Քամիլա Քոլեթ

Քամիլա Քոլեթ
Ծննդյան անուն	բուկմոլ՝ Camilla Wergeland
Ծնվել է	հունվարի 23, 1813[…]
Ծննդավայր	Քրիստիանսանդ, Վեստ-Ագդեր, Նորվեգիա
Վախճանվել է	մարտի 6, 1895[…] (82 տարեկան)
Վախճանի վայր	Kristiania
Գերեզման	Քրիստոս Փրկչի տաճարի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Անդամակցություն	Նորվեգիայի կանանց իրավունքների ասոցիացիա
Ամուսին	Peter Jonas Collett?
Զավակներ	Robert Collett? և Alf Collett?
Կայք	dokpro.uio.no/litteratur/collett/
	Camilla Collett Վիքիպահեստում

Քամիլա Յակոբին Քոլեթ (նորվ.՝ Camilla Jacobine Collett), ծնված Վերգելան (նորվ.՝ Wergeland, հունվարի 23, 1813(1813-01-23)^[1]^[2]^[3]^[…], Քրիստիանսանդ, Վեստ-Ագդեր, Նորվեգիա^[4] - մարտի 6, 1895(1895-03-06)^[5]^[2]^[3]^[…], Kristiania), նորվեգացի գրող, բանաստեղծուհի։ Համարվում է Նորվեգիայի առաջին ֆեմինիստը։

Հրապարակախոս Հենրիկ Առնոլդ Վերգելանի քույրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քամիլա Քոլեթը ծնվել է 1814 թվականի հունվարի 23-ին Քրիստիանսանդում։ Նրա հայրը Նիկոլայ Վերգելանն էր՝ ականավոր աստվածաբան, քաղաքական գործիչև կոմպոզիտոր։ Երբ Քամիլան ընդամենը չորս տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվում է Էյդսվոլ։ Աղջիկը մանկուց կրթված է եղել, վաղ տարիքից պահել է օրագիր, զբաղվել է ընթերցանությամբ ու երաժշտությամբ։

Երբ Քամիլա Քոլեթը տասնվեց տարեկան էր, այցելում է Քրստիանիա՝ ներկայիս Օսլո մայրաքաղաք։ Այստեղ նրա և բանաստեղծ Յուհան Սեբաստիան Վելհավնի միջև սիրավեպ է սկսվում։ Ի դեպ, վերջինս Առնոլդ Վերգելանի՝ Քամիլայի եղբոր թշնամին էր։ Սակայն Քամիլայի և Յույանի հարաբերությունները այնքան էլ խորը չէին, ուստի շուտով ստիպված բաժանվում են։

1841 թվականի Քամիլա Վերգելանը ամուսնանում է Փեթեր Քոլեթի հետ։ Վերջինս հայտնի քաղաքական գործիչ էր և գրաքննադատ։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քամիլա Քոլեթը հիմնականում ստեղծագործել է արձակ ոճում։ Նրա առաջին հաջողված ստեղծագործությունը համարվում է «Ամթմանդենի դուստրերը» (նորվ.՝ Amtmandens Døttre) վեպը։ Սա լույս տեսավ երկու մասով՝ 1854 և 1855 թվականներին։ Գրքում վեր են հանված այն դժվարությունները, որոնց հետ առնչվում է այդ ժամանակներում ապրող կինը՝ նահապետական հասարակությունում։ Քոլեթը թղթին է հանձնել նաև մի շարք պատմվածքներ, հոդվածներ և հուշագրություններ։

Համատեղ տասը տարի ապրելուց հետո, Քոլեթի ամուսինը կնքում է իր մահկանացուն։ Ընտանիքում այդ ժամանակ մեծանում էին չորս երեխաներ։ Քանի որ որդիներին չէր կարողանում պահել, Քամիլա Քոլեթը վաճառում է իր տունը։ Շուտով վրա հասած ծանր ֆինանսական դրության պատճառով բանաստեղծուհին ստիպված երեք որիդիներին տալիս է դաստիարակության հարազատների մոտ։

