Այուդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Այուդ
ռումիներեն՝ Aiud
Զինանշան

ԵրկիրՌումինիա Ռումինիա
Մակերես142,200000 կմ²
ԲԾՄ260,000000 մետր
Բնակչություն▼21 307 մարդ (դեկտեմբերի 1, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+2 և UTC+3
Փոստային դասիչ515200[2]
Պաշտոնական կայքaiud.ro
Այուդ (Ռումինիա)##
Այուդ (Ռումինիա)

Այուդ (IPA-ro|aˈjud|-|Ro-Aiud.ogg; լատին․՝ Brucla, հունգ.՝ Nagyenyed, Hungarian pronunciation: convertIPA-hu|’|n|a|gy|e|ny|e|d; գերմ.՝ Straßburg am Mieresch), քաղաք և նույնանուն համայնքի կենտրոն Ռումինիայում՝ Տրանսիլվանիա երկրամասի Ալբա շրջանում[3], երկրի մայրաքաղաք Բուխարեստից 278, շրջկենտրոնից՝ Ալբա Յուլիա քաղաքից 28, Կլուժ-Նապոկայից 52 կիլոմետր հեռավորության վրա[4]։ Քաղաքի բնակչությունը 2002 թվականի տվյալներով եղել է 28.934[5], 2009 թվականին՝ 26 119[6], 2011 թվականին՝ 22 495[7], 2016 թվականին՝ 26.296 (ըստ արական և իգական սեռերի՝ համապատասխանաբար 12.900 և 13.396)[8]: Քաղաքում զարգացած են սննդի, շինանյութերի արդյունաբերությունը, մետաղագործությունը, ածխահանությունը, հագուստեղենի արտադրությունը[9]։

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի բնակչության ազգային կազմը ըստ 2002 թվականին անցկացված մարդահամարի տվյալների[10].

Թվաքանակը %
Ընդամենը 28 934 100
ռումիններ 22 596 78,09
հունգարներ 4787 16,54
գնչուներ 1464 5,06
գերմանացիներ 44 0,15
այլ 43 0,15

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այուդն ունի մայրցամաքային խոնավ կլիմա (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Cfb):

Այուդի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Միջին բարձր °C (°F) 2
(36) 		4.7
(40.5) 		10
(50) 		15.8
(60.4) 		20.3
(68.5) 		23.6
(74.5) 		25.5
(77.9) 		25.7
(78.3) 		20.6
(69.1) 		15.1
(59.2) 		9.2
(48.6) 		3.4
(38.1) 		14.66
(58.43)
Միջին օրական °C (°F) −1.7
(28.9) 		0.3
(32.5) 		4.7
(40.5) 		10.5
(50.9) 		15.3
(59.5) 		18.9
(66) 		20.7
(69.3) 		20.8
(69.4) 		15.8
(60.4) 		10.2
(50.4) 		5
(41) 		−0.1
(31.8) 		10.03
(50.05)
Միջին ցածր °C (°F) −5.1
(22.8) 		−3.6
(25.5) 		−0.5
(31.1) 		4.7
(40.5) 		9.6
(49.3) 		13.3
(55.9) 		15.2
(59.4) 		15.6
(60.1) 		11
(52) 		5.8
(42.4) 		1.4
(34.5) 		−3.1
(26.4) 		5.36
(41.66)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 33
(1.3) 		31
(1.22) 		43
(1.69) 		60
(2.36) 		79
(3.11) 		94
(3.7) 		88
(3.46) 		73
(2.87) 		59
(2.32) 		47
(1.85) 		37
(1.46) 		40
(1.57) 		684
(26.91)
աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}}

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ուղղափառ եկեղեցին
    Ուղղափառ եկեղեցին
  • Ամրոցը
    Ամրոցը
  • Հռոմեակաթոլիկական եկեղեցին
    Հռոմեակաթոլիկական եկեղեցին
  • Դեպի շրջկենտրոն՝ Ալբա Յուլիա տանող ճանապարհը
    Դեպի շրջկենտրոն՝ Ալբա Յուլիա տանող ճանապարհը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 2021 Romanian census — National Institute of Statistics.
  2. ↑ https://coduripostaleok.ro/alba/aiud-ab
  3. ↑ Citar web|titulo=Alba | county, Romania|url=https://www.britannica.com/place/Alba-county-Romania%7Cobra=Encyclopedia Britannica|acessodata=2019-07-13|lingua=en
  4. ↑ Фізичні відстані розраховані за координатами населених пунктів
  5. ↑ «Structura Etno-demografică a României» (румунською). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. ↑ «Populația stabilă la 1.01.2009 total din care de 18 ani și peste» (румунською). Արխիվացված է օրիգինալից 10.09.2012-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. ↑ «Privind rezultatele provizorii ale Recensământului Populaţiei şi Locuinţelor – 2011» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 4-ին.
  8. ↑ Populaţia României pe localitati la 1 ianuarie 2016 (in Romanian). National Institute of Statistics. Retrieved on 8 November 2020.
  9. ↑ encyklopedia PWN|id = 3866588|tytuł=Aiud|data dostępu=2021-05-22
  10. ↑ cita web|url=http://recensamant.referinte.transindex.ro/?pg=3&id=2%7Ctitolo=Struttura(չաշխատող հղում) etnica al censimento 2002|accesso=31-08-2010|urlmorto=sì|urlarchivio=https://web.archive.org/web/20110812110112/http://recensamant.referinte.transindex.ro/?pg=3&id=2%7Cdataarchivio%3D12 agosto 2011

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Buza M., Mărculeț I., Pretabilitatea reliefului din Culoarul Mureșului în amenajarea drumului roman în sectorul Aiud – Războieni-Cetate, Comunicări științifice, Vol. VII, Mediaș, 2008
  • Stoica L., Stoica Gh., Popa Gabriela, Castele și cetăți din Transilvania: Județul Alba, Cluj-Napoca, 2009. ISBN 978-973-0-06143-3
  • Mărculeț I., Mărculeț Cătălina, Structura etnică a populației orașului Aiud în secolul XX, Comunicări științifice, Vol. I, Mediaș, 2003
  • Mărculeț I., Mărculeț Cătălina, Districtul protopopesc greco-catolic Aiud (1879-1940). Studiu demografic, Deșteptarea Credinței, nr. 8 (173), Dej, 2004
  • Mărculeț I., Mărculeț Cătălina, Riscul geomorfologic și riscul climatic în Culoarul Aiud – Sebeș, Analele Asociației Profesionale a Geografilor din România, vol. I, nr. 1., 2010 [1]
  • Ștefănescu, Iulia; Mărginean, Ramona; Codrea, Vl., Muzeul de științele naturii, Aiud - cel mai vechi din România, Terra magazin, Nr. 5 (125), București, 2008

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիճամփորդն ունի Այուդին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Այուդ&oldid=9490911» էջից