Վիյա Արտմանե
Վիյա Արտմանե լատիշ․՝ Vija Artmane | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 21, 1929 կամ հուլիսի 21, 1929[1] |
| Ծննդավայր | Kaive, Tuckum County, Լատվիա |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 11, 2008[2][3] (79 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ստրենչի, Լատվիա |
| Քաղաքացիություն |  Լատվիա և  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի |
| Ամուսին(ներ) | Արթուր Դիմիտերս |
| Երեխա(ներ) | Kaspars Dimiters? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | Լենինի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Երեք արտղի 4-րդ դասի շքանշան Բարեկամության շքանշան Լատվիական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Լատվիական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստ Q16352907? և Q16363912? |
Վիյա Արտմանե (իսկական անունը՝ Ալիդա Ֆրիցևնա, (օգոստոսի 21, 1929 կամ հուլիսի 21, 1929[1], Kaive, Tuckum County, Լատվիա - հոկտեմբերի 11, 2008[2][3], Ստրենչի, Լատվիա), լատիշ դերասանուհի։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի (1969)։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիյա Արտմանեն ծնվել է 1929 թվականին։ 1949 թվականին ավարտել է Ռայնիսի անվան գեղարվեստական թատրոնին կից ստուդիան (Ռիգա)։ Նկարահանվել է կինոյում։ Ռեժիսոր Պավել Արմանդի «Կարապանման ամպերի ետևից» կինոնկարը (1957) դերասանուհուն ճանապարհ հարթեց դեպի կինոաշխարհ։ Միխայիլ Երշովի «Հարազատ արյուն» կինոնկարում (1963) Արտմանեն կարողացավ ոչ միայն ճշտորեն հաղորդել մարմնավորած հերոսուհու՝ Սոնյայի արտաքին գծերը, այլև մեծ վարպետությամբ բնորոշեց նրա բնավորությունը, ի հայտ բերեց կերպարը ամբողջացնող և հոգեբանությունը բացահայտող ապշեցուցիչ կարողություն։ Այդ դերակատարման համար Վիյա Արտմանեն ճանաչվեց 1966 թվականի լավագույն դերասանուհին։ Լեոնիդ Լեյմանիսի «Էդգար և Քրիստինա» կինոնկարը (1966) պատմում է ձիապան Էդգարի և ուժեղ ու հաստատուն բնավորության տեր աղախին Քրիստինայի ամեն խոչընդոտ հաղթահարող սիրո մասին։ Լավագույն կինոդերակատարումներն են՝ Դացե («Կարապաերամ ամպերից այն կողմ», 1957), Սոնյա («Հարազատ արյուն», 1964), Նա («Ոչ ոք չէր ուզում մեռնել», 1966), Քրիստինա («Էդգարը և Քրիստինան», 1967), Շերստոբիտովի «Անդրոմեդայի միգամածությունը» (1967), Վիկտոր Գեորգիևի «Հոգով ուժեղները» (1967) և այլ կինոնկարներում նկարահանվելուց հետո դերասանուհին հանդես եկավ Վոլդեմար Պուցեի «Հողաչափերի ժամանակները» կինոնկարում (1970), որը պատմում էր 19-րդ դարավերջի լատիշ գյուղացու կյանքը։ Լատվիական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի Վիյա Արտմանեն նկարահանվել է նաև ռեժիսորներ Օլգերտ Դունկերսի «Թիթեռնիկի պարը» (1972), Իմանտ Կրենբերգի «Եղևնին աշորայի մեջ» (1973), Էրիկ Լացիսի «Ընծա միայնակ կնոջը» (1974) և այլ կինոժապավեններում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://eng.novonews.lv/news/2008/10/21/latvia_en/006548.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 149)։ 
|
- Օգոստոսի 21 ծնունդներ
- 1929 ծնունդներ
- Հուլիսի 21 ծնունդներ
- Լատվիայում ծնվածներ
- Հոկտեմբերի 11 մահեր
- 2008 մահեր
- Լատվիայում մահացածներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներ
- Բարեկամության շքանշանի ասպետներ (Ռուսաստան)
- Անձինք այբբենական կարգով
- Դերասաններ այբբենական կարգով
- Լատիշ դերասանուհիներ
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսներ
- Խորհրդային դերասանուհիներ