«Մասնակից:Ani Hosyan/Ավազարկղ13»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Kistefoss Pulp Mill.jpg|thumb|Kistefos Træsliberi ցելյուլոզի նախկին |
[[Պատկեր:Kistefoss Pulp Mill.jpg|thumb|Kistefos Træsliberi ցելյուլոզի նախկին կոմբինատ]] |
||
'''Կիստեֆոս''' ({{lang-no|Kistefos Sculpture Park}}), պատմական թանգարան, ազգային նշանակության առաջին արդյունաբերական հուշարձանը և [[Նորվեգիա]]յում ու [[Հյուսիսային Եվրոպա]]յում |
'''Կիստեֆոս''' ({{lang-no|Kistefos Sculpture Park}}), պատմական թանգարան, ազգային նշանակության առաջին արդյունաբերական հուշարձանը և ժամանակակից քանդակագործության խոշորագույն զբոսայգին [[Նորվեգիա]]յում ու [[Հյուսիսային Եվրոպա]]յում: Հիմնադրվել է նախկին Կիստեֆոսյան ցելյուլոզի կոմբինատի տարածքում ({{lang-no|Kistefos Wood Pulp Mill}}) «Կիստեֆոս» մասնավոր ընկերության սեփականատիրոջ հիդրոէլեկտրակայանի հետ: Գտնվում է [[Օփլան]] նահանգի [[Եվնաքեր]] կոմունայում՝ [[Օսլո]]յից 80 կմ հյուսիս: Զբոսայգու մակերեսը մոտ {{թիվ|1400|մ²}}է, տեղակայված է Ռանդսելվա գետի երկու կողմում<ref>{{cite web |author= |url= https://snl.no/Kistefos-Museet|title= Kistefos-Museet |lang= ru|website= https://snl.no/Kistefos-Museet|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>: |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
[[Պատկեր:Kistefos-Museet.jpg|thumb| |
[[Պատկեր:Kistefos-Museet.jpg|thumb|Կիստեֆոսի գեղարվեստական պատկերասրահ]] |
||
Զբոսայգու պատմությունն սկսվում է |
Զբոսայգու պատմությունն սկսվում է երբեմնի արդյունաբերական ձեռնարկության՝ ցելյուլոզի կոմբինատի հիմնադրումից: Ցելյուլոզի վերամշակման կոմբինատը Ռանդսելվա գետի վրա հիմնադրել, կառուցել է Անդրեաս Քրիստենը [[1899 թվական]]ին, ապա վաճառել է այն: [[1955 թվական]]ի<nowiki/>ն գործարանը փակվել է, բայց բոլոր մեխանիզմներն ու գործիքները թողնվել են տեղում՝ այն հույսով, որ գործարանը կարող է մի օր վերագործարկվել: Ներկայումս հին գործարանների շինությունները, որոնք կառուցվել են ավելի քան 100 տարի առաջ, զբոսայգու և արվեստի գործերի ցուցադրման հետ միասին կազմում են Նորվեգական արդյունաբերական թանգարանը: |
||
Ընկերության սեփականատերը նորվեգացի հայտնի բիզնեսմեն և արվեստի գործերի էքսցենտրիկ<ref>{{cite web |author= |url= http://www.altfornorge.ru/norge/npage_1383.html|title= Норвежский миллионер празднует юбилей в Петербурге|lang= ru|website= http://www.altfornorge.ru/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref> կոլեկցիոներ Քրիստեն Սվեասն է՝ հիմնադիր Անդրեաս Քրիստենի թոռը։ Նա [[1993 թվական]]ին գնել է հողն ու հին շինությունները և ձևափոխել Kistefos [[հոլդինգ]]ի: Նա հիմնադրել է Կիստեֆոս թանգարանի հիմնադրամը, որում, բացի սեփականատիրոջից, ներդրում է ունեցել նաև քաղաքապետարանը<ref>{{cite web |author= |url= https://snl.no/Kistefos_AS|title= Kistefos_AS|lang= en|website= https://snl.no/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>: |
|||
