոնական բանկերի մեծ մասը։ Հիմնադրվել է 1694 թվականին՝ որպես Անգլիայի կառավարության բանկիր և դեռևս Միացյալ Թագավորության կառավարության բանկիրներից մեկը լինելու համար, այն աշխարհի ութերորդ ամենահին բանկն է։ Բաժնետերերի մասնավոր սեփականություն է հանդիսացել իր հիմնադրման օրվանից, պետականացվեց՝ 1946 թվականին[6]։ Այն կազմակերպում է Դրամավարկային քաղաքականության կոմիտեի (անգլ.՝ The Monetary Policy Committee (MPC)) աշխատանքը, որը պատասխանատու է երկրի դրամավարկային քաղաքականության կառավարման համար։

1998 թվականին բանկը դարձավ անկախ հասարակական կազմակերպություն՝ կառավարության օրվա տնտեսական քաղաքականությանն աջակցելու մանդատով[7], բայց անկախ է գների կայունության պահպանման հարցում[8]։

Բանկը Միացյալ Թագավորությունում թղթադրամներ թողարկելու իրավունք ունեցող ութ բանկերից մեկն է, Անգլիայում և Ուելսում թղթադրամների թողարկման մենաշնորհ ունի և կարգավորում է Շոտլանդիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի առևտրային բանկերի կողմից թղթադրամների թողարկումը[9]։

Բանկի գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Լոնդոնի գլխավոր ֆինանսական թաղամասում՝ Լոնդոն Սիթիում (անգլ.՝ City of London), Թրեդնիդլ փողոցում 1734 թվականից։ Նրան երբեմն անվանում են «Թրեդնիդլ փողոցի ծեր տիկինը», անուն, որը վերցված է Ջեյմս Գիլրեյի 1797 թվականի երգիծական մուլտֆիլմից[10]։ Դրսի ճանապարհային հանգույցը հայտնի է որպես Բանկի հանգույց։

Որպես կարգավորող և կենտրոնական բանկ՝ Անգլիայի բանկը երկար տարիներ չի առաջարկել սպառողական բանկային ծառայություններ, սակայն այն դեռևս կառավարում է որոշ հանրային ծառայություններ, ինչպիսիք են փոխարինող թղթադրամների փոխանակումը[11]։ Մինչև 2016 թվականը բանկը տրամադրում էր անձնական բանկային ծառայություններ՝ որպես արտոնություն աշխատողների համար[12]։

Անգլիայի բանկի կանոնադրության կնքումը (1694), Լեդի Ջեյն Լինդսիի կողմից, 1905 թ.

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիան ջախջախիչ պարտություն կրեց Ֆրանսիայից ծովային մարտերում, որոնք ավարտվեցին 1690 թվականին Բիչի Հեդի ճակատամարտով։ Վիլհելմ III-ի կառավարությունը ցանկանում էր կառուցել նավատորմ, որը կարող էր մրցակցել ֆրանսիական նավատորմի հետ, սակայն դրան խոչընդոտվում էր ինչպես մատչելի պետական ​​միջոցների բացակայությունը, այնպես էլ Լոնդոնում անգլիական կառավարության ցածր վարկը։ Այս ամենի հետևանքով անգլիական կառավարության համար անհնարին դարձավ 1,200,000 ֆունտ ստեռլինգ (տարեկան 8%-ով) փոխառություն վերցնելը, որով նա ցանկանում էր կառուցել նավատորմը[13]։

