Վիադա Հարությունովա-Ֆիդանյան

Վիադա Հարությունովա-Ֆիդանյան
Ծնվել է	սեպտեմբերի 30, 1937(1937-09-30) (86 տարեկան) Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտություն	բյուզանդագետ, հայագետ և գիտաշխատող
Հաստատություն(ներ)	Մոսկվայի պետական համալսարան, Մոսկվայի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան, ՀՀ ԳԱԱ, ՌԳԱ ռուսական պատմության ինստիտուտ և Համաշխարհային պատմության ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	Բյուզանդագիտություն, հայագիտություն և կովկասագիտություն
Ալմա մատեր	Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրույան ֆակուլտետ (1960)
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր (1991)
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն

Վիադա Հարությունովա-Ֆիդանյան (ռուս.՝ Виа́да Арту́ровна Арутю́нова-Фиданя́н, սեպտեմբերի 30, 1937(1937-09-30), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ռուս գիտնական, բյուզանդագետ, հայագետ և կովկասագետ։ Պատմական գիտությունների դոկտոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ընդհանուր պատմության ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող։

Կենսագրություն

Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել Է Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրության ֆակուլտետի դասական բաժանմունք, որն ավարտել է 1960 թվականին՝ պաշտպանելով «Դոգոմերյան էպոսը Հոմերոսի պոեմներում» դիպլոմային աշխատանքը։

1960 թվականից մինչև 1961 թվականը հին հունարեն է դասավանդել Մոսկվայի պետական համալսարանում և լատիներեն՝ Ժողովուրդների բարեկամության համալսարանում։ 1962 թվականին ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի ասպիրանտուրա՝ «բյուզանդագիտություն» մասնագիտությամբ։ 1968 թվականին Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետում պաշտպանել է «Գրիգոր Բակուրեանի տիպիկոնը» թեմայով ատենախոսությունը։ 1966-1978 թվականներին Հարությունովա-Ֆիդանյանն աշխատել է Երևանի Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության գիտությունների ակադեմիայի պատմության ինստիտուտում, որից հետո 1986 թվականին աշխատանքի է անցել ԽՍՀՄ ԳԱ Մոսկվայի պատմության ինստիտուտում (այժմ՝ ՌԳԱ ռուսական պատմության ինստիտուտ), որի ամբիոնում 1991 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսությունը՝ հայ-բյուզանդական շփման գոտու թեմայով։ 1997 թվականից մինչ օրս Համընդհանուր պատմության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող է։

