Քամիլա Քոլեթ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քամիլա Քոլեթ
Ծննդյան անունբուկմոլ՝ Camilla Wergeland
Ծնվել էհունվարի 23, 1813(1813-01-23)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔրիստիանսանդ, Lister og Mandals amt, Նորվեգիա[4]
Վախճանվել էմարտի 6, 1895(1895-03-06)[5][2][3][…] (82 տարեկան)
Վախճանի վայրՔրիստիանիա, Նորվեգիա
ԳերեզմանՔրիստոս Փրկչի տաճարի գերեզմանատուն[6]
Մասնագիտությունակնարկագիր և կանանց իրավունքների պաշտպան
Լեզունորվեգերեն
Քաղաքացիություն Նորվեգիա
ԱնդամակցությունՆորվեգիայի կանանց իրավունքների ասոցիացիա
ԱմուսինPeter Jonas Collett?[7]
ԶավակներRobert Collett? և Alf Collett?
Կայքdokpro.uio.no/litteratur/collett/
 Camilla Collett Վիքիպահեստում

Քամիլա Յակոբին Քոլեթ (նորվ.՝ Camilla Jacobine Collett), ծնված Վերգելան (նորվ.՝ Wergeland, հունվարի 23, 1813(1813-01-23)[1][2][3][…], Քրիստիանսանդ, Lister og Mandals amt, Նորվեգիա[4] - մարտի 6, 1895(1895-03-06)[5][2][3][…], Քրիստիանիա, Նորվեգիա), նորվեգացի գրող, բանաստեղծուհի։ Համարվում է Նորվեգիայի առաջին ֆեմինիստը։

Հրապարակախոս Հենրիկ Առնոլդ Վերգելանի քույրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քամիլա Քոլեթը ծնվել է 1814 թվականի հունվարի 23-ին Քրիստիանսանդում։ Նրա հայրը Նիկոլայ Վերգելանն էր՝ ականավոր աստվածաբան, քաղաքական գործիչև կոմպոզիտոր։ Երբ Քամիլան ընդամենը չորս տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվում է Էյդսվոլ։ Աղջիկը մանկուց կրթված է եղել, վաղ տարիքից պահել է օրագիր, զբաղվել է ընթերցանությամբ ու երաժշտությամբ։

Երբ Քամիլա Քոլեթը տասնվեց տարեկան էր, այցելում է Քրստիանիա՝ ներկայիս Օսլո մայրաքաղաք։ Այստեղ նրա և բանաստեղծ Յուհան Սեբաստիան Վելհավնի միջև սիրավեպ է սկսվում։ Ի դեպ, վերջինս Առնոլդ Վերգելանի՝ Քամիլայի եղբոր թշնամին էր։ Սակայն Քամիլայի և Յույանի հարաբերությունները այնքան էլ խորը չէին, ուստի շուտով ստիպված բաժանվում են։

1841 թվականի Քամիլա Վերգելանը ամուսնանում է Փեթեր Քոլեթի հետ։ Վերջինս հայտնի քաղաքական գործիչ էր և գրաքննադատ։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քամիլա Քոլեթը հիմնականում ստեղծագործել է արձակ ոճում։ Նրա առաջին հաջողված ստեղծագործությունը համարվում է «Ամթմանդենի դուստրերը» (նորվ.՝ Amtmandens Døttre) վեպը։ Սա լույս տեսավ երկու մասով՝ 1854 և 1855 թվականներին։ Գրքում վեր են հանված այն դժվարությունները, որոնց հետ առնչվում է այդ ժամանակներում ապրող կինը՝ նահապետական հասարակությունում։ Քոլեթը թղթին է հանձնել նաև մի շարք պատմվածքներ, հոդվածներ և հուշագրություններ։

Համատեղ տասը տարի ապրելուց հետո, Քոլեթի ամուսինը կնքում է իր մահկանացուն։ Ընտանիքում այդ ժամանակ մեծանում էին չորս երեխաներ։ Քանի որ որդիներին չէր կարողանում պահել, Քամիլա Քոլեթը վաճառում է իր տունը։ Շուտով վրա հասած ծանր ֆինանսական դրության պատճառով բանաստեղծուհին ստիպված երեք որիդիներին տալիս է դաստիարակության հարազատների մոտ։

Քամիլա Քոլեթն իր մահկանացուն կնքում է 1895 թվականի մարտի 6-ին՝ ութսունմեկ տարեկան հասակում՝ Քրիստիանիայում։

Ընտիր ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Amtmandens Døttre (վեպ) 1854-55
  • Fortællinger (փոքր արձակ) 1861
  • I de lange Nætter (հուշագրություններ) 1863
  • Sidste Blade I—III (հոդվածներ) 1868-73
  • Fra de Stummes Leir (հոդվածներ) 1877
  • Mod Strømmen I—II (հոդվածներ) 1879-85
  • Skrifter I—X (երկերի ժողովածու) 1892-93
  • Dagbøker og breve 1926-34

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Houe P. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122197631 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ Begravde i Oslo — Gravferdsetaten i Oslo kommune.
  7. ↑ Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Benterud, Aagot: Camilla Collett : en skjebne og et livsverk, Oslo: Dreyer, 1947
  • Bergsøe, Clara: Camilla Collett : et Livsbillede, København: Gyldendal, 1902
  • Gran, Gerhard: «Camilla Collett», i Norsk aandsliv i hundrede aar III. Kristiania: Aschehoug, 1913.
  • Hareide, Jorunn: «To pionerkvinner i dansk-norsk litteratur». I boka: Bokhistorie. Tore Rem (red.). Gyldendal, 2003. Om Camilla Collett og Magdalene Thoresen
  • I de lange nætter ; med et etterord av Jorunn Hareide. Gyldendal, 1994
  • Heber, Lilly: Camilla Collett, Kristiania: Gyldendal, 1913
  • Nielsen, Ragna: Camilla Collett, Stockholm, 1913
  • Paulsen, John: Mine Erindringer. København: Gyldendal, 1900. (s. 88-134)
  • Siri Senje Biografien om Camilla Collett : stemmen fra "de stummes leir" 2013 ISBN 978-82-05-45205-3
  • Steen, Ellisiv: Diktning og virkelighet : en studie i Camilla Colletts forfatterskap, 1947
  • Steen, Ellisiv: Den lange strid : Camilla Collett og hennes senere forfatterskap, 1954
  • Steen, Ellisiv: Camilla Collett, et minneskrift til 150-års jubileet for hennes fødsel 23. januar 1963, 1963
  • Steen, Ellisiv (red): Camilla Collett om seg selv, 1985
  • Etterord i Amtmandens døttre i ulike utgaver: 1969 ved Ellisiv Steen; 1992 ved Torill Steinfeld; 2006 ved Birgitte Huitfeldt Midttun
  • Steinfeld, Torill: Den unge Camilla Collett. Et kvinnehjertes historie. Gyldendal, 1996
  • Thesen, Rolv: «Camilla Collett» I: Diktaren og bygda, 1965. (b. 3 s.55-65)
  • Ørjasæter, Kristin: «Kjærlighet og kvinnesyn i Camilla Colletts forfatterskap». I: P2-akademiet, W, 2002
  • Ørjasæter, Kristin: Camilla. Norges første feminist. Cappelen, 2003
  • Littforsk 107 bøker, artikler og avhandlinger om Collett.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Քամիլա Քոլեթ հոդվածին
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քամիլա Քոլեթ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քամիլա_Քոլեթ&oldid=9772108» էջից