Վարկի բաժանորդագրությունները խթանելու համար բաժանորդները պետք է գրանցվեին Անգլիայի բանկի կառավարչի և ընկերության անունով։ Բանկին տրվեց կառավարության հաշվեկշռի սեփականության բացառիկ իրավունք, և այն միակ սահմանափակ պատասխանատվությամբ կորպորացիան էր, որին թույլատրված էր թղթադրամներ թողարկել[14]։ Վարկատուները կառավարությանը տվեցին կանխիկ դրամ (ձուլակտորներ) և թողարկեցին պետական ​​պարտատոմսեր, որոնք կարող էին նորից փոխառվել։ 12 օրում հավաքվեց 1,2 միլիոն ֆունտ ստերլինգ՝ դրա կեսն օգտագործվեց նավատորմի վերականգնման համար։ Ռազմածովային նավատորմի հզորությունը 18-րդ դարի վերջին և 19-րդ դարի սկզբին Բրիտանիային դարձրեց գերիշխող համաշխարհային ուժ[15]։

Կառավարման կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիայի բանկը ղեկավարվում է Տնօրենների խորհրդի կողմից։ Այն բաղկացած է Նախագահից (the Governor), նրա երկու տեղակալներից (Deputy Governors) և խորհրդի 16 անդամներից (Non-Executive Directors)։ Նրանք բոլորը նշանակվում են թագավորական հրամանագրով՝ Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի կողմից հաստատվելուց հետո։

Նախագահը և նրա տեղակալները նշանակվում են հինգ տարով, Տնօրենների խորհրդի անդամները՝ չորս տարի ժամկետով։ Նրանք բոլորը կարող են նշանակվել նաև հաջորդ ժամանակահատվածների համար։

Տնօրենների խորհուրդը գումարվում է առնվազն ամիսը մեկ անգամ։ Նրա իրավասությունը ներառում է բանկի կառավարման բոլոր հարցերը, բացառությամբ դրամավարկային քաղաքականության հարցերի, որոնցով զբաղվում է Դրամավարկային քաղաքականության հանձնաժողովը (The Monetary Policy Committee, MPC)։

Անգլիայի Բանկի նախագահը նաև դրամավարկային քաղաքականության կոմիտեի նախագահն է։ Այս մարմնի մնացած անդամներն ընտրվում են հայտնի տնտեսագետներից, ովքեր չեն աշխատում Բանկում։

Գործառույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլիայի բանկը կատարում է կենտրոնական բանկի բոլոր գործառույթները։ Ակնկալվում է, որ դրանցից ամենակարեւորը կպահպանի գների կայունությունը և կաջակցի կառավարության տնտեսական քաղաքականությանը՝ տնտեսական աճ ապահովելու համար։ Այդ նպատակով բանկը լուծում է հետևյալ հիմնախնդիրները.

  • Փոխարժեքի կայունության և ազգային արժույթի գնողունակության պահպանում։ Այս նպատակն ապահովելու համար տարվում է համապատասխան տոկոսադրույքային քաղաքականություն՝ ենթադրելով, որ իրական իրավիճակը համապատասխանում է գնաճի թիրախին (2019թ.՝ 0,75% տարեկան), որը սահմանում է կառավարությունը[16]։
  • Ֆինանսական համակարգի կայունության պահպանում ինչպես ազգային, այնպես էլ համաշխարհային։ Ֆինանսական կայունության ապահովումը ներառում է պաշտպանություն ամբողջ ֆինանսական համակարգի սպառնալիքներից։ Սպառնալիքները հետաքննում են Բանկի վերահսկողական և վերլուծական ծառայությունները։ Սպառնալիքները վերացվում են ֆինանսական և այլ գործարքների միջոցով՝ ինչպես ազգային շուկայում, այնպես էլ արտերկրում։ Բացառիկ դեպքերում Բանկը կարող է հանդես գալ որպես «վերջին միջոցի պարտատեր»։
  • Մեծ Բրիտանիայի ֆինանսական հատվածի արդյունավետության ապահովում։

