Սերգեյ Ագանով

Սերգեյ Ագանով
Ծնվել է	հունիսի 4, 1917(1917-06-04)
Ծննդավայր	Աստրախան, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	փետրվարի 1, 1996(1996-02-01) (78 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Գերեզման	Տրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մ. Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա
Մասնագիտություն	ռազմական գործիչ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և մրցանակներ	և
Sergey Aganov Վիքիպահեստում

Սերգեյ Ագանով (հունիսի 4, 1917(1917-06-04), Աստրախան, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 1, 1996(1996-02-01), Մոսկվա, Ռուսաստան, Սարգիս Քրիստափորի Օհանյան), Խորհրդային Միության ինժեներական զորքերի մարշալ։

Երիտասարդ տարիներ

Սովորաբար նշվում է, որ Սերգեյ Ագանովը ազգությամբ ռուս է, սակայն 1990 թվականից հետո հայկական մամուլում հաճախ նշվում է, որ նա հայ է, իսկական ազգանունը՝ Օհանյան։ Նրա նախապապը տեղափոխվել է Աստրախան Արցախից։ Սերգեյ Ագանովը մինչև 1929 թվականը սովորել է Բաքվում։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո աշխատանքի է անցել Մոսկվայի էլեկտրակոմբինատում, եղել է հավաքման բրիգադայի բրիգադավար։ Կարմիր բանակում է 1938 թվականից։ 1940 թվականին ավարտել է Մոսկվայի ռազմա-ինժեներական ուսումնարանը, դառնալով ինժեներական զորքերի սպա։ 1940 թվականի հունվարի 31-ին Սերգեյ Ագանովը ստանում է լեյտենանտի կոչում և նշանակվում Լենինգրադյան օկրուգի 7-րդ բանակի 123-րդ հրաձգային դիվիզիայի 257-րդ առանձին սակրային գումարտակի սակրային դասակի հրամանատար։ Մասնակցել է խորհրդա-ֆիննական պատերազմին։ 1940 թվականից մարտ ամսից՝ սակրավորային վաշտի հրամանատար։ Մաններհայմի հանրահայտ գծի պաշտպանությունը ճեղքող մարտերում աչքի ընկնելով՝ Ագանովը արժանանում է Լենինի շքանշանի։ Բացի այդ՝ 123-րդ հրաձգային դիվիզիայի ողջ անձնակազմին գերագույն հրամանատարությունը շնորհակալություն է հայտնում Հետո եղել է Լենինգրադյան ռազմական օկրուգի սակրավորների կրտսեր հրամանատարական դպրոցի պետ։

Հայրենական Մեծ պատերազմ

Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբնական շրջանում՝ մինչև 1942 թվականի նոյեմբերը, Ագանովը եղել է որպես 257-րդ սակրային գումարտակի սակրավորային վաշտի հրամանատար, 1941 թվականի հոկտեմբերից՝ սակրավորային գումարտակի ավագ համհարզ (ժամանակակից տերմինաբանությամբ համապատասխանում է շտաբի պետի պաշտոնին), 1942 թվականի փետրվարից՝ մոտոինժեներային գումարտակի հրամանատարի տեղակալ, 1942 թվականի ապրիլից՝ 54-րդ բանակի ինժեներային զորքերի շտաբի պետի օգնական։ Մարտնչել է Լենինգրադյան և Վոլխովյան ռազմաճակատներում։ 1942 թվականի նոյեմբերից շարունակել է ծառայությունը Կարմիր բանակի ինժեներական զորքերի շտաբում, որպես օպերատիվ բաժնի պետի կրտսեր, ապա ավագ օգնական։Հրամանատարության մարտական առաջադրանքները ժամանակին կատարելու և այդ ընթացքում ցուցաբերած քաջության համար Ագանովին ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահությունը պարգևատրել է Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանով Գլխավոր հրամանատարության ռազմակայանի ներկայացուցիչների հետ միասին բազմաթիվ անգամ եղել է առաջավոր գծում։