[[Պատկեր:Kistefoss Jevnaker.jpg|thumb|Եվնաքերի հիդրոէլեկտրակայան]] |
[[Պատկեր:Kistefoss Jevnaker.jpg|thumb|Եվնաքերի հիդրոէլեկտրակայան]] |
||
Երբ Քրիստեն Սվեասը ձեռք բերեց համալիրը |
Երբ Քրիստեն Սվեասը ձեռք բերեց համալիրը արդյունաբերական թանգարան և քանդակների զբոսայգի ստեղծելու համար իր անձնական հավաքածուից, այն լքված շինություն էր՝ մի քանի հեկտար հողով։ Հիմա այն լայնածավալ մշակված տարածք է այգով, որտեղ [[1996 թվական]]ից բացվել է թանգարան: Այնտեղ պահպանվում է հիմնական թեման՝ արդյունաբերության պատմությունը, այդ պատճառով թանգարանի կենտրոնը համարվում են գործարանի պատմական շինություններն ու հին փայտե ջրաղացը: Թանգարանը պատասխանատվություն է կրում պատմական օբյեկտների պահպանման համար: Որոշ մեխանիզմներ վերականգնվել են և բերվել գործող վիճակի, որպեսզի հաճախորդները հնարավորություն ունենան տեսնել, թե ինչպես է տեղի ունեցել արդյունաբերության զարգացումը փայտանյութի վերամշակման ու պատրաստման բնագավառում<ref>{{cite web |author= |url= https://www.kistefosmuseum.no/om-oss/om-kistefos|title= Kistefos|lang= en|website= https://www.kistefosmuseum.no/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>: |
||
Զբոսայգու տարածքում տեղակայված է նաև հիդրոէլեկտրակայան։ |
|||
Ինչպես նաև զբոսայգու տարածքում հիդրոէլեկտրակայան է տեղակայված: |
|||
[[Պատկեր:John Gerrard – Pulp Press (Kistefos) 2013.jpg|thumb|Մամլիչ փայտե զանգվածի համար՝ արդյունաբերական թանգարանի ցուցանմուշ]] |
[[Պատկեր:John Gerrard – Pulp Press (Kistefos) 2013.jpg|thumb|Մամլիչ փայտե զանգվածի համար՝ արդյունաբերական թանգարանի ցուցանմուշ]] |
||
== Արդիականություն == |
== Արդիականություն == |
||
Թանգարանի պատմական հատվածը |
Թանգարանի պատմական հատվածը ներկա ժամանակների հետ կապում է քանդակների զբոսայգին՝ ներկայացված հայտնի քանդակագործների ու նկարիչների աշխատանքներով: Թանգարանի տարածքում սեզոնի ընթացքում բացի գեղարվեստական ցուցադրություններից նաև անցկացվում են միջոցառումներ՝ համերգներ և դասախոսություններ: Ամեն ամառ թանգարանը հարևան Նյուբրուկետ քաղաքում կազմակերպում է արտագնա գեղարվեստական ցուցահանդեսներ<ref>{{cite web |author= |url= https://www.visitnorway.com/listings/kistefos-museet-history-art-playfulness-and-picturesque/10578/|title= Kistefos-Museet - History, art, playfulness and picturesque|lang= en|website= https://www.visitnorway.com/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>: |
||
[[1999 թվական]]ից |
[[1999 թվական]]ից Քրիստեն Սվեասի՝ նախնիների ժառանգությունը ժամանակակից կյանքի հետ միավորելու ձգտման շնորհիվ թանգարանում գործում է [[մոդեռն]] ուղղության 46 քանդակից բաղկացած մշտական [[էքսպոզիցիա]]յով գեղարվեստական պատկերասրահ, որը տեղակայված է ցելյուլոզային կոմբինատի տարածքում: Քանդակների զբոսայգին գտնվում է լայնածավալ այգու տարածքում: Այնտեղ ներկայացված են քանդակներ, որոնք փոխանցում են նորվեգական և արտասահմանյան ժամանակակից նկարիչների, այդ թվում՝ միջազգային հեղինակություն ունեցող