Բանկի կառավարիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1911-1913 - Ալֆրեդ Քոուլ
  • 1913-1918 - Ուոլտեր Կանլիֆ
  • 1918-1920 - Սըր Բրայան Քոքեյն
  • 1920-1944 - Մոնտագու Նորման
  • 1944-1949 - Լորդ Թոմաս Կատտո
  • 1949-1961 - Քեմերոն Քոբոլդ
  • 1961-1966 - Ռոուլենդ Բարինգ
  • 1966-1973 - Լեսլի Օ'Բրայեն
  • 1973-1983 - Գորդոն Ռիչարդսոն
  • 1983-1993 - Ռոբին Լեյ-Պեմբերտոն
  • 1993-2003 - Էդվարդ Ջորջ
  • 2003-2013 - Մերվին Քինգ
  • 2013-2020 - Մարկ Քարնի
  • 2020 թ․ - Էնդրյու Բեյլի

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ ROR Data — v1.19 — 2023. — doi:10.5281/ZENODO.7644942
  2. ↑ Global Research Identifier Database — 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 20th Century Press Archives — 1908.
  4. ↑ http://www.dpconline.org/members/list-of-members
  5. ↑ https://www.ngfs.net/en/about-us/membership
  6. ↑ «House of Commons Debate 29th October 1945, Second Reading of the Bank of England Bill»։ Hansard.millbanksystems.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 5 April 2016-ին։ Վերցված է 12 October 2012  ; «Bank of England Act 1946»։ Արխիվացված է օրիգինալից 26 July 2020-ին։ Վերցված է 19 November 2019 
  7. ↑ «The Bank of England Act 1998»։ Bank of England։ 2015։ էջ 50։ Արխիվացված է օրիգինալից 22 December 2020-ին։ Վերցված է 17 July 2022 
  8. ↑ 1 June 1998, The Bank of England Act 1998 (Commencement) Order 1998 Archived 11 January 2012 at the Wayback Machine. s 2.; «BBC On This Day – 6-1997: Brown sets Bank of England free»։ 6 May 1997։ Արխիվացված է օրիգինալից 7 March 2008-ին։ Վերցված է 14 September 2014  ; «Bank of England – About the Bank»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-31-ին։ Վերցված է 14 September 2014 ; «Bank of England: Relationship with Parliament»։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 July 2009-ին։ Վերցված է 14 September 2014 
  9. ↑ «The Bank of England's Role in Regulating the Issue of Scottish and Northern Ireland Banknotes»։ Bank of England website։ Արխիվացված է օրիգինալից 3 May 2019-ին։ Վերցված է 18 November 2019 
  10. ↑ Bank of England, "Who is The Old Lady of Threadneedle Street? Archived 15 January 2018 at the Wayback Machine.". Accessed 15 January 2018.; Allan C. Fisher Jr. (June 1961)։ «"The City" - London's Storied Square Mile»։ National Geographic 119 (6): 735–778։ «Traditionally this men's club looks to a feminine leader, the Old Lady of Threadneedle Street. A cartoon of 1797 depicted the Bank of England as a rich dowager sitting atop a money box, and the name stuck.» 
  11. ↑ «Exchanging old banknotes»։ Bank of England։ Արխիվացված է օրիգինալից 4 November 2019-ին։ Վերցված է 19 October 2019 
  12. ↑ Topham Gwyn (17 July 2016)։ «Bank of England to close personal banking service for employees»։ The Guardian։ Արխիվացված է օրիգինալից 9 November 2016-ին։ Վերցված է 8 November 2016 
  13. ↑ Nichols Glenn O. (1971)։ «English Government Borrowing, 1660–1688»։ Journal of British Studies 10 (2): 83–104։ ISSN 0021-9371։ JSTOR 175350։ doi:10.1086/385611 
  14. ↑ Bagehot Walter (1873)։ Lombard Street : a description of the money market։ London: Henry S. King and Co. 
  15. ↑ Empire of the Seas։ BBC։ Արխիվացված է օրիգինալից 20 December 2019-ին։ Վերցված է 10 May 2010 
  16. ↑ Игорь Морозов, 2012, էջ 227
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անգլիայի_բանկ&oldid=8719371» էջից