Հետպատերազմյան ժամանակաշրջան

Սերգեյ Ագանովի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված նամականիշ

Պատերազմից հետո շարունակել է ծառայությունը Խորհրդային Բանակի ինժեներական զորքերի շտաբում, եղել է բաժնի ավագ սպա։ 1950 թվականին ավարտել է Ֆրունզեի անվան Ռազմական ակադեմիան։ 1951 թվականից՝ բաժնի պետի տեղակալ, 1952 թվականի հունվարից՝ Խորհրդային Բանակի ինժեներաին զորքերի շտաբի բաժնի պետ։ 1955 թվականին ավարտել է Վորոշիլովի անվան Բարձրագույն ռազմական ակադեմիան։ 1975 թվականից՝ ԽՍՀՄ Զինված ուժերի ինժեներական զորքերի պետ։ Ակտիվորեն մասնակցել է Չեռնոբիլյան աղետի հետևանքների վերացման աշխատանքներին։ Վտանգի ենթարկելով կյանքը մի քանի անգամ եղել է Աֆղանստանում, անձամբ ղեկավարել ինժեներական զորքերի մարտական գործողությունները Աֆղանստանի Ժողովրդական Հանրապետությանը ինտերնացիոնալ օգնություն ցուցաբերելու ժամանակ, պարգևատրվել Ինտերնացիոնալիստ մարտիկին՝ Աֆղանստանի երախտապարտ ժողովրդից մեդալով։ 1980 թվականի մայիսի 7-ին արժանացել է ինժեներական զորքերի մարշալի կոչման։ 1987 թվականի մարտից մինչև իր կյանքի վերջը ինժեներական զորքերի մարշալը աշխատում է ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության գլխավոր տեսուչների խմբում։ 1992 թվականին պաշտոնաթող է եղել, ապրել է Մոսկվայում։ Թաղված է Տրոեկուրյան գերեզմանոցում։ Ծառայության ընթացքում Ագանովը այցելել է Հայաստան և օգնել այստեղ տեղակայված խորհրդային 7-րդ գվարդիական բանակին ինժեներական զորքերի պաշտպանական բնույթի կառույցների, ճանապարհների ու կամուրջների շինարարական աշխատանքներին։

Պարգևներ

1. ԽՍՀՄ պետական մրցանակ «Ճապոնիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
2. «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
3. Կարմիր դրոշի շքանշան
4. Լենինի շքանշան
5. Կարմիր Աստղի շքանշան
6. «Հայրենական պատերազմի» I և II աստիճանի շքանշաններ
7. I աստիճանի Կուտուզովի շքանշան
8. «ԽՍՀՄ զինված ուժերում Հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան
9. «Մարտական ծառայությունների» մեդալ
10. «Խիզախության համար» մեդալ (ԽՍՀՄ)
11. «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ
12. «Մարտական համագործակցության ամրապնդման համար» մեդալ
13. «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 50-ամյակ» հոբելյանական շքանշան
14. Ժուկովի մեդալ
15. «ԽՍՀՄ զինված ուժերի վետերան» մեդալ
16. «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 40-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
17. Կուտուզովի շքանշան
18. Հայրենական պատերազմի շքանշան
19. Շքանշան «ԽՍՀՄ զինված ուժերում հայրենիքին ծառայելու համար»
20. Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ
21. «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
22. «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
23. «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30-ամյակի» հոբելյանական մեդալ
24. «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ
25. «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
26. «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 60-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
27. «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 70-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ
28. Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ
29. Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ»

Աղբյուրներ

• Советская военная энциклопедия в 8 томах, 2-е изд. М.: Военное издательство, 1990. — Том 1. — С.75
• Военная история в лицах: Аганов Сергей Христофорович (կենսագրությունը ՌԴ ՊՆ կայքում)
• Հայոց Պատմություն/ Ագանով Սերգեյ