Քամիլա Քոլեթն իր մահկանացուն կնքում է 1895 թվականի մարտի 6-ին՝ ութսունմեկ տարեկան հասակում՝ Քրիստիանիայում։

Ընտիր ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Amtmandens Døttre (վեպ) 1854-55
Fortællinger (փոքր արձակ) 1861
I de lange Nætter (հուշագրություններ) 1863
Sidste Blade I—III (հոդվածներ) 1868-73
Fra de Stummes Leir (հոդվածներ) 1877
Mod Strømmen I—II (հոդվածներ) 1879-85
Skrifter I—X (երկերի ժողովածու) 1892-93
Dagbøker og breve 1926-34

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #122197631 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Begravde i Oslo — (untranslated).

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Benterud, Aagot: Camilla Collett : en skjebne og et livsverk, Oslo: Dreyer, 1947
Bergsøe, Clara: Camilla Collett : et Livsbillede, København: Gyldendal, 1902
Gran, Gerhard: «Camilla Collett», i Norsk aandsliv i hundrede aar III. Kristiania: Aschehoug, 1913.
Hareide, Jorunn: «To pionerkvinner i dansk-norsk litteratur». I boka: Bokhistorie. Tore Rem (red.). Gyldendal, 2003. Om Camilla Collett og Magdalene Thoresen
I de lange nætter ; med et etterord av Jorunn Hareide. Gyldendal, 1994
Heber, Lilly: Camilla Collett, Kristiania: Gyldendal, 1913
Nielsen, Ragna: Camilla Collett, Stockholm, 1913
Paulsen, John: Mine Erindringer. København: Gyldendal, 1900. (s. 88-134)
Siri Senje Biografien om Camilla Collett : stemmen fra "de stummes leir" 2013 ISBN 978-82-05-45205-3
Steen, Ellisiv: Diktning og virkelighet : en studie i Camilla Colletts forfatterskap, 1947
Steen, Ellisiv: Den lange strid : Camilla Collett og hennes senere forfatterskap, 1954
Steen, Ellisiv: Camilla Collett, et minneskrift til 150-års jubileet for hennes fødsel 23. januar 1963, 1963
Steen, Ellisiv (red): Camilla Collett om seg selv, 1985
Etterord i Amtmandens døttre i ulike utgaver: 1969 ved Ellisiv Steen; 1992 ved Torill Steinfeld; 2006 ved Birgitte Huitfeldt Midttun
Steinfeld, Torill: Den unge Camilla Collett. Et kvinnehjertes historie. Gyldendal, 1996
Thesen, Rolv: «Camilla Collett» I: Diktaren og bygda, 1965. (b. 3 s.55-65)
Ørjasæter, Kristin: «Kjærlighet og kvinnesyn i Camilla Colletts forfatterskap». I: P2-akademiet, W, 2002
Ørjasæter, Kristin: Camilla. Norges første feminist. Cappelen, 2003
Littforsk 107 bøker, artikler og avhandlinger om Collett.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Краткая биография Archived 2006-05-18 at the Wayback Machine. (նորվ.)
Biografi Høgskulen i Volda Archived 2006-05-18 at the Wayback Machine.
Litteratur dokpro. UiO
Omtale på nettstedet Wergeland 2008 Archived 2011-07-11 at the Wayback Machine.
Collett-bibliografi : litteratur av og om Camilla Collett (Utarbeidet av Nasjonalbiblioteket)
Digitalt tilgjengelig håndskrifter av Collett hos Gunnerusbiblioteket.
Digitalt fortalt: «Camilla Collett» (digital fortelling av Hilde Hagerup) (besøkt 8. mars 2012)

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Քամիլա Քոլեթ կատեգորիայում։

[_438f6d31921a904a-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget.

[_826976afc8006644-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_4ae8ca1dea3c2e03-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_d659d98ed04e6fd3-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #122197631 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.

[_c9e8ea68d397d09c-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_26b28286b70900c0-6] Begravde i Oslo — (untranslated).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]