Աշխատություններ

• К вопросу об армянах-халкидонитах // Вестн. обществ. наук АН Армянской ССР. 1971. № 3
• Из истории северо-восточных пограничных областей Византийской империи в XI в. // Историко-филологический журнал. 1972. № 1
• Византийские правители фемы «Ивирия» // Вестн. обществ. наук АН Армянской ССР. 1973. № 2
• «Ивир» в византийских источниках XI в. // Вестн. Матенадарана. 1973. № 11
• Византийские правители Эдессы в XI в. // Византийский временник. 1973. Т. 35
• Some aspects of the Military Administrative Districts and of the Byzantine Administration during the XI Century // Revue des études arméniennes. 1986—1987. T. XX. Фема Васпуракан (территориальный состав) // Вестн. обществ. наук АН Армянской ССР. 1974. № 9
• Фема Васпуракан // Византийский временник. 1977. Т. 38
• Типик Григория Пакуриана. Текст, введ., пер., и коммент. Ереван, 1978
• Ещё раз о феме «Ивирия» // Кавказ и Византия. Ереван, 1979. Вып. 1
• Армяно-халкидониты на восточных границах Византийской империи (XI в.). Ереван, 1980
• О своеобразии одного монастырского устава XI века // Българско средновековие. София, 1980
• Sur le problème des provinces byzantines orientales // Revue des études arméniennes. 1980. T. XIV
• Несколько замечаний к положению на восточных границах Византии в 70-е годы XI в. // Кавказ и Византия. Ереван, 1980. Вып. 2
• Ethno-confessional self-concsiousness of armenians-chalcedoniens // Byzantium and Caucasus. Washington, 1988
• К вопросу о двух редакциях «Типика» Пакуриана // Кавказ и Византия. Ереван, 1988. Вып. 6
• Армяне в Болгарии в XI в. Ч. I—II // Вестн. Ереванского ун-та. 1988. № 3; 1989. № 1
• Образ Византии в армянской историографии Х в. // ВВ. 1991. Т. 52. С. 112—135
• Les Arméniens Chalcedoniens en tant que phénomène culturel de l’Orient chrétien // Atti del quinto Simposio Internazionale di Arte Armena. 1988. Venezia, 1992
• Ethno-confessional self-awareness of Armenian-Chalcedonians // Revue des études arméniennes. 1991—1992. T. XXI
• Армяно-византийская контактная зона (X—XI вв.): Результаты взаимодействия культур. М., 1994
• Образ Византии в армянской средневековой историографии XI в. (Аристакес Ластивертци) // ВВ. 1994. Т. 55. С. 146—151
• Православные армяне в Северо-Восточной Руси // Древнейшие государства Восточной Европы. 1992—1993 гг. М., 1995
• Этноконфессиональное самосознание армяно-византийской знати в XI—XII вв. // Элита и этнос средневековья. М., 1995
• Православные армяне в контексте борьбы за унию церквей на Христианском Востоке // Традиции и наследие Христианского Востока: Мат-лы междунар. конф. М., 1996. С. 23-62
• К вопросу об авторстве «Послания к Захарии» // Византийские очерки. М., 1996
• Образование новой социально-административной структуры в армяно-византийской контактной зоне // Вестник Ереванского Университета. 1996. № 1.
• «Повествование о делах армянских» — памятник армяно-византийской контактной зоны (V—VII вв.) // Иностранцы в Византии. Византийцы за рубежом своего Отечества. М., 1997
• Методы создания позитивного образа Византийской империи в армянской историографии (период экспансии) // Чужое: опыты преодоления: Очерки из истории культуры Средиземноморья. М., 1999. С. 277—309
• Византийские идеологемы в армянской историографии // Сравнительное изучение цивилизаций: Междисциплинарный подход. М., 1999
• Византия и Армения в X—XII вв.: зона контакта // Византия между Востоком и Западом. СПб., 1999
• Реликвии в системе армяно-византийских отношений: религиозно-политические аспекты // Реликвии в искусстве и культуре восточнохристианского мира / Ред.-сост. А. М. Лидов. М., 2000. С. 50-52
• К вопросу об оригинальной части «Повествования о делах армянских» // Древнейшие государства Восточной Европы: Мат-лы и исслед., 1998 г. М., 2000
• Армянская православная община в VI—VII вв. // Армения и Христианский Восток. СПб., 2001
• Армения и Византия в VII в.: синтезная контактная зона // Византийский временник. М., 2002. Т. 61 (86)
• Мнимые реальности богословской полемики в Армении IX в. // Древнейшие государства Восточной Европы. М., 2003 С.5-13
• «Повествование о делах армянских» (VII в.): Источник и время. М., 2004
• Григорий Просветитель // Православная энциклопедия. М., 2006. Т. 13
• «Закавказское досье» Константина VII Багрянородного". Информация и информаторы // Византийские очерки. СПб, 2006. С. 5-18
• Армяне-халкидониты: Идентичность на стыке этноса и конфессии // Исторические мифы и национальная идентичность. М., 2007
• Полемика между халкидонитами и монофизитами и переписка патриарха Фотия // Вестник ПСТГУ. Серия I. 2010 г. С. 23-33

Արտաքին հղումներ

• Страница на сайте центра «Восточная Европа в античном и средневековом мире» ИВИ РАН