Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ
 | |
|---|---|
 | |
| Թվական | 1918 թվականի Հոկտեմբերի 25-Նոյեմբերի 3 |
| Մասն է | Առաջին համաշխարհային պատերազմի մաս, իտալական ռազմաճակատ |
| Վայր | Վիտտորիո-Վենետո, Իտալիա |
| Արդյունք | դաշնակիցների հաղթանակ |
| Հակառակորդներ | |
 Իտալիա.svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն Ֆրանսիա ԱՄՆ | .svg){kind=small} Ավստրո-Հունգարիա |
| Հրամանատարներ | |
| Իտալիա Արմանդո Դիազ | Ավստրո-Հունգարիա Սվետոզար Բորոևիչ ֆոն Բոյնա |
| Կողմերի ուժեր | |
| Իտալիա 51 դիվզիա Միացյալ Թագավորություն 3 դիվիզիա Ֆրանսիա 2 դիվիզիա ԱՄՆ 1 դիվիզիա[1] մոտավորապես 970 հազ․ 7700 զենք | Ավստրո-Հունգարիա 52 դիվիզիա 6300 զենք մոտավորապես 440 հազ․ |
| Ռազմական կորուստներ | |
| 38 000 զոհված և վիրավոր | 30 000 զոհված կամ վիրավոր 300 000 գերեվարված |
Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ, առաջին աշխարհամարտի ժամանակ իտալական ռազմաճակատում (Պիավե գետի վրա) Անտանտի զորքերի հարձակողական գործողություն, որն իրականացվել է 1918 թվականի Հոկտեմբերի 25-ից Նոյեմբերի 3-ը։
Հարձակումից առաջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարձակման սկզբում ավստրո-հունգարական զորքերը գործնականում կորցրել էին իրենց մարտունկությունը։ Հունգարական դիվիզիաները լքել են ռազմաճակատը, չեխական և խորվաթական զորամասերը դադարեցրել են պայքարը։ Ավստրո-հունգարական կայսրությունը փլուզման եզրին էր։ Չեխոսլովակյան ազգային խորհուրդը սեպտեմբերի 26-ին Փարիզում հայտարարել է Չեխոսլովակյան պետության ստեղծման մասին՝ Թոմաշ Մասարիկոյի գլխավորությամբ, հոկտեմբորի 4-ին Զագրեբում ձևավորվել է խորվաթների, սերբերի և սլովենների Ազգային խորհուրդը, 1918 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Ռայխստագի գերմանախոս պատգամավորներն իրենց հայտարարել են գերմանական Ավստրիայի Ժամանակավոր ազգային ժողով, իսկ մեկ շաբաթ անց՝ հոկտեմբերի 30-ին, հռչակել են նրա միավորումը Գերմանական հանրապետությանը՝ որպես դրա բաղկացուցիչ մաս։
Հարձակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դաշնակիցները՝ 57 դիվիզիայով (51 իտալական, 3 բրիտանական, 2 ֆրանսիական,1 ամերիկյան), 7700 հրանոթով և 1745 ականանետերով ճեղքել են ավստրո-հունգարական զորքերի պաշտպանությունը (58 դիվիզիա ոչ լրիվ կազմով և 6300 հրանոթ) և հարվածելով Վիտտորիո-Վենետոի կենտրոնին (8-րդ и 12-րդ բանակներ)՝ մասնատել նրանց ռազմաճակատը։ Որոշ ավստրո-հունգարական զորամասեր ընդվզել և հրաժարվել են հնազանդվել, հոկտեմբերի 28-ին արդեն գրեթե 30 դիվիզիաներ են հրաժարվել կռվել։ Իրավիճակը ավստրիացիների համար դարձել էր ճգնաժամային։ 6-րդ ավստրիական բանակը անկանոն նահանջել է, իտալական զորքերը հարձակվել են ամբողջ ռազմաճակատով և դիմադրության չհանդիպելով՝ հարձակումը արագ տեմպերով շարունակվել է։ Շարունակական հարձակման արդյունքում զբաղեցվել է Տրիեստ ծովային դեսանտի կողմից։ Դաշնակիցների զորքերը ստիպել են ավստրո-հունգարական բանակին անձնատուր լինել։ Հրադադարը ստորագրվել է նոյեմբերի 3-ին Վիլլա-Ջուստիում։ Մարտական գործողությունները դադարել են նոյեմբերի 4-ին ժամը 15-ին:Հրադադարի պահին իտալացիները գերի էին վերցրել 387 000 ավստրիացիների և ավելի քան 2300 հրանոթ։ Ավստրո-հունգարական բանակը իտալական ռազմաճակատում դադարել է գոյություն ունենալ, իսկ Ավստրո-Հունգարիան բաժանվել է առանձին մասերի։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Duffy, Michael (1 февраля 2002). «The Battle of Vittorio Veneto, 1918». FirstWorldWar.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 17-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Книга:Зайончковский А. М.: Первая мировая война
- 1914—1918 թթ. Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատմությունը / խմբագրվել է Ի. Ի. Ռոստունովայի կողմից. — М.: Նաուկա , 1975. — Т. 2. — 608 с.
- Книга:Лиддел Гарт: History of the WW1
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ» հոդվածին։ |
| ||||||
