Փետրախոտ փետրավոր
| Փետրախոտ փետրավոր | |
 Փետրախոտ փետրավոր | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Հացածաղկավորներ (Poales) |
| Ընտանիք | Հացազգիներ (Poaceae) |
| Ենթաընտանիք | Դաշտավլուկայիններ (Pooideae) |
| Տրիբա | Stipeae |
| Ցեղ | Փետրախոտ (Stipa) |
| Տեսակ | Փետրախոտ փետրավոր (S. pennata) |
| Միջազգային անվանում | |
| Stipa pennata | |
Փետրախոտ փետրավոր, թելունի փետրավոր[1] (լատին․՝ Stípa pennáta լատին․՝ pennatus - փետուր), հացազգիներ ընտանիքի խոտաբույսեր Փետրախոտի ցեղից. Բույսը ստացել է տեսակին հատուկ մակդիրը փետուրներ հիշեցնող փափուկ թելիկների շնորհիվ, որոնցով ծածկված են դրա երկար քիստերը։
Տարածագոտի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բույսը տարածված է Ռուսաստանի և Ղազախստանի տափաստաններում, առանձին փոքր կղզիներ կան նաև Արևմտյան Սիբիրի անտառ-տափաստանային գոտում հարավային տաք լանջերին։
Աճում է ավազահողային և ավազային հողերի վրա, վերջիններիս դեպքում խորանում է մինչև կիսաանապատներ։ Անտառատափաստանային շրջաններում հանդիպում է ավելի ծանր հողերի վրա։[2]
Նշանակություն և կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արոտավայրում ավելի վատ է ուտվում, քան Լեսսինգի Փետրախոտը (Stipa lessingiana) և Զալեսկու Փետրախոտը (Stipa zalesskii)։ Տերևներն ուտվում են գլխավորապես հասկավորումից առաջ։ Աշնանախոտն առաջին սառնամանիքներից հետո չորանում է և դադարում է ուտվել։ Խաբը՝ չոր խոտը բավարար որակ ունի։ Հասուն անասուններին արատաբտելիս լավ աճ է տալիս, բայց ոչ գիրացում։[3]
Այս տեսակը հաճախ աճեցնում են այգիներում որպես դեկորատիվ բույս։
Բուսաբանական դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ենթատեսակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Stipa pennata subsp. pennata
- Stipa pennata subsp. sabulosa (Pacz.) Tzvelev (1973) — Փետրախոտ ավազային
Հոմանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ The Plant List for 2010[4] տվյալների, տեսակի հոմանիշներն են՝
- Stipa anomala P.A.Smirn.
- Stipa anomala P.A.Smirn. ex Roshev.
- Stipa appendiculata Čelak.
- Stipa austriaca (Beck) Klokov
- Stipa borysthenica Prokudin
- Stipa disjuncta Klokov
- Stipa eriocaulis Borbás
- Stipa gallica (Steven) Čelak.
- Stipa germanica (Endtm.) Klokov, nom. inval.
- Stipa graniticola Klokov
- Stipa joannis Čelak.
- Stipa lejophylla P.A.Smirn.
- Stipa lithophila P.A.Smirn. ex Roshev.
- Stipa oligotricha Moraldo
- Stipa sabulosa (Pacz.) Sljuss.
- Stipa tauricola Čelak.
- Stipa vulgaris Gueldenst., nom. inval.
Պաշտպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանդիպում է Ռուսաստանի եվրոպական մասում, Կովկասում և Սիբիրում տեղակայված 15 արգելոցների տարածքում, ինչպես նաև մի շարք տափաստանային արգելավայրերում։ Պահպանվող տարածքներում անհրաժեշտ է վերահսկողություն պոպուլյացիայի վիճակի նկատմամբ[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Սիսուան - 9. Բուսացուցակ Գահուց Կիլիկիոյ». digilib.aua.am. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ Ларин, Ларина, 1950, էջ 257
- ↑ Ларин, Ларина, 1950
- ↑ «Stipa pennata L. is an accepted name». The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/ (անգլերեն). Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2010. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite web}}: External link in|website= - ↑ «Ковыль перистый в Красной книге России». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 1-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Губанов И. А. 213. Stipa pennata L. (S. joannis Čelak.) — Ковыль перистый // Иллюстрированный определитель растений Средней России : в 3 т. / И. А. Губанов, К. В. Киселёва, В. С. Новиков, В. Н. Тихомиров. — М. : Товарищество науч. изд. КМК : Ин-т технол. исслед., 2002. — Т. 1 : Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 307. — 527 с. — 5000 экз. — ISBN 8-87317-091-6.
- Ларин И. В., Ларина В. К. Кормовые растения сенокосов и пастбищ СССР : в 3 т. / под ред. И. В. Ларина. — М. ; Л. : Сельхозгиз, 1950. — Т. 1 : Споровые, голосеменные и однодольные. — С. 257—258. — 689 с. — 10 000 экз.
- Цвелёв Н. Н. Stipa pennata L. — Ковыль перистый // Злаки СССР / отв. ред. Ан. А. Фёдоров. — Л.: Наука, 1976. — С. 590—591. — 788 с. — 2900 экз.