Սուրբ Օտմար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սուրբ Օտմար
Ծնունդ689
ԾննդավայրՍանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա
Վախճաննոյեմբերի 16, 759
Վախճան վայրWerd
ԵկեղեցիՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Կռոնական կազմակերպությունԲենեդիկտյան միաբանություն
Սրբացված կարգպատվելի և կաթոլիկ սուրբ
Հիշատակության օրՆոյեմբերի 16
Աշխատանքվանական և քահանա
Պաշտոնabbot of St. Gallen Abbey?

Օտմար Սանկտ Գալենացի (գերմ.՝ Otmar von St. Gallen, 689, Սանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա - նոյեմբերի 16, 759, Werd), քրիստոնյա ճգնավոր, Սանկտ Գալլեն վանքի առաջին վանահայրը (719-759)։ Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու կողմից հարգված սուրբ (հիշատակի օր՝ նոյեմբերի 16) և Բեռլինի և Գերմանիայի թեմի (Ռուս ուղղափառ եկեղեցու Մոսկվայի պատրիարքարանի) ուղղափառ տեղական հարգված սուրբ (հիշատակի օր՝ նոյեմբերի 29, 2006 թվականից)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էդուարդ ֆոն Գրունցեր, «Սուրբ Օտմար Սանկտ Գալլենացի», 1920

Սուրբ Օտմարի ծննդյան վայրի և ստույգ տարեթվի մասին հավաստի տեղեկություններ չեն պահպանվել։ Ենթադրվում է, որ նա ծնվել է մոտ 690 թվականին։ Նրա ծնողները սերել են անվանի ալեմանական ընտանիքից։

Վաղաժամ որբացած տղային ընդունել են Քուրի մայր տաճարում սովորելու, որն ավարտելուց հետո ձեռնադրվել է քահանա և նշանակվել Սուրբ Ֆլորինի եկեղեցու վանահայր։ Նա իրեն դրսևորել է որպես եռանդուն սպասավոր, և նրա բարեպաշտ կյանքի մասին խոսակցությունները լայնորեն տարածվել են ողջ տարածաշրջանում։

Հողերի խոշոր սեփականատեր Վալտրամի խնդրանքով սուրբ Օտմարին ուղարկել են վերականգնելու մենաստանը, որը ժամանակին հիմնադրել է Սուրբ Գալլը։ Կիսավեր ու խարխուլ խցերի փոխարեն որոշ ժամանակ անց Օտմարի քրտնաջան աշխատանքի շնորհիվ վերականգնվել է Սուրբ Գալլին նվիրված վանքը (Սուրբ Գալլենի վանք)։ 719 թվականին Սուրբ Օտմարը դարձել է նոր վանքի առաջին վանահայրը։ Սուրբ Գալլեն վանքը վերագտել է իր փառքը որպես հնագույն հոգևոր քրիստոնեական կենտրոն, և ալեմանական ազնվականությունը առատաձեռն նվիրատվություններ է արել վանքի գույքին, ներառյալ նոր հողատարածքներ։ Այսպիսով, վերանորոգված վանքը դարձել է հողերի խոշոր սեփականատեր։ Բայց գլխավորը դեռևս հոգևոր վանական կյանքն է եղել։ Անձամբ Օտմարը, որպես վանահայր, 53 վանական ձեռնադրություն է արել։ Չնայած թե՛ հասարակ մարդկանց, թե՛ ազնվականների կողմից սրբին ցուցաբերած պատվին ու հարգանքին, նա ինքը վարել է բացառիկ համեստ կենսակերպ, առատաձեռնորեն ողորմություն է արել, կառուցել անկելանոց և հատուկ առանձին շինություն, որտեղ ապրել են բորոտները, իսկ ինքը՝ գիշերը խնամել է նրանց։

Ֆրանկների կողմից ալեմանների նվաճումից հետո վանքը համաձայնել է ընդունել Պիպին Կարճահասակի հովանավորությունը և այդպիսով փրկվել է կործանումից[1]։ Սակայն վանքի հարստությունը շփոթության մեջ է գցել շրջակա հողատերերին, որոնք ցանկացել են իրենց ձեռքը վերցնել վանականների ունեցվածքը։ Իմանալով այդ մասին՝ 759 թվականին սուրբ Օտմարը գնացել է պաշտպանություն փնտրելու ֆրանկների թագավորից, բայց ճանապարհին նրան բռնել և զրպարտել են կանանց նկատմամբ անբարոյական վերաբերմունքի համար։ Նրան դատապարտել են սովամահության, սակայն Գոցբերտ Էշենցի միջնորդության շնորհիվ մահապատիժը փոխարինվել է ցմահ բանտարկությամբ Հռենոսյան Վերդ կղզում։ Այդտեղ նա մահացել է նույն թվականի նոյեմբերի 16-ին։

