Ֆոնտանկա (գետ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ֆոնտանկա (այլ կիրառումներ)
| Ֆոնտանկա | |
|---|---|
 Ֆոնտանկա գետ և Չերնիշև կամուրջ, հորիզոնում՝ Սուրբ Երրորդություն եկեղեցին | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 7,6 |
| Ավազան | Նևայի ջրավազան, Ֆիննական ծոց, Բալթիկ ծով, Ատլանտյան օվկիանոս |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Նևա գետ |
| Գետաբերան | Նևայի գետաբերան |
| Գետաբերանի տեղակայում | Ֆիննական ծոց |
| Բարձրություն | 0 մ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Գրիբոեդովի ջրանցք |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Երկրամաս | Սանկտ Պետերբուրգ, Լենինգրադի մարզ |
Ֆոնտանկա (ռուս.՝ Фонтанка), գետ Սանկտ Պետերբուրգում, ճյուղավորում Նևա գետի դելտայում։ Հոսում է քաղաքի կենտրոնական հատվածով։
Գետի երկարությունը - 7,6 կմ է[1], լայնությունը՝ մոտ 70 մ, առավելագույն խորությունը՝ մինչև 3,5 մ։ Հոսում է Նևա գետի ձախ կողմից, որտեղ գտնվում է Ամառային այգին, և թափվում Մեծ Նևա[1]՝ Գուտուևսկի կղզուց հյուսիս։ Հին ժամանակներում կղզին, որը կազմավորվում էր Մոյկա և Ֆոնտանկա գետերով, կոչվում էր ֆիններեն՝ Peryka-saari[2]:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անվանումը կապված է Ամառային այգու շատրվանների հետ, Ֆոնտանկայի վրայով անցնում էին Լիգայի ջրանցքի ավազանի խողովակները։
Մինչև 1712-1714 թվականները կոչվում էր Երիկ կամ Անանուն Երիկ և իրենից ներկայացնում էր ճահճային գետակ, որն իր հոսքի ընթացքում ձևավորում էր մանր ու միջին կղզյակներ։
1737 թվականից գետը կոչվում է Ֆոնտանկա։
Անանուն Երիկի վրա առաջին կամրջի շինարարության ժամանակ ջրային պատնեշի լայնությունը մոտ 200 մետր էր, սակայն ժամանակի ընթացքում այն զգալիորեն փոքրանում է[3]։
1743-1752 թվականներին գետը մաքրվում է և ամրացվում փայտե պատնեշով։
Ժամանակակից տեսքը Ֆոնտանկան ստացել է 1780-1789 թվականներից հետո, երբ այն վերջնականապես մաքրվում է և խորացվում, իսկ ափերը պատվում են գրանիտե պատնեշով[4]։
Ֆոնտանկա գետի ափին՝ Նևա գետի հարավում, կար ոչ մեծ մի գյուղ, որը հայտնի էր 17-րդ դարում։ Անվանումը աղբյուրների մի մասում նշվում է որպես Կալյուլա, մնացածներում՝ Կալլինա։ Սանկտ Պետերբուրգի շինարարության առաջին տարիներին գյուղը վերակառուցվում է որպես ռուսական բնակավայր–համայնք, և այն կոչում Կալինկինա։ Այս անվանումը մնացել է Հին Կալինկինա կամուրջ անվամբ։
1780-1789 թվականներին ճարտարապետ Անդրեյ Կվասովի նախագծով կանգնեցվում է գրանիտե պատնեշը, մուտքեր և աստիճաններ՝ գետի մոտ։ 18-րդ դարի վերջին գետի հունը ուղղվում է։
Գետի վրա այժմ կառուցված է 15 կամուրջ։ Դրանցից ամենահին կամուրջներն են վերոնշյալ Հին Կալինկինան և Լոմոնոսովի կամուրջը։
1994 թվականի նոյեմբերի 19–ին, Ֆոնտանկա գետի ափին՝ Միխայիլի դղյակի մոտ՝ № 12/1 տան մոտ՝ Առաջին ինժեներական կամուրջի հարևանությամբ, կանգնեցվել է Չիժիկ-Պիժիկի արձանը։
Նշանակությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1730–ական թվականներից[5] մինչև դարի կեսը Ֆոնտանկան ծառայում էր որպես քաղաքի հարավային սահման։ Ափերին կառուցվել էին փոքր ու միջին այգիներ, որոնցից առաջինը Ամառային այգին էր՝ Պետրոս I-ի ամառային պալատի մոտ։ Չնայած նրան, 1760-ական թվականներին[5] քաղաքի սահմանը դառնում է Օբվոդնի ջրանցքը, Ֆոնտանկան մնում է որպես Պետերբուրգի պալատական շենքերի սահմանային գետ։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 «Фонтанка». Государственный водный реестр. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 21–ին-ին.
- ↑ «На берегу пустынных волн…», или, когда был основан Петербург?
- ↑ Книга:Мосты и набережные Ленинграда|страницы=10
- ↑ Р.А. Нежиховский,Река Нева и Невская губа, Ленинград,1981
- ↑ 5,0 5,1 Путеводитель по Санкт-Петербургу - Ленинграду Արխիվացված 2007-09-28 Wayback Machine на сайте Гуманитарного Университета Профсоюзов Արխիվացված 2007-09-28 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆոնտանկա (գետ)» հոդվածին։ |
|
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Горбачевич К. С., Хабло Е. П.։ Почему так названы?, 1985