քանդակագործների ինտերակտիվ և ճանաչողական փորձը: [[2019 թվական]]ի մայիսին քանդակների հավաքածուն համալրվել է ճապոնացի նկարչուհի [[Յայոի Կուսամա|Կուսամայի]] ստեղծագործություններով: Զբոսայգում կան այնպիսի վարպետների ստեղծագործություններ, ինչպիսիք են Մարիաննա Հասկեն, պրովոկացիաների վարպետ Բժարն Մելգաարդը<ref>{{cite web |author= |url= https://style.rbc.ru/repost/5a78632f9a7947447287c167 |title= В Норвегии разразился скандал вокруг «дьявольского» дома|lang= ru|website= https://style.rbc.ru/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>, Ջոն Ջերարդը, Մարկ Կուննին, [[Օլաֆուր Էլիասսոն]]ը, [[Լինդա Բենգլիս]]ը, [[Ֆեռնանդո Բոտերո]]ն, [[Էլմգրինը և Դրագսերթ]]ը ու [[Անիշ Կապուր]]ը, [[Իլյա Կաբակով]]ը և ուրիշներ<ref>{{cite web |author= |url= https://www.architectmagazine.com/project-gallery/kistefos-museum_o|title= Kistefos Museum. Bjarke Ingels Group (BIG)|lang= en|website= https://www.architectmagazine.com/|publisher= |date= |accessdate=2019-10-02}}</ref>: |
||
== «The Twist» կամուրջ Կիստեֆոսում == |
== «The Twist» կամուրջ Կիստեֆոսում == |
17:23, 26 Հունիսի 2020-ի տարբերակ
Կիստեֆոս (նորվ.՝ Kistefos Sculpture Park), պատմական թանգարան, ազգային նշանակության առաջին արդյունաբերական հուշարձանը և ժամանակակից քանդակագործության խոշորագույն զբոսայգին Նորվեգիայում ու Հյուսիսային Եվրոպայում: Հիմնադրվել է նախկին Կիստեֆոսյան ցելյուլոզի կոմբինատի տարածքում (նորվ.՝ Kistefos Wood Pulp Mill) «Կիստեֆոս» մասնավոր ընկերության սեփականատիրոջ հիդրոէլեկտրակայանի հետ: Գտնվում է Օփլան նահանգի Եվնաքեր կոմունայում՝ Օսլոյից 80 կմ հյուսիս: Զբոսայգու մակերեսը մոտ 1400 մ² է, տեղակայված է Ռանդսելվա գետի երկու կողմում[1]:
Պատմություն
Զբոսայգու պատմությունն սկսվում է երբեմնի արդյունաբերական ձեռնարկության՝ ցելյուլոզի կոմբինատի հիմնադրումից: Ցելյուլոզի վերամշակման կոմբինատը Ռանդսելվա գետի վրա հիմնադրել, կառուցել է Անդրեաս Քրիստենը 1899 թվականին, ապա վաճառել է այն: 1955 թվականին գործարանը փակվել է, բայց բոլոր մեխանիզմներն ու գործիքները թողնվել են տեղում՝ այն հույսով, որ գործարանը կարող է մի օր վերագործարկվել: Ներկայումս հին գործարանների շինությունները, որոնք կառուցվել են ավելի քան 100 տարի առաջ, զբոսայգու և արվեստի գործերի ցուցադրման հետ միասին կազմում են Նորվեգական արդյունաբերական թանգարանը:
Ընկերության սեփականատերը նորվեգացի հայտնի բիզնեսմեն և արվեստի գործերի էքսցենտրիկ[2] կոլեկցիոներ Քրիստեն Սվեասն է՝ հիմնադիր Անդրեաս Քրիստենի թոռը։ Նա 1993 թվականին գնել է հողն ու հին շինությունները և ձևափոխել Kistefos հոլդինգի: Նա հիմնադրել է Կիստեֆոս թանգարանի հիմնադրամը, որում, բացի սեփականատիրոջից, ներդրում է ունեցել նաև քաղաքապետարանը[3]:
