Հակաուտոպիա

Հակաուտոպիա, Բացասական ուտոպիա, Ուտոպիայի ժխտում (անգլ.՝ dystopia), գեղարվեստական գրականության արձակի ժանր, որևէ սոցիալական իդեալին համապատասխանող հանրային կյանքի կառուցման վտանգավոր, կործանիչ և անկանխատեսելի հետևանքերի պատկերումը։ Հակաուտոպիան առաջացել է հանրային մտքի ուտոպիական զարգացման հետ։ 17-19-րդ դդ. այն դարձել է երգիծանքի օժանդակ միջոց, ուտոպիական կառույցների գաղափարական և գործնական մեկնաբանություն (Ջոնաթան Սվիֆթի «Գուլիվերի ճանապարհորդությունները»), և 20-րդ դ. զարգացել է որպես վեպ-խորհրդածության ժանր՝ դառնալով մասսայական գրականության սենսացիոն բեսթսելլեր։ Որպես ժանր՝ այն շարունակում է լայն կիրառություն ունենալ գիտաֆանտաստիկ գրականության մեջ։

Գրքեր

• Եղիշե Չարենց «Երկիր Նաիրի»
• Եվգենի Զամյատին, «Մենք»
• Օլդոս Հաքսլի, «Գեղեցիկ նոր աշխարհ»
• Ջորջ Օրուել, «1984»
• Ռեյ Բրեդբերի, «451 աստիճան ըստ Ֆարենհայթի»
• Կուրտ Վոննեգուտ, «Մեխանիկական դաշնամուր»
• Կարել Չապեկ, «Կռիվ սալամանդրերի հետ»
• Կաձուո Իսիգուրո, «Բաց մի թող ինձ»
• Էնթոնի Թրոլոփ «Բերսեթշիրյան ժամանակագրություն»

Ֆիլմեր

• Մետրոպոլիս
• Էքվիլիբրիում
• V նշանակում է Վենդետա
• Մատրիցա

Գրականություն

• Krishan Kumar: Utopia and anti-utopia in modern times. Blackwell, Oxford 1991, ISBN 0-631-16714-5.
• Thomas Nöske: Clockwork Orwell. Über die kulturelle Wirklichkeit negativ-utopischer Science Fiction. Unrast, Münster 1997, ISBN 3-928300-70-9.
• Stephan Meyer: Die anti-utopische Tradition: eine ideen- und problemgeschichtliche Darstellung. Lang, Frankfurt am Main 2001, ISBN 3-631-37492-5.
• Ralph Pordzik: Utopie und Dystopie in den neuen englischen Literaturen. Winter, Heidelberg 2002, ISBN 3-8253-1312-3.
• Hans Esselborn (Hrsg.)։ Utopie, Antiutopie und Science Fiction im deutschsprachigen Roman des 20. Jahrhunderts. Königshausen und Neumann, Würzburg 2003, ISBN 3-8260-2416-8.
• Dunja Mohr: Worlds Apart? Dualism and Transgression in Contemporary Female Dystopias. McFarland, Jefferson 2005, ISBN 0-7864-2142-8.
• Bartholomäus Figatowski: Wo nie ein Kind zuvor gewesen ist... - Kindheits- und Jugendbilder in der Science Fiction für junge Leser, Bonn 2012, ISBN 978-3-929386-35-6. S. 122–131, 228–260.
• Eva Horn: Zukunft als Katastrophe, Frankfurt am Main : S. Fischer, 2014 (S. Fischer Wissenschaft) ISBN 978-3-10-016803-0.

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հակաուտոպիա» հոդվածին։