Սամուել Կոմսաձագ

Սամուել Կոմսաձագ Սամուէլ Կոմսաձագ
Քաղաքացիություն՝	Բուլղարիա
Մասնագիտություն՝	գերիշխան
Ազգություն	հայ
Ծննդյան օր	անհայտ
Ծննդավայր	Դերջան, Էրզինջանի նահանգ, Թուրքիա
Վախճանի օր	հոկտեմբերի 6, 1014
Վախճանի վայր	Prespa, Հունաստան
Թաղված	Պրիլեպ
Դինաստիա	Կոմսաձագեր
Հայր	Նիկոլա կոմս
Մայր	Հռիփսիմե
Ամուսին	Ագաթա
Զավակներ	Գաբրիել Ռադոմիր, Թեոդորա Կոսարա և Միրոսլավա

Սամուել Կոմսաձագ (958, Դերջան - հոկտեմբերի 6, 1014), Հայ զորավար Բյուզանդիայում, Բուլղարիայի թագավոր (997 - հոկտեմբերի 6, 1014), Մանուել Կոմսաձագի և Դավիթ Կոմսաձագի եղբայրը, Կոմսաձագերի թագավորական տոհմի հիմնադիրը:

Կենսագրություն

Ստեփանոս Ասողիկը հայտնում է, որ Սամուել Կոմսաձագը Հայաստանի Դերջան գավառից էր: Ծնվել է 958 թվականին: Սկզբում նա եղբոր՝ Մանուելի հետ ծառայում էր բյուզանդական բանակում, հայկական մի զորամասում, Բարսեղ Բ Բուլղարասպան (976-1025) կայսրի հրամանով տեղափոխվում է Թրակիա՝ բուլղարների դեմ կռվելու համար: Տեսնելով տեղացիների հանդեպ իրագործվող գազանությունները` նա եղբոր՝ Մանուելի հետ ապստամբելով կայսեր դեմ, անցնում է բուլղարների կողմը: Ծառայելով բուլղարական բանակում՝ Սամուելը շահում է ազնվականության ու բնակչության վստահությունը եւ դառնում Բուլղարիայի թագավոր, դիմադրում Բարսեղ Բ-ին: Այնուհետև արշավում է Թրակիա, Մակեդոնիա, Թեսալիա և հասնում մինչև Պելոպոնես: Մի քանի պատերազմներից հետո, հույները վերջապես 996 թվականին կարողանում են հաղթել Սամուելին և գրավել Փիլիպպուպոլիսը: 1014 թվականին Սամուելը պարտվում է և սրտի ցավից մահանում:

Ծագումը և ընտանիքը

Մակեդոնիայի Բրեստա շրջանի Կերման գյուղում գտնվել է Սամուելի գերեզմանաքարը, որի վրա հունարեն արձանագրությունից երևում է, որ նրա հոր անունը Նիկողայոս է եղել, մոր անունը՝ Հռիփսիմե, իսկ եղբայրներինը՝ Մանուել և Դավիթ: Սամուելի հայ լինելու մասին է վկայում նաև բուլղար պատմաբան, պրոֆեսոր Կ. Քացարովը: Բուլղարահայ պատմաբան Ներսես Գասապյանը գրում է, որ Սամուելի գրեթե ամբողջ սպայակույտն ու զինվորականները հայեր էին:

Հայտնի է նաև, որ արքան աղջկան ամուսնացրել է հայ իշխան Գրիգոր Տարոնեցու որդու՝ Աշոտի հետ և նրան տվել զինվորական բարձր պաշտոն: Սամուելի թոռան՝ Պետրու Դիլյանոսի, Բյուզանդիայի դեմ գլխավորած ապստամբությունը՝ բուլղար ժողովրդի ազատագրական պայքարի փայլուն էջերից մեկն է:

Ժամանակագիրները Սամուելին անվանել են «անհաղթ եւ արդար տիրակալ», «հայրենիքի ու ժողովրդի անմնացորդ նվիրյալ»:

Արտաքին հղումներ

• Սամուել Կոմսաձագ (997-1014թթ.)

Աղբյուրներ

• «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Հատոր 4, Ցուցակ 1, Էջ 384
• «Տիեզերական պատմութիւն Ստեփաննոս վարդապետի Տարօնեցւոյ», ծանոթագրությամբ Կարապետ Շահնազարյանցի, Փարիզ, 1859, Գիրք Գ, Իբ (Էջ 236-237)
• «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, 10: Բյուզանդական աղբյուրներ, հ. Գ, Հովհաննես Սկիլիցես», թարգմանություն բնագրից, առաջաբան և ծանոթագրություններ Հրաչ Բարթիկյանի, ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն, Երևան, 1979,