Քերովբե Պատկանյան

Քերովբե Պատկանյան;
Ծնվել է	մայիսի 4 (16), 1833
Ծննդավայր	Նոր Նախիջևան, Novorossiysk Governorate, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 2 (14), 1889 (55 տարեկան)
Մահվան վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Սմոլենկայի հայկական գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Լազարյան ճեմարան, Դորպատի կայսերական համալսարան և Գլխավոր մանկավարժական ինստիտուտ
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	հայագետ, գրող, լեզվաբան և արևելագետ
Աշխատավայր	Անդրկովկասի օրիորդտց ինստիտուտ և Սանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան և Սուրբ Ստանիսլավի 2-րդ աստիճանի շքանշան
Անդամություն	Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
Երեխաներ	Սերովբէ Պատկանով

Քերովբե Պատկանյան (մայիսի 4 (16), 1833, Նոր Նախիջևան, Novorossiysk Governorate, Ռուսական կայսրություն^[1] - ապրիլի 2 (14), 1889, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[1]), հայ արևելագետ, լեզվաբան-հայագետ, գրող։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քերովբե Պատկանյանը ծնվել է 1833 թվականի մայիսի 4-ին (ըստ որոշ աղբյուրների՝ մայիսի 23-ին) Նոր Նախիջևանում։ Նախնական կրթությունն ստացել է Ստավրոպոլում, ապա սովորել է Լազարյան ճեմարանում (Մոսկվա), Դորպատում և Պետերբուրգում։ Մի որոշ ժամանակ Թիֆլիսում պաշտոնավարել է որպես ուսուցիչ, իսկ 1861 թվականից աշխատել է Պետերբուրգի համալսարանում։ 1885 թվականից գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ է։ Տիրապետում էր բազմաթիվ լեզուների։ Ունեցել է պատմաբանասիրական հետաքրքրություններ։ Զբաղվել է հայերենի ծագման ակունքների, այլ լեզուների հետ նրա ունեցած առնչակցությունների, հայ բարբառների դերի հարցերով։

Լեզվաբանական հայացքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քերովբե Պատկանյանն այն կարծիքն է հայտնել, թե գրաբարն արդեն V դարում զարգացող լեզու չէր, «արվեստական էր»։ Հնում եղել են շատ բարբառներ, գրաբարը նախապես մի բարբառ էր, վերնախավի, արքունիքի լեզուն՝ գրական աստիճանի բարձրացած։ Սկզբում հարել է «հայերենը- իրանական բարբառ» տեսությանը։ Հայերենի ծագումն ու ցեղակցությունը որոշելու խնդրում կարևորում էր բարբառների համակողմանի ուսումնասիրությունը։ Ուշադրություն է հրավիրել հայ-փոքրասիական, հայ-թուրքական լեզվական ընդհանրությունների վրա։ Իր ուշ շրջանի ուսումնասիրություններում հարել է Հ. Հյուբշմանի տեսությանը։ Ունի պատմաբանասիրական բնույթի բազմաթիվ հետազոտություններ։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Исследование о диалектах армянскаго языка։ Филологический опыт, СанктПетербург, Имп. Акад. наук, 1869։
Цыганы։ Несколько слов о наречиях закавказских цыган։ боша и карачи, СанктПетербург, Имп. Акад. наук, 1887։
Материалы для армянскаго словаря, Санкт-Петербург։
Վանի արձանագրութիւնները և նրանց նշանակութիւնը Առաջաւոր Ասիայի պատմութեան համար, Քերովբե Պատկանյան, Գաս. Եաղուբեան, Թիֆլիս, 1883։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Патканов Керопэ Петрович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Է. Աղայան, Հայ լեզվաբանության պատմություն, հ. 1, Երևան, 1958։
Մերի Սաղյան, Պատկանյաններ, Երևան, 1982։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, 1987։
Մատենագրություն

[_698d2e6d4383589c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Патканов Керопэ Петрович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]