Տասը տարի անց նրա անմեղությունը բացահայտվել է։ Դա խոստովանել է մի զրպարտիչ՝ կաթվածահար ոմն վանական Լամբերտը։ Դրանից հետո որոշվել է նրա սուրբ մասունքները պատվով վերադարձնել վանք։

Պաշտամունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սրբի պաշտամունքը տարածվել է նրա մասունքները Սուրբ Գալլեն տեղափոխելուց հետո։ Արդեն 830 թվականին Գոտցբերտ սարկավագը կազմել է սրբի առաջին վարքագրությունը, իսկ 867 թվականի սեպտեմբերի 9-ին[2] Կոնստանցի եպիսկոպոս Սողոմոն Ա-ն կատարել է արդարացված Օտմարի պաշտոնական սրբացումը։ Սրբի մասունքներն այդ ժամանակից հանգրվանել են նրա անունով հատուկ կառուցված ուխտագնացության եկեղեցում։ Իսկ Վերդ կղզում առաջին թաղման վայրում մատուռ է կառուցվել։ Մինչ այժմ ուխտագնացությունը դեպի Սուրբ Օտմար բավականին տարածված է հարավային Գերմանիայում և Շվեյցարիայում։

Պատկերագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Օտմարը սովորաբար պատկերվում է քահանայական զգեստներով՝ ձեռքին եպիսկոպոսական գավազան։ Բացի այդ, նրա ձեռքում պատկերվում է Ավետարանը և որպես հատուկ առարկա մի կանթաշիշ կամ գինու տակառիկ։ Վերջին առարկան կապված է մի լեգենդի հետ, ըստ որի՝ Վերդ կղզուց Սուրբ Օտմարի մասունքները Սուրբ Գալլենի վանք տեղափոխելու գնացած վանականները ճանապարհին իրենց հետ գինով կանթաշիշ են տարել։ Եվ ամբողջ ճանապարհին այն լիքն է մնացել, որքան էլ որ նրանից խմել են։

Հովանավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Օտմարը Գերմանիայի, Ավստրիայի և Շվեյցարիայի սահմանամերձ շրջանների հովանավորն է։ Բայց ամենից շատ՝ Շվեյցարիայի, քանի որ անկախ պետության ձևավորումը կապված է սրբի անվան հետ։ Նախ, իբրև թե Հաբսբուրգների արքունիքի աստղագուշակը կանխատեսել է, որ Սուրբ Օտմարի տոնակատարության նախօրեին տեղի ունեցած ճակատամարտը հաղթանակ կբերի ավստրիական բանակին և (երկրորդ) ոմն ասպետ Հենրիխ Հյունենբերգը նետ է ուղարկել շվեյցարացիներին, որին կապվել է գրություն դուքս Լեոպոլդի ռազմական պլանի նշումով և ավելացվել են հետևյալ խոսքերը․ «Թող սուրբ Օտմարը ձեզ պաշտպանի Մորգարտենում»։ Իսկապես, 1315 թվականին Մորգարտեն լեռան ճակատամարտում հաղթանակել է շվեյցարական բանակը։

Հատուկ ավանդույթ կա, ըստ որի սուրբ Օտմարը հովանավորում է հիվանդ երեխաներին, այդ պատճառով էլ հնամենի սովորության համաձայն սրբի մասունքների վրա օրհնում են մանկական հագուստները, իսկ հետո հիվանդը դրանք կրում է ինը օր։

Առաջնային աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gozbert: Vita S Otmari; um 830
  • Walahfrid Strabo: Vita S Otmari; 834/838
  • Ratpert: Casus monasterii S Galli

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Peter Ochsenbein: Das Kloster St. Gallen im Mittelalter; Darmstadt 1999. ISBN 3-8062-1378-X.
  • Johannes Duft: Sankt Otmar (Bibliotheca Sangallensis 4), Zürich, 1959.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ott, Michael. "St. Othmar." The Catholic Encyclopedia Vol. 11. New York: Robert Appleton Company, 1911.
  2. Այլ տվյալների համաձայն՝ 864 թվականին

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրբ Օտմար» հոդվածին։