«Խոտաբույս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
մանր-մունր
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.

[[Պատկեր:Garden_of_herbs.jpg|մինի| [[Այգի|Պարտեզում]] կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում [[Դաղձ|անանուխ է]], ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր: ]]
[[Պատկեր:Garden_of_herbs.jpg|մինի| [[Այգի|Պարտեզում]] կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում [[Դաղձ|անանուխ է]], ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր: ]]
Ընդհանուր առմամբ, '''խոտաբույսերը''' կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և [[Խավարտ|զարդարելու]] համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն [[բանջարեղեն]]<nowiki/>ների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են ''մակրոնտրիենների'' համար: Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը [[Համեմունքներ|համեմունքներից]] : ''Խոտաբույսերը'' հիմնականում կայանում են բույսի [[Տերև|տերևավոր]] կանաչ կամ [[Ծաղիկ|ծաղկուն]] մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ ''[[Համեմունքներ|համեմունքները]]'' սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ [[Սերմ|սերմերը]], [[Կեղև|կեղևը]], [[Արմատ (բուսաբանություն)|արմատները]] և [[Պտուղ|մրգերը]] :
Ընդհանուր առմամբ, '''խոտաբույսերը''' կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և [[Խավարտ|զարդարելու]] համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն [[բանջարեղեն]]<nowiki/>ների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են ''մակրոնտրիենների'' համար: Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը [[համեմունքներ]]ից : ''Խոտաբույսերը'' հիմնականում կայանում են բույսի [[տերև]]ավոր կանաչ կամ [[Ծաղիկ|ծաղկուն]] մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ ''[[համեմունքներ]]ը'' սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ [[սերմ]]երը, [[կեղև]]ը, [[Արմատ (բուսաբանություն)|արմատները]] և [[Պտուղ|մրգերը]] :


Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր: «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և [[Դեղաբույսեր|բուժիչ բույսերից]]. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և [[Կամբիում|կամբիումը]] ), [[Խեժեր|խեժը]] և պերիկարպը :
Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր: «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և [[Դեղաբույսեր|բուժիչ բույսերից]]. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և [[կամբիում]]ը ), [[Խեժեր|խեժը]] և պերիկարպը :


== Խոհարարական խոտաբույսեր ==
== Խոհարարական խոտաբույսեր ==
[[Պատկեր:Thyme-Bundle.jpg|մինի| [[Ուրց|''Ուրցի'']] փունջ [[Ուրց|( ''Thymus'' )]] ]]
[[Պատկեր:Thyme-Bundle.jpg|մինի| [[Ուրց|''Ուրցի'']] փունջ [[Ուրց|( ''Thymus'' )]] ]]
Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են [[Բանջարեղեն|բանջարեղենից]] նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը<ref name="Small National Research Council Canada 2006">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=UL9lpNrx0kwC&pg=PA1|title=Culinary Herbs|last=Small|first=E.|last2=National Research Council Canada|publisher=NRC Research Press|year=2006|isbn=978-0-660-19073-0|page=1|access-date=9 October 2018}}</ref>:
Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են [[բանջարեղեն]]ից նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը<ref name="Small National Research Council Canada 2006">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=UL9lpNrx0kwC&pg=PA1|title=Culinary Herbs|last=Small|first=E.|last2=National Research Council Canada|publisher=NRC Research Press|year=2006|isbn=978-0-660-19073-0|page=1|access-date=հոկտեմբերի 9, 2018}}</ref>:


== Բուսական թեյեր ==
== Բուսական թեյեր ==
Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` [[բուսական թեյեր]] պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)<ref name="RHS encyclopedia">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pulnPwAACAAJ|title=The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening|publisher=Dorling Kindersley|isbn=9781405303538|edition=2nd|pages=404,679}}</ref><ref name="Bown1995">{{Cite book|url=https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown|title=Encyclopedia of herbs & their uses|last=Bown|first=Deni|date=1995|publisher=Dorling Kindersley|isbn=978-0751302035|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown/page/10 10], 11|url-access=registration}}</ref>: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը: Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից<ref name="Bremness1994">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VqfnrH-W2kwC|title=The complete book of herbs|last=Bremness|first=Lesley|publisher=Viking Studio Books|isbn=9780140238020|page=8}}</ref>, չի կարող պարունակել տենիններ կամ [[Կոֆեին|կոֆեինը]], և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ: Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը: Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ:
Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` [[բուսական թեյեր]] պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)<ref name="RHS encyclopedia">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pulnPwAACAAJ|title=The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening|publisher=Dorling Kindersley|isbn=9781405303538|edition=2nd|pages=404,679}}</ref><ref name="Bown1995">{{Cite book|url=https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown|title=Encyclopedia of herbs & their uses|last=Bown|first=Deni|date=1995|publisher=Dorling Kindersley|isbn=978-0751302035|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown/page/10 10], 11|url-access=registration}}</ref>: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը: Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից<ref name="Bremness1994">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VqfnrH-W2kwC|title=The complete book of herbs|last=Bremness|first=Lesley|publisher=Viking Studio Books|isbn=9780140238020|page=8}}</ref>, չի կարող պարունակել տենիններ կամ [[կոֆեին]]ը, և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ: Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը: Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ:


== Արտաքին կապեր ==
== Արտաքին կապեր ==

09:53, 11 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Պարտեզում կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում անանուխ է, ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր:

Ընդհանուր առմամբ, խոտաբույսերը կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և զարդարելու համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն բանջարեղենների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են մակրոնտրիենների համար: Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը համեմունքներից : Խոտաբույսերը հիմնականում կայանում են բույսի տերևավոր կանաչ կամ ծաղկուն մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ համեմունքները սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ սերմերը, կեղևը, արմատները և մրգերը :

Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր: «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և բուժիչ բույսերից. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և կամբիումը ), խեժը և պերիկարպը :

Խոհարարական խոտաբույսեր

Ուրցի փունջ ( Thymus )

Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են բանջարեղենից նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը[1]:

Բուսական թեյեր

Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` բուսական թեյեր պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)[2][3]: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը: Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից[4], չի կարող պարունակել տենիններ կամ կոֆեինը, և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ: Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը: Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ:

Արտաքին կապեր

  1. Small, E.; National Research Council Canada (2006). Culinary Herbs. NRC Research Press. էջ 1. ISBN 978-0-660-19073-0. Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2018-ին.
  2. The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening (2nd ed.). Dorling Kindersley. էջեր 404, 679. ISBN 9781405303538.
  3. Bown, Deni (1995). Encyclopedia of herbs & their uses. Dorling Kindersley. էջեր 10, 11. ISBN 978-0751302035.
  4. Bremness, Lesley. The complete book of herbs. Viking Studio Books. էջ 8. ISBN 9780140238020.