Օձի սիրտը
| Օձի սիրտը ռուս.՝ Сердце Змеи | |
|---|---|
| Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
| Ժանր | գիտական ֆանտաստիկա և վիպակ |
| Հեղինակ | Իվան Եֆրեմով |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1958 |
| Տեսարան | Alpha Serpentis? |
| Հրատարակչություն | Pravda? |
| Հրատարակվել է | 1962 |
| Նախորդ | Andromeda? |
| Հաջորդ | The Bull's Hour? |
«Օձի սիրտը» (լատին․՝ Cor Serpentis), Իվան Անտոնովիչ Եֆրեմովի գիտաֆանտաստիկ վիպակը, որը գրվել է 1958 թվականին։ Վիպակում հեղինակը մանրամասն նկարագրում է մոլորակի կենսոլորտի և բարձր կազմակերպված խելացի կյանքի՝ մարդանման արարածների գոյության հնարավորությունը ֆտորաջրածնի վրա հիմնված կենսաքիմիայի հետ, քննարկում այն հարցը, որ տիեզերական ճանապարհորդությունների ունակ բարձր զարգացած քաղաքակրթությունները չեն կարող ագրեսիվ տրամադրված լինել իրենց զարգացման շնորհիվ։
Ապագայի ներքին ժամանակագրությանը համապատասխան, Իվան Եֆրեմովի ստեղծագործություններում այս վիպակը օղակ է «Անդրոմեդայի միգամածություն» (ռուս.՝ «Туманность Андромеды») և «Ցլի ժամը» (ռուս.՝ «Час Быка») վեպերի միջև։
Եֆրեմովն իր վեպում բանավիճում է Մյուրեյ Լեյնստերի և նրա «Առաջին կոնտակտ» ստեղծագործության հետ, որը նույնպես պատմում է տիեզերքում երկու քաղաքակրթությունների հանդիպման, սակայն օտարներին չվստահող և ագրեսիայից զգուշացող երկրացիների անձնակազմի մասին։ «Օձի սիրտը» առանձնանում է վառ արտահայտված մարդասիրական ուղղվածությամբ, գիտության և կոմունիզմի պատմական հաղթանակի հանդեպ հավատով։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հեռավոր ապագա։ «Տելլուր» տիեզերանավի անձնակազմը Երկիր մոլորակից ուղևորվում է Տիեզերք՝ օգտագործելով «զրո-տարածքը»։ Ալֆա օձ աստղի շրջանում (արաբ․՝ Ունուկ ալ Հայ)՝ Օձի համաստեղության Օձի Էպսիլոն աստղի հարևանությամբ նա պատահաբար հանդիպում է այլմոլորակային քաղաքակրթության տիեզերանավի։ Արտաքուստ «օտարները» շատ նման են երկրային մարդկանց, բայց շնչում են ոչ թե սովորական թթվածին, այլ ֆտոր։ Այսպիսով, երկու քաղաքակրթությունների միջև անմիջական շփումը վտանգավոր է ինչպես նրանց օրգանիզմների, այնպես էլ նյութերի համար։ Բարյացակամ տրամադրված երկու անձնակազմերը տեղեկատվություն ու գիտելիքներ են փոխանակում թափանցիկ էկրանի միջոցով։ Հասկանալով, որ ուղղակի շփումը հնարավոր չէ, անձնակազմերը հրաժեշտ են տալիս միմյանց, և նրանցից յուրաքանչյուրը շարունակում է իր ճանապարհը։
Կերպարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մուտ Անգ - «Տելուր» տիեզերանավի հրամանատար
- Թեյ Էրոն - հրամանատարի օգնական և գլխավոր աստղաֆիզիկոս
- Կարի Ռամ - էլեկտրոնային մեխանիկ և աստղանավիգատոր
- Աֆրա Դևի - կենսաբան
- Տայնա Դան - քիմիկոս
- Սվետ Սիմ - բժիշկ
- Յաս Տին - ինժեներ
Հրատարակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիպակն առաջին անգամ տպագրվել է 1959 թվականին «Պատանեկություն» ամսագրում (№ 1) և զուգահեռաբար՝ «Дорога в 100 парсеков» գիտաֆանտաստիկ անթոլոգիայում[1]։ Հետագայում բազմիցս վերահրատարակվել է, ներառվել հեղինակային ժողովածուներում և անթոլոգիաներում։ Թարգմանվել է անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, ռումիներեն և բուլղարերեն[2]։
Ռադիոներկայացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1970-ականների կեսերին Համամիութենական ռադիոյով բեմադրվել է «Օձի սիրտը» ռադիոներկայացումը։
Արձագանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Օձի սիրտը» ստեղծագործության մոտիվներով Լ.Լազարևը, Ս. Ռասադինը, Բ. Սարնովը գրել են «Ծծմբաջրածնային Աֆրոդիտե» (ռուս.՝ «Сероводородная Афродита») պարոդիան, որն ներառվել է 1966 թվականի «Լորենու ծառուղիներ» գրական պարոդիաների հեղինակային ժողովածուում[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ефремов, Иван Антонович. Cor Serpentis (Сердце Змеи) // Дорога в сто парсеков. — М. : Молодая гвардия, 1959. — С. 5–74. — 288 с. — 90 000 экз.
- ↑ Cor Serpentis, 1 (Inima Șarpelui)(CPSF #113) by Ivan Efremov, Adrian Rogoz (Translator), F. Ionescu (Translator), goodreads.com
- ↑ Л. Лазарев, С. Рассадин, Б. Сарнов. Иван Ефремов. Сероводородная Афродита // Липовые аллеи. — М. : Советская Россия. — С. 44–46. — 88 с. — 30 000 экз.
|