Երբ Քրիստեն Սվեասը ձեռք բերեց համալիրը արդյունաբերական թանգարան և քանդակների զբոսայգի ստեղծելու համար իր անձնական հավաքածուից, այն լքված շինություն էր՝ մի քանի հեկտար հողով։ Հիմա այն լայնածավալ մշակված տարածք է այգով, որտեղ 1996 թվականից բացվել է թանգարան: Այնտեղ պահպանվում է հիմնական թեման՝ արդյունաբերության պատմությունը, այդ պատճառով թանգարանի կենտրոնը համարվում են գործարանի պատմական շինություններն ու հին փայտե ջրաղացը: Թանգարանը պատասխանատվություն է կրում պատմական օբյեկտների պահպանման համար: Որոշ մեխանիզմներ վերականգնվել են և բերվել գործող վիճակի, որպեսզի հաճախորդները հնարավորություն ունենան տեսնել, թե ինչպես է տեղի ունեցել արդյունաբերության զարգացումը փայտանյութի վերամշակման ու պատրաստման բնագավառում[4]:
Զբոսայգու տարածքում տեղակայված է նաև հիդրոէլեկտրակայան։
Արդիականություն
Թանգարանի պատմական հատվածը ներկա ժամանակների հետ կապում է քանդակների զբոսայգին՝ ներկայացված հայտնի քանդակագործների ու նկարիչների աշխատանքներով: Թանգարանի տարածքում սեզոնի ընթացքում բացի գեղարվեստական ցուցադրություններից նաև անցկացվում են միջոցառումներ՝ համերգներ և դասախոսություններ: Ամեն ամառ թանգարանը հարևան Նյուբրուկետ քաղաքում կազմակերպում է արտագնա գեղարվեստական ցուցահանդեսներ[5]:
1999 թվականից Քրիստեն Սվեասի՝ նախնիների ժառանգությունը ժամանակակից կյանքի հետ միավորելու ձգտման շնորհիվ թանգարանում գործում է մոդեռն ուղղության 46 քանդակից բաղկացած մշտական էքսպոզիցիայով գեղարվեստական պատկերասրահ, որը տեղակայված է ցելյուլոզային կոմբինատի տարածքում: Քանդակների զբոսայգին գտնվում է լայնածավալ այգու տարածքում: Այնտեղ ներկայացված են քանդակներ, որոնք փոխանցում են նորվեգական և արտասահմանյան ժամանակակից նկարիչների, այդ թվում՝ միջազգային հեղինակություն ունեցող քանդակագործների ինտերակտիվ և ճանաչողական փորձը: 2019 թվականի մայիսին քանդակների հավաքածուն համալրվել է ճապոնացի նկարչուհի Կուսամայի ստեղծագործություններով: Զբոսայգում կան այնպիսի վարպետների ստեղծագործություններ, ինչպիսիք են Մարիաննա Հասկեն, պրովոկացիաների վարպետ Բժարն Մելգաարդը[6], Ջոն Ջերարդը, Մարկ Կուննին, Օլաֆուր Էլիասսոնը, Լինդա Բենգլիսը, Ֆեռնանդո Բոտերոն, Էլմգրինը և Դրագսերթը ու Անիշ Կապուրը, Իլյա Կաբակովը և ուրիշներ[7]:
«The Twist» կամուրջ Կիստեֆոսում
2014 թվականին թանգարանը կազմակերպեց կամրջի պրոյեկտի և նոր շենքի համար միջազգային մրցույթ, որպեսզի հնարավորություն ունենա լայնեցնել միջոցառումների ծրագիրը, իր գործունեությունը, ինչպես նաև աշխատաժամերն ավելացնելու համար: BIG (Բյարկե Ինգելսի խումբը) ստուդիայի մրցույթում հաղթած ճարտարապետներն ու ոճաբանները առաջարկեցին նոր թանգարանի համար ամենաօրիգինալ պրոյեկտը՝ կառուցել կամուրջ, բայց միացնելով նրան շենքը: Ճարտարապետների գաղափարով՝ այն ոչ միայն գետի ափերն էր միավորում, նրա օրիգինալ ոլորված կառուցվածքը թույլ տվեց ներսում տեղադրել ցուցանմուշներ և ավելի մեծ քանակությամբ այցելուներ ընդունել[8]:
