Jump to content

Անատոլ Ժակովսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անատոլ Ժակովսկի
ֆր.՝ Anatole Jakovsky և ռուս.՝ Анатоль Жаковский
Ծնվել էօգոստոսի 13, 1907(1907-08-13)
ԾննդավայրՔիշնև, Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել էսեպտեմբերի 24, 1983(1983-09-24)[1] (76 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[1]
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ և Grave of Jakovsky
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունարվեստի քննադատ, Պոլիգլոտ, գրող և արվեստի կոլեկցիոներ
 Anatole Jakovsky Վիքիպահեստում

Անատոլ Ժակովսկի (ֆր.՝ Anatole Jakovsky, օգոստոսի 13, 1907(1907-08-13), Քիշնև, Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն[1] - սեպտեմբերի 24, 1983(1983-09-24)[1], Փարիզի 14-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[1]), ֆրանսիացի արվեստաբան, հավաքորդ և նկարիչ, Նիսում «Անատոլ Ժակովսկու նաիվ միջազգային արվեստի թանգարանի» (Musée International d’Art Naïf Anatole Jakovsky, 1982) հիմնադիր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1907 թվականի օգոստոսի 31-ին Քիշնևում[2][3]։ Հայրը՝ լեհական ծագում ունեցող Յան Վլադիսլավ Յակովսկին, եղել է Քիշնևի քաղաքական դյումայի անդամ, մայրը՝ Զինաիդա Յակովսկայան, ունեցել է մոլդովական ծագում[4]։ 1921—1925 թվականներին սովորել է Քիշնևի Շումախերի ռուսական գիմնազիայում։ Ճարտարապետություն է ուսումնասիրել Պրահայում, 1928—1929 թվականներին կրթությունը շարունակել է Գերմանիայի Պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, 1932 թվականի հուլիսի 12-ին ժամանել է Փարիզ[5]։ Չեխերենով հրատարակել է Գրիգորի Մուսատովի ստեղծագործությանը նվիրված մենագրություն(1931)[6]։

Փարիզում Նա մտերմացել է աբստրակցիոնիստ նկարիչ Ժան Էլիոնի հետ և նրա հետ մտել նկարիչների խումբ, որը ձևավորվել է Մոնպառնասում Միշել Սյոֆերի և Խոակին Տոռես Գարսիայի շուրջ։ Այդ ժամանակից ի վեր նա սկսել է ձեռք բերել համբավ որպես գեղարվեստական քննադատ, որը մասնագիտացած է աբստրակտ արվեստում և շուտով հրատարակել մենագրություն Օգյուստ Էրբենի մասին։ Ժակովսկու մի շարք հրապարակումներ նվիրված էին Ալեքսանդր Կոլդերին, Ժան Արպին, Ռոբեր Դելոնեին, ժ. Էլիոնին, Պիտ Մոնդրիանին, Բ. Նիկոլսոնին, Ա. Պևզներին, Կ. Զելիգմանին, ժ. Վիյոնին, Ժորժ Բրաքին, Պաբլո Պիկասոյին, Օսիպ Ցադկինին։ Ռոբեր Դելոնեի հետ նա 1939 թվականին հրատարակել է առաջին պլաստիկ գիրքը՝ «Սալաքարից բանալիները»՝ Anatole Delagrave կեղծանվամբ բանաստեղծությունների ժողովածուն[7]։

Գերմանական օկուպացիայի ժամանակ Ժակովսկին փախել է Նիս, որտեղ ծանոթացել է նաիվ նկարիչ Ժան Ֆուի հետ և հետաքրքրվել նաիվ արվեստով։ Պատերազմից հետո նա իրեն նվիրել է նաիվ արվեստի հանրահռչակմանը՝ ցուցահանդեսների կազմակերպմանը, ալբոմների և մենագրությունների հրատարակմանը, ժամանակակից նաիվ նկարիչների ստեղծագործությունների հավաքագրմանը, որոնցից ավելի քան 600-ը նա 1978 թվականին նվիրել է իր թանգարանին, որը բացվել է 1982 թվականին Նիսում։ Նրա հետաքրքրությունների շրջանակը ներառում էր նաև Գաստոն Շեսակը, որի մասին նա հրատարակել է մենագրություն, Ալֆոնս Ալլեն, ում անունը նա մոռացումից վերադարձրել է հետպատերազմյան տարիներին, ինչպես նաև ծխախոտի արտադրության, ծխելու խողովակների և կիրառական արվեստի առարկաների հավաքման պատմությունը[8]։

Թաղվել է կնոջ հետ Փարիզի Պեր Լաշեզ գերեզմանատան հրեական մասում[9]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 մահվան վկայական
  2. ↑ На надгробном памятнике указан 1909 год рождения, в ряде источников и метрических документах — 1907.
  3. ↑ Anatole et Renée Jakovsky-Frère: qui sont-ils?
  4. ↑ Анатолий Жаковский
  5. ↑ «Анатолий Иванович Жаковский». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  6. ↑ Анатолий Жаковский о футуристах, кубистах, сюрреалистах и… Григории Мусатове Արխիվացված 2013-04-16 archive.today Արխիվացված 2013-04-16 archive.today
  7. ↑ «Anatole Jakovsky (1907/1909?—1983): La trajectoire d'un critique d'art au XXe siècle» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 16-ին.
  8. ↑ Библиография А. Жаковского
  9. ↑ Надгробный памятник А. Жаковского на кладбище Пер-Лашез

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անատոլ Ժակովսկի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անատոլ_Ժակովսկի&oldid=10117850» էջից