Երկաթից ու ալյումինից պատրաստված կառույցը՝ ալիքաձև պատկերասրահի տեսքով կամուրջը, որը տարված է գետի վրայով, միավորում է գետի հյուսիսային ու հարավային ափերը: Ներքին տարածության գրեթե 1,5 հազար քառակուսի մետրը թույլ է տալիս այցելուներին ծանոթանալ պատկերասրահի արվեստի գործերի հավաքածույի հետ, և միևնույն ժամանակ հիանալ շրջապատող բնապատկերով պատուհանից, որը երկարաձգվում է հատակից մինչև առաստաղ: Twins կամուրջը հանրության համար բաղվել է 2019 թվականի սեպտեմբերի 18-ին: Ժամանակավոր ցուցադրությունը ներկայացված էր բրիտանացի կոնցեպտուալ նկարիչներ Մարտին Քրիդի և Հովարդ Հոջկինի աշխատանքներով[9]:
Շինությունը ծրագրվել էր այնպես, որպեսզի կատարի կամրջի գործառույթը, այն շարժական է, բայց նրա մասերը հմտորեն հարմարեցված են ճարռարապետերի կողմից և թաքնված են դիզայնի մեջ: Կամրջի և շինության սպիտակ երկրաչափական ձևը, բարակ և միևնույն ժամանակ ծավալուն, ընդարձակվում է ջրի վրա՝ շարժման տպավորություն փոխանցելով: Այդ դինամիզմը առկա է նաև ներսում: Հարդարանքը պատրաստված է փայտերից և զարդարված է սպիտակ գույնով՝ համադրվելով արտաքին տեսքի հետ: Միևնույն ժամանակ դրա ձևավորումը հղում է դեպի նորվեգական ավանդական ճարտարապետությունը և տեղական գյուղական տների ու ցախատների ոճին, քանի որ փայտով երեսապատումը ավանդույթ է Նորվեգիայի ճարտարապետության մեջ:
Քանի որ զբոսայգին գտնվում է գետի երկու ափին էլ, զբոսաշրջիկների ուղին որոշ անհարմարություններ էր ներկայացնում այցելուների համար. ուղիներից մեկը փակուղային էր և ստիպված էին վերադառնալ, որպեսզի ավարտեն ճանապարհորդությունը: Հիմա զբոսաշրջիկների շարժը կարող է անընդմեջ լինել, նրանք ստիպված չեն թրջվել անձրևի տակ, եթե եղանակը փչանա[10]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Kistefos-Museet». https://snl.no/Kistefos-Museet (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Норвежский миллионер празднует юбилей в Петербурге». http://www.altfornorge.ru/ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Kistefos_AS». https://snl.no/ (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Kistefos». https://www.kistefosmuseum.no/ (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Kistefos-Museet - History, art, playfulness and picturesque». https://www.visitnorway.com/ (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «В Норвегии разразился скандал вокруг «дьявольского» дома». https://style.rbc.ru/ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Kistefos Museum. Bjarke Ingels Group (BIG)». https://www.architectmagazine.com/ (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Необычный музей в Норвегии». https://ru.euronews.com/ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «Скрученный музей парка скульптур Kistefos». https://www.archidizain.ru/ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ Сергей Забуранный. «И снова BIG. Открыт невероятный музей в Норвегии». https://thearchitect.pro/ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=
- ↑ «The Twist: A New Gallery in Kistefos Sculpture Park Connects Two River Banks». https://www.thisiscolossal.com/ (անգլերեն). Վերցված է 2019-10-02-ին.
{{cite web}}
: External link in
(օգնություն)|website=